REKLAMLARDA İKİ BOYUTTAN ÜÇ BOYUTA GEÇİŞ: MASKOT KULLANIMININ ANALİZİ

Yıl 2025, Sayı: 53, 689 - 707, 30.11.2025

Serkan Vural , Merve Tıngır

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1733520

Öz

İki boyutlu maskotların yerine üç boyutlu maskotların kullanılması gerçekçi ve etkili bir deneyim sunarak markaların dijitalleşen dünyada daha güçlü yer edinmelerini sağlar. Araştırmanın amacı, bu süreçteki örnek markalar üzerinden inceleyerek alandaki gelişimi ortaya koymaktır. Tarama araştırma modeli kullanılan çalışmada Michelin (Bibendum), Duracell ayısı, Coca Cola kutup ayısı, Cheetos Chester Cheetah, Yumoş ayısı ve Domestos mikroplarının yer aldığı animasyon türündeki reklam uygulama örnekleri betimsel analiz yöntemi ile yorumlanmıştır. Reklam örnekleri; gerçeklik, duygusal aktarım ve markayla bütünleşme unsurlarına göre değerlendirilmiştir. Seçim kriterleri olarak markaların küresel bilinirliği ve maskotlarının uzun dönemli kullanılmış olmaları esas alınmıştır. Bu kapsamda, Türkiye’de pazarı bulunan bazı markaların, sadece animasyon reklamlarda kullanılmış ve üç boyutlu görünüme dönüştürülmüş maskot figürleri örneklem olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda iki boyutlu marka maskotlarının teknoloji ile birlikle üç boyutlu karakterlere geçtiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Üç Boyut , Maskot , Grafik , Animasyon , Reklam.

TRANSITION FROM TWO DIMENSIONAL TO THREE DIMENSIONAL IN ADVERTISEMENTS: ANALYSIS OF MASCOT USE

Öz

Using three-dimensional mascots instead of two-dimensional ones provides more a realistic and effective experience, enabling brands to gain a stronger foothold in the increasingly digital world. The research aims to demonstrate the development of this field by examining examples of brands in this process. Using a survey research model, the study analyzed animated advertising examples featuring Michelin (Bibendum), Duracell bear, Coca-Cola polar bear, Cheetos’ Chester Cheetah, Yumoş bear, and Domestos microbes through descriptive analysis. The advertising examples were evaluated based on realism, emotional transmission, and brand integration. The selection criteria were the brands' global recognition and the long-term use of their mascots. In this context, the mascot figures of some brands with a market presence in Turkey, used exclusively in animated advertisements and converted into three-dimensional appearance, were selected as samples. The research revealed that two-dimensional brand mascots have transitioned into three-dimensional characters with the advent of technology.

Anahtar Kelimeler

Three Dimensions , Mascot , Graphics , Animation

Kaynakça

• Barutçu, S. ve Adıgüzel, D. Ü. (2015). Sevimli pazarlama ve maskotların marka farkındalığı marka bağlılığı ve markaya yönelik tutum üzerindeki etkisi: karşılaştırmalı bir araştırma. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 76-93.
• Becer, E. (2013). İletişim ve grafik tasarım. Dost Kitabevi.
• Beirão, R. A. C., Lencastre P. ve Dionísio, P. (2007). Children and brand mascots: mascots design and children recognition, 6th International Marketing Trends Congress. Paris. 1-21. https://archives.marketing-trends-congress.com/2007/Materiali/Paper/Fr/CorteRealBeirao_DeLencastre_Dionosio.pdf
• Brandage (2016). Maskotun Dayanılmaz Cazibesi. The Brand Age. 16.12.2024 tarihinde https://thebrandage.com/2016/12/21/maskotun-dayanilmaz-cazibesi/ adresinden alınmıştır.
• Bulut, E. (2019). Maskot tasarımının heykel açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Atatürk Üniversitesi]. Yök Tez.
• Çengel, T. (2006). Marka yönetiminde hedef tüketicilerin maskot kullanılan markalı ürünlere yönelik algısı üzerine etki eden faktörlerin belirlenmesi ve temizlik ürünleri sektöründe bir uygulama. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yök Tez.
• Domestos (t.y.). Domestos’un tarihçesi. Domestos. 16.12.2024 tarihinde https://www.domestos.com/tr/hakkinda.html adresinden alınmıştır.
• Duracell (t.y.). Geçmişimiz. Duracell. 10.12.2024 tarihinde https://www.duracell.com.tr/hakkimizda/ adresinden alınmıştır.
• Fırlar, B. ve Dündar, P. (2011). Reklamlarda maskot kullanımının marka farkındalığına etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(19).
• Gafuroğulları, D. (2014). Grafik tasarımının reklam afişlerinde kullanımı: Türkiye Cumhuriyeti devlet demiryolları örneği. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC, 4(2).
• Gossip (2019). Markalaşan maskotlar. Gossip Dergi. 14.12.2024 tarihinde https://gossipdergi.com/markalasan-maskotlar/ adresinden alınmıştır.
• Historyoasis (t.y.). Chester cheetah: mascot, gamer & advertising trailblazer, Histoyoasis. 14.12.2024 tarihinde https://www.historyoasis.com/post/chester-cheetah adresinden alınmıştır.
• İlisulu, T. İ. (2012). Reklamlarda yükselen değer: marka maskotları. Sanat Dergisi, 20, 155-169.
• Karadağ, H. E. (2015). Marka kahramanları maskotlar tüketiciler ile markaların sinerjik iletişim dili. Detay Yayıncılık.
• Kirkpatrick, C. A. (1952). Trade characters in promotions programs. The Journal of Marketing, 17, 366-372.
• Kraak VI & Story M. (2015). Influence of food companies' brand mascots and entertainment companies' cartoon media characters on children's diet and health: a systematic review and research needs. Obes Rev. Feb;16(2):107-26. doi: 10.1111/obr.12237. Epub 2014 Dec 17. PMID: 25516352; PMCID: PMC4359675.
• Michelin (2023). The history of one of the most recognized mascots. Michelin. 04.12.2024 tarihinde https://business.michelinman.com/blog/articles/history-of-the-michelin-man adresinden alınmıştır.
• Newyorker (2014). Should the polar bear still sell coca-cola? The New Yorker. 10.12.2024 tarihinde https://www.newyorker.com/business/currency/polar-bear-still-sell-coca-cola adresinden alınmıştır.
• Özcan, B. (2014). Hayvan semboller ve marka maskotlarda kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 53-68.
• Peltekoğlu, B. F. (2010). Kavram ve kuramlarıyla reklam. Beta Basım.
• Sevim, E. (2010). Gıda grubu markalarda maskot kullanımının ilköğretim öncesi çocukların marka farkındalığına etkisi üzerine bir pilot araştırma. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yök Tez.
• Tatlı, E. ve Güven, G. Ö. (2020). Marka maskotu olarak üniversite maskotu ve göstergebilimsel yöntemle çözümlenmesi: İstanbul Ticaret Üniversitesi boğa maskotu örneği. Intermedia International e-Journal, 7(12), 97-114. 10.21645/intermedia.2020.69
• Taylor, H. (2018). Cheesy rider: a look back at the cheetos mouse, Popicon. 11.12.2024 tarihinde https://popicon.life/cheesy-rider-look-back-cheetos-mouse/ adresinden alınmıştır.
• Toptan (2023). Duracell markasının hikayesi. Toptan. 10.12.2024 tarihinde https://www.toptantr.com/tr/duracell-markasinin-hikayesi adresinden alınmıştır.