Plastik Sanatlarda Değişen Mekân Algısı ve Sosyal Medya

Yıl 2019, Sayı: 24, 261 - 279, 26.12.2019

Kerim Laçinbay

Öz

Tarih öncesi dönemlerden itibaren, mağara yüzeylerinden başlayarak, kaya duvarlara, dini mekânlara, müze ve galeri duvarlarına kadar birçok farklı yüzeyi kendisine mekân edinen sanat; asamblaj, performans, enstalasyon gibi anlayışların ortaya çıkmasıyla birlikte, mekânda var olma durumundan (sergileme alanı olan) uzaklaşarak sanat eserinin kendisi olma durumuna geçmiştir. Teknolojik gelişmeler ve sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte de dijital platformlarda kendi sanal mekânını oluşturmuştur. Mekânın sanat alanındaki varlığı da böylelikle yeniden sorgulanmaya değer bir konu halini almıştır. Sosyal medya sayesinde ise, plastik sanatlar alanındaki çalışmalara niceliksel artıştan dolayı ulaşmak kolaylaşırken; bu çalışmaların niteliksel olarak ise ayırt edilebilirliği zorlaşmıştır. Bu araştırmada plastik sanatlar açısından, tarihsel süreç içerisinde değişen mekân algısının sorgulanması ile birlikte; kültürel, teknolojik ve bilimsel değişimler çerçevesinde sanatçıların eserlerini sunum şekillerini ne şekilde değiştirdiklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, tarihsel serüveni içinde mekânın plastik sanatlar açısından ne anlam ifade ettiği görseller ile desteklenerek tartışılmış ve çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Bu sonuçlar ekseninde yeni araştırmalara destek olacak öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Plastik Sanatlar, İletişim, Mekân, Sosyal Medya

Kaynakça

• Bolla, P (2012). Sanat ve estetik (K. Koş, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• B.O’Doherty (2010). Beyaz küpün içinde galeri mekânının ideolojisi (A. Antmen, Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Buren, D. (2005). Funtion of arthitecture. R. Greenberg, B. Ferguson and S. Nairne (Eds.) Thinking about exhibition (p.222- 227). London and New York: Routledge. https://books.google.com.tr/ books?id=WQCIAgAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=tr&source=gbs_ge_ summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false sayfasından erişilmiştir.
• Doğruyol, Ş (2013). “Sanatın Yeni Mekanı: Sosyal Medya”, Lebriz Sanal Dergi. 30.07.2013.
• Dolunay, A. ve Boyraz. B. (2013). “Dijital Sanatlar Çerçevesinde Üretilen Eserlerde Teknoloji Kullanımı Ve İnternetin Sergilemeye Etkisi” İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 2(3), 109 – 124.
• Eraslan, R. U. (2013). “Sosyal Medya Her An ve Her Yerde Görünür Olmak”, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communation 3(4), 29 -37.
• Foster, H (1996). The Return of the Real. Londra: The Mıt Press.
• Girgin, F. (2014). “Çağdaş Sanatta Sanatın Malzemesi Olarak Mekân”, Akdeniz Sanat Dergisi. 7(13), 214 – 234.
• Groh, J. M. (2017). Mekân Yaratmak Beyin Neyin Nerede Olduğunu Nasıl Biliyor. (G. Koca, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Güler, Ö.K. (2014). “Çağdaş Sanata Mekân Bağlamında Bir Bakış” Tasarım + Kuram Dergisi. 10 (17). 39 53. İnternet: Türk Dil Kurumu. (2019). Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr adresinden 10 Eylül 2019’de alınmıştır.
• Kaplan, A.M. ve Haenlein, M. (2010). “Users of The World, Unite! The Challenges and Oppourtinities of Social Media”, Business Horizons, 53, 59 - 68.
• Kara, T. (2013). Sosyal Medya Endüstrisi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Lefebvre, H. (2019). Mekanın Üretimi (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık. Mittler, G. A. (2006). Art in focus. California: Glencoe/McGrawhill.
• Pischel, G. (1981). Sanat Tarihi Ansiklopedisi 1. (H. Kuruyazıcı ve Ü. Alsaç, Çev.). İstanbul: Görsel Yayınlar.
• Sağlamtimur, Z. Ö. (2010). “Dijital sanat”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10(3), 213-238.
• Sözer, Ö. (2019). Sanat: Görünendeki Görünmeyen. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Tansuğ, S. (2000). Resim Sanatının Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Türkmenoğlu, H. (2014). “Teknoloji ile Sanat İlişkisi ve Bir Dijital Sanat Örneği Olarak İnstagram”, Ulakbilge, 2(4), 87 – 100.
• Uluçay, N. Ö. (2017). “Sanatın Mekânı ve Mekanın Sanatı”, İdil Sanat ve Dil Dergisi. 6 (36), 2245-2257.
• Vural, Z. B & Bat, M. (2010). “Yeni Bir İletişim Aracı Olarak Sosya Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma”, Journal of Yasar University 20(5), 3348-3382.