20. YÜZYIL’DA KADIN CEKET FORMU VE TARZLARININ KRONOLOJİK ANALİZİ

Yıl 2024, , 135 - 160, 01.06.2024

Cansu Özgören Solak , Fatma Koç

https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1377678

Öz

19. yüzyıl başlarında günümüz ceket modellerinden farklı olsa da, ceket benzeri farklı giysi modelleri ile kadının ceket kullanma sürecinin başladığı görülmektedir. Bu araştırma kadın giyiminde ‘klasik ceket’ modasının tarihi süreç içerisinde estetik beğeniler, moda trendleri, sosyal değişimler, kültürel etkenler, teknolojik gelişimler vb. nedenler ile oluşan stil, form ve model açısından değişiminin nasıl olduğunun kronolojik olarak analiz edilmesi amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Tarihi dönemler içerisinde değişen kadın siluetinin, ait olunan dönemin özelliklerine göre ilgili literatür taranarak yorumlanmıştır. Çalışmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın verileri 1900-2000 yılları arasında kadın giysi modasına ilişkin literatür ve görsel- yazılı kaynaklar taranarak elde edilmiştir. İlk aşamada görsel veriler kronolojik olarak 10’ar yıllık dönemler şeklinde tasnif edilmiştir, dönemler içerisinde, ortak özellikleri belirlenmiş ve stil, form ve model açısından analiz edilmiştir. Belirlenen stil özellikleri kapsamında ceket kullanımının kadın siluetinde meydana getirdiği değişim, değişimin özellikleri ve kadın ceketine ait özellikler araştırmacılar tarafından geliştirilen çizimlerle desteklenmiş ve tablolar şeklinde sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Moda, kadın giyimi, ceket, siluet, form, stil

Kaynakça

• Barbarosoğlu, F. (2013). Modernleşme sürecinde moda ve zihniyet (6. Baskı). İz Yayıncılık.
• Blackman, C. (2013). Modanın tarihi 1900’den bugüne (1. Baskı). (K. O. Kaftanoğlu, Çev.). Kerasus Yayınları. (Orijinal çalışma 2012’de yayımlandı)
• Bard, C. (2012). Pantolonun politik tarihi (1. Baskı). (İ. Yerguz, Çev.). Sel Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2010’da yayımlandı)
• Crane, D. (2003). Moda ve gündemleri, giyimde sınıf, cinsiyet ve kimlik (1.Baskı). (Ö. Çelik, Çev.). Ayrıntı Yayınları.(Orijinal çalışma 2000’de yayımlandı).
• Ercivan, G. ve Meydan, C. (2007). Modanın dili. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, (1), 76-80.
• Fischel, A.,Baggaley,A.,O’Hara, S.,Sturgeon,A., Gresh,C. ve Khurana, A. (2013). Moda, geçmişten günümüze giyim kuşam ve stil rehberi (1.Baskı). (D. Özen, Çev.). Kaknüs Yayınları. (Orijinal çalışma 2012’de yayımlandı)
• Fogg, M. (2014). Modanın tüm öyküsü. (E. Gözgü, Çev.). Hayalperest Yayınevi. (Orijinal çalışma 2013’de yayımlandı)
• Hopkins, J. (2013). Moda tasarımında moda çizimi (1. Baskı). (B. Başoğlu, Çev.). Literatür Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2010’da yayımlandı)
• Hopkins, J. (2016). Moda tasarımında erkek giyimi (1. Baskı). (N. Altınay, Çev.). Literatür Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2011’de yayımlandı)
• Jenkyn Jones, S. (2009). Moda tasarımı (1. Baskı). (H. Kılıç, Çev.). Güncel Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2011’de yayımlandı)
• Koca, E. ve Emiroğlu, S. (2019). 19. yüzyıl kadın giysilerinin kol formu açısından incelenmesi. ASEAD Avrasya Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(3), 238-251.
• Koca, E. ve Koç, F. (2012, 17-20 Ekim). Giysi yüzey tasarımına disiplinlerarası bir yaklaşımda tasarımcının rolü [Bildiri sunumu], 1. Uluslararası İstanbul Tekstil Sanatı Sempozyumu, Türkiye, İstanbul. Koca, E. ve Koç, F. (2019). Modanın beslendiği oryantalist öğeler: 1910-1920 yılları vogue dergi kapakları örneği. ASEAD Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6 (10) , 1-15.
• Koç, F. ve Özgören Solak, C. (2019) Erkek Takım Elbiselerinin Stil ve From Açısından Kronolojik Analizi, İDİL Sanat ve Dil Dergisi, 8 (61), 1111-1122.
• Mackenzie, M. (2017). İzmler- modayı anlamak (1. Baskı). (M. Tuna, Çev). Hayalperest Yayınevi. (Orijinal çalışma 2009’da yayımlandı)
• Pamuk, B. (2009). Giysi moda eğilimlerini etkileyen faktörler ve bir model önerisi (1940-2007 yılları arası basılı yayında örnek uygulama) (278242). [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi / https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Pendergast, S. & Pendergast, T. (2004). Fashion, costume, and culture: clothing,headwear, body decorations, and footwear through the ages . The Gale Group.
• Sorger, R. ve Udale, J. (2013). Moda tasarımının temelleri (1.Baskı). (Ç.Sirkeci, Çev.). Literatür Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2012’de yayımlandı)
• Watson, L. (2007). Modaya yön verenler (1. Baskı). (G. Ayas, Çev.). Güncel Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2004’de yayımlandı)
• Yapp, N. (2015a). 1900’ler- .Fotoğraflarla 20.yüzyılın sosyal tarihi (1.Baskı). (Z. Sirer, Çev). Literatür Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2005’de yayımlandı)
• Yapp, N. (2015b). 1920’ler- Fotoğraflarla 20.yüzyılın sosyal tarihi (1.Baskı). (Çev. R. Öğdül). İstanbul: Literatür Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2005’de yayımlandı)
• Yapp, N. (2015c). 1930’lar- Fotoğraflarla 20.yüzyılın sosyal tarihi (1.Baskı). (R. Öğdül, Çev.). Literatür Yayıncılık, (Orijinal çalışma 2005’de yayımlandı)
• Yapp, N. (2015ç). 1940’lar- Fotoğraflarla 20.yüzyılın sosyal tarihi (1.Baskı). (C. Feyyat, Çev.). Literatür Yayıncılık, (Orijinal çalışma 2005’de yayımlandı)
• Yapp, N. (2015d). 1950’ler- Fotoğraflarla 20.yüzyılın sosyal tarihi (1.Baskı). (M. Haksal, Çev). Literatür Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2005’de yayımlandı)
• Yapp, N. (2015e). 1960’lar- Fotoğraflarla 20.yüzyılın sosyal tarihi (1.Baskı). (C. Feyyat, Çev.). Literatür Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2005’de yayımlandı)
• Yapp, N. (2015f). 1970’ler- Fotoğraflarla 20.yüzyılın sosyal tarihi (1.Baskı). (S. Bulutsuz, Çev.). Literatür Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2005’de yayımlandı)
• Yapp, N. (2015g). 1990’lar- Fotoğraflarla 20.yüzyılın sosyal tarihi (1.Baskı). (Z. Sirer, Çev). Literatür Yayıncılık. (Orijinal çalışma 2005’de yayımlandı)