Okul Ethosu ve Etik Karar Verme

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 3, 1102 - 1115, 08.01.2023

Eyüp Aktürk

https://doi.org/10.26791/sarkiat.1194599

Öz

Son dönemlerde okulun değerleri ve ethosu hakkında çok daha fazla konuşulmaktadır. Ethos, değerler kümesine ve bir okulun karakteristiği olan tutum ve davranışlarına atıfta bulunur. Bir okulun ethosu, insanları makul ve/veya kabul edilebilir bir şekilde düşünmeye ve davranmaya koşullandırmak için belirli bir miktarda güce sahiptir. İnsanları belirli bir şekilde davranmaya yönlendiren okul ethosu, doğru ve uygun olduğuna inanılan değerlere bağlı kalmanın yollarından biridir. O halde eğitim sorunlarına ilişkin bir tartışma okul ethosuna ilişkin tartışmalardan bağımsız değildir. Bu çalışmada, okul ethosunun yeniden düşünülmesi gerektiğine yönelik güçlü bir vurgu söz konusudur. Diğer taraftan okulun etik bağlamı ile bireylerin etik karar verme ve eylemde bulunma biçimleri arasında da sıkı bir ilişki söz konusudur. Bu zorunlu ilişkiden hareketle eğitim sürecindeki bütün üyelerin, bireyler üzerindeki örgütsel etik bağlamın önemini daha iyi anlamaları; etik karar verme adımlarının etik bir bağlam tarafından nasıl geliştirileceğini analiz etmeleri son derece önemlidir. Çünkü araştırmalar etik bağlamın gerçekten de etik muhakemenin çeşitli bileşenlerini etkilediğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın amacı, (i) okul ethosunun kişinin ahlaki karakteri üzerindeki etkilerini irdelemek ve (ii) örgütsel etik bağlam ile bireysel etik karar verme süreci arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Öyleyse etik çalışma ortamının bireysel etik karar verme ve etik davranma süreçleri üzerinde ne tür bir etkisinin olabileceğini irdelemek bu çalışma açısından kritik bir öneme sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Okul, Ethos, Atmosfer, Etik Bağlam, Etik Karar-Verme

Kaynakça

• Allder, Margaret. “The Meaning of ‘School Ethos”, Westminster Studies in Education, 16, 1993.
• Bisset, Sherri-Markham, Wolfgang vd. “School Culture as an Influencing Factor on Youth Substance Use”, J Epidemiol Community Health, 61, 2007.
• Carlson, Dawn S-Kacmar, Michele vd. “The Impact of Moral Intensity Dimensions on Ethical Decision-Making: Assessing the Relevance of Orientation”, Journal of Managerial Issues, 21/4, 2009. Donnelly, Caitlin. “School Ethos and Governor Relationships”, School Leadership & Management, 19/2, 1999.
• Donnelly, Caitlin. “In Pursuit of School Ethos”, British Journal of Educational Studies, 48/2, 2000. Freiberg, H Jerome. “Introduction”, School Climate: Measuring, Improving and Sustaining Healthy Learning Environments, ed. H. Jerome Freiberg, London: Falmer Press, 1999. Freiberg, H Jerome-Stein, T A. “Measuring, Improving and Sustaining Healthy Learning Environments”, School Climate: Measuring, Improving and Sustaining Healthy Learning Environments, ed. H. Jerome Freiberg, London: Falmer Press, 1999.
• Glover, Derek-Coleman, Marianne. “School Culture, Climate and Ethos: Interchangeable or Distinctive Concepts?” Journal of In-service Education, 31/2, 2005.
• Hatton, Lucy Ann. “Disciplinary Exclusion: The Influence of School Ethos”, Emotional and Behavioural Difficulties, 18/2, 20013.
• Hemming, Peter J. “The Place of Religion in Public Life: School Ethos as a Lens on Society”, Sociology, 45/6, 2011.
• Jones, Thomas M. “Ethical Decision Making by Individuals in Organizations: An Issue-Contingent Model”, The Academy of Management Review, 16/2, 1991.
• Killick, Steve. Emotional Literacy, Paul Chapman Publishing, 2006.
• Markham, Wolfgang A-Aveyard, Paul vd. “Value-Added Education and Smoking Uptake in Schools: A Cohort Study”, Addiction, 103, 2003.
• McLaughlin, Terence. “The Educative Importance of Ethos”, British Journal of Educational Studies, 53/3, 2005.
• Stratford, R. “Creating a Positive School Ethos”, Educational Psychology in Practice, 5/4, 1990.
• Trevino, Linda K. “Ethical Decision Making in Organizations: A Person-Situation Interactionist Model”, The Academy of Management Review, 11/3, 1986.
• Valentine, Sean-Nam, Seong-Hyun vd. “Ethical Context and Ethical Decision Making: Examination of an Alternative Statistical Approach for Identifying Variable Relationships”, Journal of Business Ethics, 124/3, 2014.
• Winch, Christopher-Gingell, John. Philosophy of Education: The Key Concepts, Routledge, 2008.
• Wisniewski, Richard. “The Scholarly Ethos in Schools of Education”, Journal of Teacher Education, 5/5, 1984.
• Wyld, David C-Jones, Coy A. “The Importance of Context: The Ethical Work Climate Construct and Models of Ethical Decision Making: An Agenda for Research”, Journal of Business Ethics, 16/4, 1997.