Kentsel Arkeolojik Miras ve Erişilebilirlik: Ankara Roma Hamamı Açık Hava Müzesi

Yıl 2019, Sayı: 23, 301 - 313, 19.06.2019

Muna Silav

Öz

Kentsel arkeolojik alanlar; kent merkezinde yer alan, uygarlıkların toplumsal ve kültürel özelliklerini

yansıtan değerleri; geçmişten günümüze taşıyan ve koruyan kültürel miras alanlarıdır. Tarihsel

sürekliliği içeren bu yerleşim alanlarının korunarak yaşatılması, toplumsal yaşam ile bütünleşmesi,

kentsel kimliğin oluşmasında önemli bir etkendir. Toplumların kültürel/sosyal yaşama ait ortak

değerleri ile şekillenen, döneme ait izleri tarihi katmanlaşma ile oluşturan ve belge niteliği taşıyan

arkeolojik alanların korunması önemlidir. Arkeolojik kalıntıların in situ (yerinde) korunduğu açık

hava müzelerinde yer alan sergileme biçimleri; kültür varlıklarının korunmasını, gelecek nesillere

aktarılmasını, kültürel mirasın benimsenmesini ve önemini etkilemektedir. Arkeolojik açık hava

müzelerinin erişilebilir koşullarının arttırılması ise, müze ziyaretçilerinin kültürel etkileşim içinde

tüm gereksinimlerine yönelik tasarlanması, bu alanların algılanabilir ve ulaşılabilir olmasını sağlar. Bu

çalışmada, Ankara ili Ulus semti tarihi kent merkezinde yer alan Ankara Roma Hamamı Açık Hava

Müzesi örneği üzerinden erişilebilirlik kavramı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Miras, Kentsel Arkeoloji, Açık Hava Müzesi, Ankara Roma Hamamı, Erişilebilirlik

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2014). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: YEM Yayınları.
• Anabolu, M. (2001). Roma İmparatorluk Dönemi Mimarlık Yapıtları. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Avcıoğlu, S. (2016). “Tarihi Çevrelerde Kentsel Koruma ve Kentsel Yenileme Eğilimleri: Yasal ve Yönetsel Çerçeve”, İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, 20 (7), 698-719.
• Belir, Ö. (2018). “Evrensel Tasarım ve İlkeleri”. H. Soydaş Çakır ve Ö. Belir. (Editörler). Evrensel Tasarıma Farklı Bakışlar. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 1-18.
• Eres, Z. (2014). “Kırklareli Aşağı Pınar ve Kanlıgeçit Kazılarının 20. Yılında Koruma ve Alan Yönetimi Çalışmaları”. M. Bachman, Ç. Maner, S. Tezer ve D. Göçmen (Editörler). Doğal, Kentsel ve Sosyal Çerçevede Koruma ve Alan Yönetimi. İstanbul: Ege Yayınları, 89-130.
• Eres, Z. (2016). Mimari ve Arkeolojik Koruma Kültürü Üzerine Yazılar. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Kadıoğlu, M., Görkay, K. ve Mitchell, S. (2018). Roma Döneminde Ankyra. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kaplan, H., Yüksel, Ü., Gültekin, B., Güngör, C., Karasu, N. ve Çavuş, M. (Editörler). (2009). Yerel Yönetimler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Teknik El Kitabı, Ankara: T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları.
• Kaymaz, M.K. (2015). “Eğitim Yapılarında Bedensel Engellilere Yönelik Engelsiz Tasarım”, Selçuk Üniversitesi Selçuk-Teknik Dergisi, Özel Sayı-1 (UMK-2015), 238-250.
• Keskin, Y. ve Tanaç Zeren, M. (2018). “Arkeolojik Alanlarda Bir Sunum Yöntemi Olarak Arkeoparklar”, Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi (MBUD). 3 (2), 110-124.
• Kuban, D. (1994). Türkiye’de Tarihi Çevre Korumanın Kültürel Boyutları, Tarihi Kentlerde Planlama/Düzenleme Sorunları. Ankara: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Matbaası.
• Özcan, K. ve Yenice M.S. (2008). “Arkeolojik Mirasın Sürdürülebilirliği: Koruma-Geliştirme Stratejileri İçin Bir Yöntem Önerisi Konya Alaaddin Tepesi, Türkiye Örneği”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:5 Sayı:1, 1-16.
• Şener, Y.S. (2017). “Ankara Roma (Caracalla) Hamamı’nda Koruma Çalışmaları: Yapısal Malzeme Bozulmaları ve Önerileri“, 39.Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, (ss. 233-255), Bursa.
• Taşçı, B. ve Levi Akyüz E. (2016). “Kent İçi Arkeolojik Alanlarda Kalıntıların Sunumuna İlişkin Yaklaşımlar: Foça Örneği”, İdealkent. 19 (7), 588-627.
• Tekeli, İ. (2009). Kültür Politikaları ve İnsan Hakları Bağlamında Doğal ve Tarihi Çevreyi Korumak. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Türk Standardları Enstitüsü. (2011). TS 9111 Özürlüler ve Hareket Kısıtlılığı Bulunan Kişiler İçin Binalarda Ulaşılabilirlik Gerekleri. Ankara: Türk Standardları Enstitüsü.
• Türk Standardları Enstitüsü. (2012). TS 12576 Şehir İçi Yollar-Kaldırım ve Yaya Geçitlerinde Ulaşılabilirlik İçin Yapısal Önlemler ve İşaretlemelerin Tasarım Kuralları. Ankara: Türk Standardları Enstitüsü.
• Görsel Kaynakları
• Görsel 1. Kadıoğlu, M., Görkay, K. ve Mitchell, S. (2018). Roma Döneminde Ankyra. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 186.
• Görsel 2. Kadıoğlu, M., Görkay, K. ve Mitchell, S. (2018). Roma Döneminde Ankyra. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Görsel 3. Kişisel Fotoğraf Arşiv (2018)
• Görsel 4. Kadıoğlu, M., Görkay, K. ve, Mitchell, S. (2018). Roma Döneminde Ankyra. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 164.
• Görsel 5. Kişisel Fotoğraf Arşiv (2018)
• Görsel 6. Kişisel Fotoğraf Arşiv (2018)
• Görsel 7. Kişisel Fotoğraf Arşiv (2018)
• Görsel 8. Kişisel Fotoğraf Arşiv (2018)