TÜRKİYE'DE HUKUK EĞİTİMİ: ÇÖZÜM ARAYIŞLARI, SORUNLAR VE ÖNERİLER

Yıl 2021, Cilt: 13 Sayı: 1, 302 - 321, 30.04.2021

Fazıl Hüsnü Erdem

https://doi.org/10.26791/sarkiat.879188

Cited By: 1

Öz

Hukuk idealini ve adalet değerini somutlaştırmakla görevli olan hukukçular, devlet ve toplum hayatı açısından çok önemli roller üstlenirler. Hukukçuların, kendilerinden beklenen bu önemli rolleri gereği gibi yerine getirebilmelerinin yolu, nitelikli bir hukuk eğitiminden geçer. Türkiye’de hukuk eğitimi, nitelikli hukukçuların yetiştirilmesi için elverişli değildir. Hukuk eğitiminde çok ciddi sorunlar mevcuttur. Bu sorunların çözümüne yönelik arayışlar, daha ziyade, hukuk fakültelerinin sayısı ile öğrenci kontenjanının fazlalığı ve öğretim üyesi sayısının yetersizliği gibi niceliğe dair eksiklikler üzerinde odaklaşmaktadır. Oysa, geniş kapsamlı bir hukuk eğitim reformu arayışında sadece niceliğe dair eksiklikler üzerinde değil, hukuk fakültelerindeki programların içeriği ve eğitimin yöntemi gibi doğrudan hukuk eğitiminin niteliğiyle ilgili sorun alanları üzerinde yoğunlaşmak gerekir. Öte yandan, hukuk eğitiminde yaşanan sorunların çözümüne yönelik arayışlar, yargı alanında yaşanan sorunlarla bağlantılı olarak gündeme getirilmektedir. Bu arayışlarda, yargı sorununun çözümünün, hukuk eğitiminde yaşanan sorunların çözümüne bağlanması gibi bir indirgemeci yaklaşım dikkat çekmektedir. Halbuki, nitelikli bir hukuk eğitimi, yargı sorunun çözümünün gerekli şartlarından biridir, yeterli şartı değildir.

Anahtar Kelimeler

Hukuk eğitimi, yargı sorunu, hukuk eğitim reformu, hukuk eğitiminin sorunları ve çözüm önerileri

LEGAL EDUCATION IN TURKEY: SEARCH FOR SOLUTIONS, PROBLEMS AND PROPOSALS

Öz

Legists, who are charged with embodying the ideal of law and the value of justice, undertake very important roles in the life of the state and society. The way for the legists to fulfill these important roles expected of them is possible with a qualified legal education. Legal education in Turkey is is not suitable for the training of qualified legists. There are serious problems in legal education. The search for the solution of these problems mainly focuses on the deficiencies related to quantity such as the number of law faculties, the high student quota and the low number of academicians. However, the search for a comprehensive legal education reform should focus not only on the quantitative shortcomings, but also on the problem areas directly related to the quality of legal education, such as the content of the programs and the method of education in law faculties. On the other hand, the searches for the solution of the problems experienced in legal education are also brought to the agenda in connection with the problems in the jurisdiction. In these searches, a reductionist approach such as the solution of jurisdiction problems can only be possible by solving the problems in legal education stands out. However, a qualified legal education is one of the necessary conditions for the solution of the judicial problem, it is not a sufficient condition.

Anahtar Kelimeler

Legal education, judicial problem, legal education reform, problems and solutions of legal education

Kaynakça

• Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yargı Reformu Stratejisi, Ankara, 2015.
• Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yargı Reformu Stratejisi, Ankara, 2019.
• Adalet Bakanlığı Yargı Reformu Stratejisi, Ankara, 2009.
• Akıncı Şahin, “Hukuk Eğitimi Üzerine Düşünceler”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 1-2, 2001.
• Aşçıoğlu Çetin, “Yargıç Gözüyle Hukuk Öğretimi”, Hukuk Öğretimi Sempozyumu, Ed.: Adnan Güriz, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara, 1993.
• Atay Cevdet, “Hukuk Öğretimi ve Hukukçu Eğitimine Bakış Sorunları ve Çözüm Önerileri”, www.cu.edu.tr/insanlar/mceker/hukuk%20fakültesi/cevdetatay.doc . (Erişim tarihi: 15.12.2020).
• Azrak A. Ülkü, “Devlet ve Üniversite”, İdare Hukuk ve İlimleri Dergisi, 9/1-3, 1988.
• Chodosh Hiram, “Hukuk Eğitimi: Trendler, Sorunlar ve Stratejiler”, Çev.: Birol Akgün, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9/1-2, 2001.
• Çelibican Özcan, “Açış Konuşması”, Hukuk Öğretimi Sempozyumu, (Editör, Adnan Güriz), AÜHF Yayınları, Ankara, 1993.
• Çiçek Cemil, Adalet Sistemi Üzerine Konuşmalar, TBMM Yayınları, Ankara, 2015.
• Demirbağ Fahrettin ve Hasan Çiftçi, Türkiye’de Hukuk Fakülteleri ve Hukuk Eğitimi, TBB Dergisi, Sayı 91, 2010.
• Dinçer Güven, “Hukuk Fakültelerinde Lisans Öğretimi Hakkında Düşünceler”, Hukuk Öğretimi Sempozyumu, Ed.: Adnan Güriz, AÜHF Yayınları, Ankara, 1993.
• Güran Sait, “Öğretim Yöntemi, Öğrenciler, Ders Programı, Öğretimi Verenler, Yönetim”, Hukuk Öğretimi ve Hukukçunun Eğitimi, TBB Yayınları, Ankara 2004.
• Hakan Pekcantez, Aktif Eğitim veya Probleme Dayalı Öğrenim, Hukuk Öğretimi ve Hukukçunun Eğitimi, TBB Yayınları, Ankara, 2004.
• Hanioğlu M. Şükrü, Eğitimde Reform “Hukuk Sorunumuz”u Çözebilir Mi?, Sabah, 16 Eylül 2018.
• Hatipoğlu-Aydın Duygu, “Hukuk Klinikleri: Beklentiler, Uygulamalar ve KKTC Hukuk Fakülteleri Açısından Olanaklar”, Ankara Hacı Bayram Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 23, Sayı 3, 2019.
• https://basin.adalet.gov.tr/BOZDAG--HUKUK-EGiTiMi-COK-ONEMLi- (Erişim tarihi: 10.12.2020).
• https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/turkiye-barolar-birligi-baskani-av-prof-dr-metin-feyzioglu-nun-2020-2021-adli-yil-acilis-konusmas-81414 (Erişim tarihi: 18.01.2020).
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/cicek-yargida-kalite-sorunu-var-137928 (Erişim tarihi: 10.12.2020).
• https://www.indyturk.com/node/131811/haber/adalet-bakan%C4%B1-g%C3%BCl-hukuk-fak%C3%BCltesi-tercih-ederken-kadrolara-bak%C4%B1n (Erişim tarihi: 10.12.2020).
• https://www.milliyet.com.tr/siyaset/adalet-bakani-hukuk-sistemi-yeniden-masaya-yatirilmali-1789251 8 Kasım 2013 (Erişim tarihi: 10.12.2020).
• https://www.yargitay.gov.tr/documents/acilisKonusma/1997-1998.pdf (Erişim tarihi: 18.01.2020).
• https://www.yargitay.gov.tr/documents/acilisKonusma/2018-2019.pdf (Erişim tarihi: 18.01.2020).
• https://www.yargitay.gov.tr/documents/acilisKonusma/2019-2020.pdf (Erişim tarihi: 18.01.2020).
• Oğuz Arzu, “Hukuk Eğitiminde Son Gelişmeler ve Karşılaştırmalı Hukukun Hukuk Eğitimindeki Rolü”, AÜHF Dergisi, Cilt 52, Sayı 4, Ankara, 2003.
• Özok Özdemir, 2002-2003 Yargı Yılı Açılış Konuşması, TBB Yayınları, Ankara, 2002.
• Özok Özdemir, 2005-2006 Yargı Yılı Açılış Konuşması, TBB Yayınları, Ankara, 2005.
• Özok Özdemir, 2007-2008 Yargı Yılı Açılış Konuşması, TBB Yayınları, Ankara, 2007.
• Öztoprak-Sağır Meral, Güncel Gelişmeler Işığında Türkiye’de Hukuk Eğitimi, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2008.
• Öztürk Hakan, “Hukukçuların Eğitimi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Sayı 1, Nisan 2010.
• Rottleuthner Hubert, “Hukuk Eğitimine Genel Bakış”, Hukuk Öğretimi ve Hukukçunun Eğitimi, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Anakara, 2004.
• Sağlam Mustafa, Fatma Özüdoğru ve Funda Çıray, “Avrupa Birliği Eğitim Politikaları ve Türk Eğitim Sistemi’ne Etkileri”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, , Cilt 8, Sayı 1, Aralık 2011.
• Sirmen Lale, “Açış Konuşması”, Hukuk Öğretimi ve Hukukçunun Eğitimi, TBB Yayınları, Ankara, 2004.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı On Birinci Kalkınma Planı (2019–2023) Adalet Hizmetlerinde Etkinlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara, 2018.
• Uygun Oktay, “Türkiye’de Hukuk Öğretiminin Sorunları ve Bir Öğretim Reformu Önerisi”, Cumhuriyet’in 75. Yıl Armağanı, İÜHF yayınları, İstanbul, 1999.
• Uyumaz Alper ve Kemal Erdoğan, “Karşılaştırmalı Hukukta ve Türk Hukukunda Hukuk Eğitimi ve Hukuk Klinikleri”, AÜHFD, Cilt 64, Sayı 2, 2015.