COVID-19 Salgını Sürecinde Öz-Değerlendirme ve Serbest Zaman Algısı İlişkisi

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 110 - 118, 30.06.2021

Perihan Eren Bana

Öz

Amaç: COVID-19 Salgını sürecinde bulaşmanın önlenmesi amacıyla sosyal kısıtlama uygulaması gerçekleştirilmiştir. Evde geçirilmesi gereken süreçte serbest zaman geçirme eğilimi ile öz- değerlendirmenin salgın algısı ile ilişkisinin araştırılması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, elektronik soru formu aracılığıyla ve 149 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Anket formundan elde edilen veri, IBM SPSS 24.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler, tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra açıklayıcı faktör analizleri, korelasyon analizleri ile t-Testi, Mann Whitney-U ve varyans analizidir (ANOVA).
Bulgular ve Sonuç: Çalışmada kullanılan Öz-Değerlendirme Ölçeği’nin güvenilirlik değeri 0,85 olup, üç alt boyutta değerlendirilmiştir. Bu boyutlar; kendini değerlendirme, kendini güçlendirme ve kendini izleme olup, boyutlar için güvenilirlik değerleri ise sırasıyla; 0,81, 0,85 ve 0.71’dir. Serbest Zaman Değerlendirme Ölçeği için güvenilirlik değeri ise 0,79’dur. İçsel uyarım ve odaklanma boyutlarının güvenilirlik değerleri ise sırasıyla 0,77 ve 0,66’dır. Bu çalışmada salgının bireysel sorumluluklar ile kamu sorumluluğu algısını kapsayan iki boyutta değerlendirildiği salgın algısı üzerinde, serbest zamanın etkili kullanılabilmesinin ve kişinin kendisiyle ilgili öz-değerlendirmesinin etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kadınlar erkeklere göre salgın algısı ve bu süreçteki bireysel sorumluluklarını yerine getirmek konusunda anlamlı şekilde farklılaşmaktadır. Evlilerin bekârlara göre ve 26-40 yaş arasındaki katılımcıların 25 yaş altındaki katılımcılara göre öz-değerlendirme puanı anlamlı şekilde daha yüksektir. Eğitim durumu, araştırma değişkenlerinde bir farklılaşma oluşturmamaktadır. Sağlık çalışanlarının araştırma değişkenleri ve alt boyutlarında farklılaşmadığı görülmektedir. Ev kadınları ile emeklilerin içinde bulunduğu grup ve aile gelir durumu düşük seviyede olan katılımcıların öz-değerlendirme puanlarının daha düşük olduğu da çalışma sonucunda elde edilen diğer bulgulardır. Salgın algısı üzerinde öz-değerlendirmenin 0,11 oranında etkili olduğu ancak serbest zaman değerlendirme eğiliminin etkili olmadığı görülmüştür. Serbest zaman değerlendirme algısı ile öz-değerlendirme arasında orta düzeyde ve olumlu yönde bir ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Salgını, öz-değerlendirme, serbest zaman, salgın algısı, sağlık çalışanı

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurum tarafından desteklenmemiştir.

The Relationship of Self-Assessment and Leissure Time Perception in the COVID-19 Pandemic Process

Öz

Objective: During the COVID-19 pandemic, social restrictions were implemented to prevent contamination. The aim of this study is to investigate the relationship between the tendency to spend free time at home and self-evaluation with the perception of epidemics.
Materials and Methods: The research was carried out using an electronic questionnaire and with 149 participants. The data obtained from the questionnaire form was analyzed with IBM SPSS 24.0 package program. The analyzes performed include descriptive statistics as well as explanatory factor analyzes, correlation analyzes and t-Test, Mann Whitney-U and variance analysis (ANOVA).
Results and Conclusion: The reliability value of the Self-Assessment Scale used in the study is 0.85 and it has been evaluated in three sub-dimensions. These dimensions are; Self-assessment, self-empowerment and self-monitoring. Reliability values for the dimensions are respectively; It is 0.81, 0.85 and 0.71. The reliability value for the Leisure Time Evaluation Scale is 0.79. The reliability values of the internal stimulation and focus dimensions are 0.77 and 0.66, respectively. In this study, it was concluded that the effective use of leisure time and self-evaluation of the individual was effective on the perception of the epidemic, where the epidemic was evaluated in two dimensions, including individual responsibilities and public responsibility perception. Women differ significantly from men in terms of perception of epidemics and fulfilling their individual responsibilities in this process. The self-evaluation score of the married people was significantly higher than the singles and the participants between the ages of 26-40 compared to the participants under the age of 25. Educational status does not create a differentiation in research variables. It is seen that healthcare workers do not differ in research variables and sub-dimensions. The lower self-assessment scores of the participants whose housewives and retired groups and families with low income were also found to be lower. It was observed that self-evaluation was effective at a rate of 0.11 on the perception of epidemic, but the tendency to spend leisure time was not. There is a moderate and positive relationship between leisure time perception and self-evaluation.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, sef-evaluation, leissure time, epidemic perception, healthcare worker

Kaynakça

• Abaan, S., & Altıntoprak, U. H. A. (2005). Hemşirelerde problem çözme becerileri: öz değerlendirme sonuçlarının analizi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 12(1), 62-76.
• Aksoy, H. H., & Aksoy, N. (2003). Okullarda krize müdahale planlaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1), 37-49.
• Ardahan, F., & Lapa, T. Y. (2010). Üniversite öğrencilerinin serbest zaman tatmin düzeylerinin cinsiyete ve gelire göre incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 21(4), 129-136.
• Büküşoglu, N., & Bayturan, A. F. (2005). Serbest zaman etkinliklerinin gençlerin psiko-sosyal durumlarına ilişkin algısı üzerindeki rolü. Ege Tıp Dergisi, 44(3), 173-177.
• Demirtaş, A , Ünivrsitesi, E . (2000). Kriz yönetimi. kuram ve uygulamada eğitim yönetimi , 23 (23) , 353-373 .
• Dığrak, E. (2014). Meslek ve Hobi Edindirme Kursuna Katılan ve Katılmayan Kadınların Ruh Sağlığı Durumlarının Karşılaştırılması Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Konya.
• Dursun, P., & Tezer, E. (2013). Turkish adaptation of the boredom proneness scale short-form. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 1550-1554.
• Efstathiou Panos, M. D., & Dafni, P. (2009). Crisis management in the Health Sector; Qualities and characteristics of health crisis managers. International Journal of caring sciences, 2(3), 105-107.
• Ercoşkun, M. H. (2016). Adaptation of Self-Control and Self-Management Scale (SCMS) into Turkish culture: A study on reliability and validity. Educational Sciences: Theory & Practice, 16(4).
• Giacobbi, P. R., Hausenblas, H. A., & Frye, N. (2005). A naturalistic assessment of the relationship between personality, daily life events, leisure-time exercise, and mood. Psychology of Sport and Exercise, 6(1), 67-81.
• Kang, L., Ma, S., Chen, M., Yang, J., Wang, Y., Li, R., ... & Hu, S. (2020). Impact on mental health and perceptions of psychological care among medical and nursing staff in Wuhan during the 2019 novel coronavirus disease outbreak: A cross-sectional study. Brain, behavior, and immunity.
• Kaymakçı G. (2018) Ortaokul BİLSEM Öğrencilerine Yönelik Fen Eğilimi Öz-Değerlendirme Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve BİLSEM Öğrencilerinin Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonlarının Belirlenmesi. T.C. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Eğitimi Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı, Muğla.
• Kebapçı, A., & Akyolcu, N. (2011). Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Türkiye Acil Tıp Dergisi, 11(2), 59-67.
• Kurar, İ., & Baltacı, F. (2014). Halkın boş zaman değerlendirme alışkanlıkları: Alanya Örneği. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 2), 39-52.
• Lee, K. (2009). How the Hong Kong government lost the public trust in SARS: Insights for government communication in a health crisis. Public Relations Review, 35(1), 74-76.
• Özşaker, M. (2012). Gençlerin serbest zaman aktivitelerine katılamama nedenleri üzerine bir inceleme. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(1), 126-131.
• Patrick, H., & Canevello, A. (2011). Methodological overview of a self-determination theory-based computerized intervention to promote leisure-time physical activity. Psychology of sport and exercise, 12(1), 13-19.
• Salmon, J., Owen, N., Bauman, A., Schmitz, M. K. H., & Booth, M. (2000). Leisure-time, occupational, and household physical activity among professional, skilled, and less-skilled workers and homemakers. Preventive medicine, 30(3), 191-199.
• Tam, C. W., Pang, E. P., Lam, L. C., & Chiu, H. F. (2004). Severe acute respiratory syndrome (SARS) in Hong Kong in 2003: stres and psychological impact among frontline healthcare workers. Psychological Medicine, 34(7), 1197-1204.
• Türker, N., Ölçer, H., & Aydın, A. (2016). Yerel Halkın serbest zaman değerlendirme alışkanlıkları: Safranbolu Örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 49-62.
• Yüksel, A. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme öz değerlendirme sonuçları ve etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2(1), 37-49.