THE ROLE OF ART IN FIGHTING THE CLIMATE EMERGENCY AND ECO-ACTIVISM

Yıl 2025, Sayı: 35 (20. Yıl Armağan Sayısı), 713 - 730, 22.05.2025

Esra Ertuğrul Tomsuk

https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1576588

Öz

One of the strongest demands for social change today is related to global climate change. Climate change is the most comprehensive, widespread and urgent environmental problem. In fact, the problem is so deep and urgent that it has begun to be addressed as a “crisis”. The transformation required to overcome the crisis requires a political and cultural axis shift shaped by climate justice. Contemporary art has a critical, questioning and probing structure by nature and is often political in this context. In this sense, artists have also voluntarily undertaken their part in this struggle, and the potential of art to raise awareness and tell stories about the ecological crisis we are in has been used. These artists, who take action with a sensitivity towards the deteriorating environment and put their artistic context into action beyond creating awareness in this sense, have caused the emergence of an eco-activist artist identity. In addition, in recent years, other actors of the art and culture industry, such as museums and organizations, have also sought ways to reduce their ecological footprints, while eco-activist collectives and organizations have emphasized the capacity of art to establish dialogues that will initiate transformation through their performances. This study examines the artistic production styles of artists on the subject, and investigates the roles that art, whose interaction with different disciplines produces positive results in every field, can play as a solution partner for the ecological crisis with its different actors.

Anahtar Kelimeler

Ecological crisis , Eco-activism , Art , Ecology , Performance

İklim Acil Durumuyla Mücadelede Sanatın Rolü ve Eko-Aktivizm

Öz

Günümüzde en güçlü toplumsal değişim taleplerinden biri küresel iklim değişikliğiyle ilgilidir. İklim değişikliği en kapsamlı, yaygın etkili ve acil çevre sorunudur. Hatta sorun o kadar derin ve acil ki artık bir “kriz” olarak ele alınmaya başlanmıştır. Krizi atlatabilmek için gereken dönüşüm iklim adaletiyle şekillenmiş siyasal ve kültürel bir eksen değişimini gerektirmektedir. Güncel sanat tabiatı gereği eleştirel, sorgulayıcı ve irdeleyici bir yapıya sahiptir ve bu bağlamda çoğu zaman da politiktir. Bu anlamda bu mücadelede sanatçılar da üzerlerine düşen görevi gönüllülükle almış, sanatın içinde bulunduğumuz ekolojik kriz ile ilgili farkındalığı arttırma ve hikaye anlatıcılığına sahip olma potansiyeli kullanılmıştır. Bozulan çevreye yönelik bir duyarlılıkla harekete geçen ve sanatsal bağlamını bu anlamda bir farkındalık yaratmanın da ötesinde eyleme döken bu sanatçılar eko-aktivist bir sanatçı kimliğinin ortaya çıkmasına neden olmuşlardır. Bunun yanında son yıllarda sanat kültür endüstrisinin müzeler, organizasyonlar gibi diğer aktörleri de ekolojik ayak izlerini azaltmanın yollarını aramış, aynı zamanda eko aktivist kollektifler ve kuruluşlar yaptıkları performanslarla sanatın dönüşümü başlatacak diyalogları kurma kapasitesini vurgulamışlardır. Bu çalışma ile sanatçılarının konuya ilişkin sanatsal üretim biçimleri incelenmiş, Farklı disiplinlerle olan etkileşimi her alanda olumlu sonuçlar doğuran sanatın, farklı aktörleriyle ekolojik krizin çözüm ortaklarından biri olarak oynayabileceği roller araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ekolojik kriz , Eko-aktivizm , Sanat , Ekoloji , Performans

Kaynakça

• Antmen, A. (2008). 20. Yüzyıl Batı sanatında akımlar. Sel Yayıncılık.
• Atakan. N. (2008). Sanatta Alternatif Arayışlar, İzmir: Karakalem Kitabevi.
• Aydın, S., Aydın, M. (2020). Yeni Medya Üzerinden Organize Olan Sanat Odaklı Hareketler: “Liberate Tate Network” Örneği; Kazanımlar ve Çelişkiler, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt 10, Sayı 2
• Aykanat, F. (2017) Antroposen Çağının Öykü Anlatıcıları: Sanat ve Edebiyat, Şarkı Üç Aylık Sanat ve Edebiyat Dergisi, Ekoeleştiri Özel Sayısı, yıl:1, sayı:2, Haziran, Adıyaman
• Brown, A. (2014). Art &Ecology Now. London: Thames&Hudson Ltd.
• Carson, R. (2011). Sessiz Bahar, Ankara: Palme Yayıncılık.
• Çetiner, C. (2012). Sessiz Bahar Ne Diyor(Du)? Tarla Sera Dergisi, 23, 18-21.
• Haacke, H. (1992). Statement, Art in Theory 1900-1990, Harrison,Wood (ed.), Blackwell, Oxford
• Harrison, C., Wood, P. (1992). Art in Theory, Blackwell, Oxford
• Gore, A. (2011). Sessiz Bahar- Önsöz, Palme Yayıncılık, Ankara
• Matilsky, B. (1992). Environmental Art: New Approaches to Nature, Fragile Ecologies: Contemporary Artists’ Interpretations and Solutions, Rizzoli, New York
• Sezgin, E. (2022). Sanat ve Ekoloji, İletişim Yayınları, İstanbul
• Sönmez, A. (2022). Çağdaş Sanat Var Mı?, Everest, İstanbul
• Scholl, C. (2015). Bakunin’in Zavallı Kuzenleri: Sanat Yoluyla Taktiksel Müdahale, Ed. A. Artun. Küresel Ayaklanmalar Çağında Direniş ve Estetik içinde (ss. 197-225), İletişim Yayınları.
• Turhanlı, H. (2002). Sanatta Devrimci Tufan, Cumhuriyet Dergi (465): 9
• Yılmaz, M. (2006). Modernden Postmoderne Sanat (2. b.). Ütopya.
• İNTERNET KAYNAKLARI
• Brouwer, N. (2012). Ecology For All, Gettysburg College- Open Education Resource, Erişim Tarihi: 02.01.2025 https://bio-libretexts-org.translate.goog/ Courses/Gettysburg_College/01%3A_Ecology_for_All/01%3A_Introduction_to_ Ecology?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=tc 730
• İksv, Ekolojik_Donusum için Kültür ve Sanat Raporu (2021). Alınan yer: https://www. iksv.org/i/content/14910_1_IKSV_Ekolojik_Donusum_2021.pdf
• Liberate Tate ; Main page. Alınan yer http://www.liberatetate.org.uk/
• Liberate Tate (2010) About. Alınan yer http://www.liberatetate.org.uk/about/
• Liberate Tate; Open Letter (2010). Alınan yer http://www.liberatetate.org.uk/openletter- to-nicholasserota/
• Mugan, C. (2021). Nine ways Joseph Beuys defined art. Erişim Tarihi: 08.11.2023.
• ARTUK: https://artuk.org/discover/stories/nine-ways-joseph-beuys-defined-art
• GÖRSEL KAYNAKLAR
• Görsel 1. Nicolas Garcia Uriburu, Yeşil Venedik (Verte Venise), 1968, Performans, Venedik Bienali, İtalya. https://www.lanacion.com.ar/cultura/como-fue-el-dia-enque- nicolas-garcia-uriburu-pinto-de-verde-los-canales-de-venecia-y-dejo-su-huellaen- el-arte-nid2145124/
• Görsel 2. Olafur Eliasson, Buz Saati (Ice Watch), 2014, Enstelasyon, Tate Modern, Londra https://olafureliasson.net/artwork/ice-watch-2014/
• Görsel 3. Liberate Tate, İnsan Bedeli (Human Cost), 2011, Performans, Tate Modern, Londra. https://www.e-skop.com/skopdergi/liberate-tate-ve-tatei-bpdenozgurlestiren- performatif-sanat-eylemleri/3155