Kurumsal karne hedeflerinde meydana gelen sapmaların iç kontrol standartları ışığında değerlendirilmesi: İtfaiye birimi uygulaması

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 29 - 40, 31.12.2019

Recep Yılmaz Orhan Gudil

Öz

Geleneksel performans ölçüm yöntemlerinin
performansın ölçülmesinde yetersiz kalması sonrasında ortaya konulan çok
boyutlu performans ölçüm yöntemlerinden biri olan Balanced Scorecard özel
sektöre yönelik olarak tasarlansa da günümüzde kamu kurumlarında da
uygulanmaktadır. Bu çalışmada, itfaiye birimi için oluşturulan kurumsal karne
modelindeki faaliyetlere ilişkin belirlenen hedeflerde meydana gelen sapmaların
iç kontrol standartları ışığında değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Stratejik
plan ile performans programında belirtilen amaç ve hedefler ile birim
yöneticileriyle yapılan görüşmeler neticesinde Büyükşehir Belediyesinin bir
birimi olan İtfaiye Dairesi Başkanlığı için kurumsal karne modeli oluşturulmuş;
oluşturulan modelde her bir boyut için amaçlar ve ölçütler belirlenmiş ve her
bir ölçüt için hedef ortaya konulmuştur. Dönem sonunda ölçütler ve ölçütler
için belirlenen bütçe için hedeflenen seviye ile gerçekleşen seviye
karşılaştırılmış, sapmalar belirlenmiş, önemli miktarlı sapmaların nedenleri
irdelenmiş ve sapmaları ortadan kaldıracak eylem planı ortaya konulmuştur. İç
kontrol sisteminin kurulması ile birlikte Kurumsal Karne Modelinde yer alan
faaliyetler için miktar ile bütçe yönüyle gerçekçi hedefler belirlenmesinin ve
miktar ile bütçe sapmalarının daha makul seviyeye indirileceğinin mümkün olduğu
görülmüştür. Hedefler nezdinde meydana gelen sapmaların nedenlerinin ve bu
sapmaları giderici eylemlerin ortaya konulması sureti ile sapmaların azalacağı,
performans düzeyinde yükselme meydana geleceği beklenilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Karne, Performans Ölçümü, İç Kontrol

Evaluation of deviations in balanced scorecard targets in the light of internal control standards: the case of fire department

Öz

Although the Balanced
Scorecard, which is one of the multidimensional performance measurement methods
that was introduced after traditional performance measurement methods fail to
measure performance, is designed for the private sector, it is also applied in
public institutions today. In this article, the deviations that occur in the
targets determined for the activities in the scorecard model established for
the fire department are evaluated in the light of internal control standards. A
balanced scorecard was created for the Fire Department, a unit of the
Metropolitan Municipality, as a result of the objectives and targets set out in
the strategic plan and performance program and the meetings held with the
department managers, and objectives and criteria were determined for each
dimension and the target was set for each criterion in such balanced scorecard.
At the end of the period, the criteria and the level targeted for the budget
defined for such criteria were compared with the level achieved, the deviations
were identified, the of important deviations were examined, and an action plan
to eliminate the deviations was introduced. With the establishment of
an internal control system, it was found that it is possible to define
realistic targets in terms of quantity and budget for the activities included
in the Balanced Scorecard Model and to reduce the quantity and budget
deviations to a more reasonable level. It is expected that the deviations will be
reduced and the performance level will be increased by establishing the causes
of deviations that occur in the targets and the actions to eliminate such
deviations.

Anahtar Kelimeler

Balanced Scorecard, Performance Measurement, Internal Control

Kaynakça

• AKAL, Zühal, İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi Çok Yönlü Performans Göstergeleri, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınevi, 2011, Ankara.
• AĞCA, Veysel. Türk İmalat İşletmelerinde Çok Boyutlu Performans Değerleme (PD) Modellerine Dayalı Performans Göstergelerinin Kullanılabilirliliği. DergiPark Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Arşiv Cilt, Sayı 23.
• AKTÜRK Ahmet ve ÖZGÜR Ersan. Otel İşletmelerinde Bir Faaliyet Denetim Aracı Olarak Kurumsal Karnenin Uygulanabilirligi. Muhasebe ve Finansman Dergisi Nisan 2011.
• AKYEL, Recai. “Türkiye’de İç Kontrol Kavramı, Unsurları ve Etkinliginin Degerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Yıl:2010 Cilt:17 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA
• BEKMEZCİ, Mustafa. Stratejik Bir Yönetim Yaklaşımı Olan Dengeli Başarı Göstergesi (Balanced Scorecard)’nin Türkiye’nin En Büyük 500 Firmasına Uygulanması. Yönetim Bilimleri Dergisi (8: 2) 2010 Journal of Administrative Sciences.
• BOZKURT, Cevdet. "Risk, Kurumsal Risk Yönetimi ve İç Denetim." (2016): 17-30.
• COŞKUN, Ali, Stratejik Performans Yönetiminde Performans Karnesi Kullanımı: Türkiye’deki Sanayi İsletmeleri Üzerine Bir Arastırma. MÖDAV Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 1, Mart 2006, Sayfa:127-153.
• GOOIJER, J. “Designing a Knowledge Management Performance Framework”, Journal of Knowledge Management, Vol. 4 No:4, 2000, 303-310.
• GÖKÜŞ Mehmet, BAYRAKÇI Erdal, TAŞPINAR Yasin. Kamu Performans Yönetiminin Memurlar Tarafından Değerlendirilmesi: Bir Alan Çalışması, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Dr. Mehmet YILDIZ Özel Sayısı 2014, ss. 57-73.
• GÜNER, M. Fatih. Bir Stratejik Yönetim Modeli Olarak Balanced Scorecard. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10 / 1 (2008). 247 – 265.
• ENSARİ, Hoşcan. 21. yy Okulları İçin Etkili Bir Stratejik Yönetim Aracı: Balanced Scorecard. Sistem Yayıncılık, 2005, İstanbul. KAPLAN, Robert ve NORTON, David. Balanced Scorecard Şirket Stratejisini Eyleme Dönüştürmek, Aura Yayınları, 2015, İstanbul.
• KESKİN, Duygu ANIL. "İşletmelerin Sürekliliğini Sağlamada Kritik Öneme Sahip Risk Yönetimi ve Risk Odaklı Denetim Yaklaşımı." (2016): 38-46.
• KUĞU, Tayfun Deniz ve KIRLI, Mustafa, İşletme Performansının Değerlendirilmesinde Bir Yenilikçi Yönetim Muhasebesi Aracı Olarak Balanced Scorecard Uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2013, C.18, S.2, s.301-318.
• POCKET MENTOR, Performansı Ölçmek, Harvard Business Scholl Publishing Corporation, Optimist Yayınları, 2009.
• USTA, Aydın. Kamu Örgütlerinde Kurumsal Karne Modeli ile Performans Yonetimi: Boyutlar ve Göstergeler. Amme İdaresi Dergisi, Cilt 45, Sayı 1, Mart 2012, s.99-120.
• YÜREĞİR, Oya ve NAKIBOĞLU, Gülsün, Performans Ölçümü ve Ölçüm Sistemleri: Genel Bir Bakış, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 16, Sayı 2, 2007, s.545-562.
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5993f69e05b953.36243252
• Korkusuz Polat, Tülay, 2017, content.lms.sabis.sakarya.edu.tr/Uploads/.../hafta10-risk_azaltma-onleme_sureci.pdf
• T.C. İçişleri Bakanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığı. “Risk Nedir? Risk Yönetimi ve Değerlemesi ile İlgili Temel Kavramlar Nelerdir?” www.strateji.gov.tr/ortak_icerik/strateji/risk%20ve%20yönetimi%201%20son.ppt.