Hilenin İşletme Sürekliliğine Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 69 - 75, 30.12.2022

İpek Yaylalı Duygu Celayir

https://doi.org/10.47542/sauied.1216439

Cited By: 1

Öz

Rekabetin artması, teknolojik gelişmeler, iş hacimlerinin büyümesi ve faaliyet alanlarının genişlemesi işletmelerde karmaşık bir yapıya zemin hazırlamıştır. Bu gelişmelerin yanında yaşanan finansal sorunlar; işletmelerde hile ve suistimal riskini arttırmış ve sürdürülebilir başarıyı engellemiştir. Hile ve işletmenin sürekliliği kavramı birbiriyle ilişkili kavramlardır. Hile, bir işletmenin önümüzdeki on iki ay boyunca işine devam etme kabiliyetini tehdit edebilir. Yatırımcıların işletmeye olan güvenini zedeler ve başarısızlığına neden olabilir. Bir işletme iflas etme riskiyle karşı karşıya kaldığında veya finansal sıkıntıya düştüğünde, çalışanlardan mevcut ve potansiyel yatırımcılara kadar pek çok paydaş etkilenebilir. Bu açıdan işletmelerin varlıklarını sürdürebilmeleri için “güven” ve “itibar” önemlidir. Güven ve itibarı sarsacak olan ise “hile”dir. Ortaya çıkan hileler işletmelere olan güveni zedeleyerek işletmelerin devamlılığını etkileyebilmektedir. Dolayısıyla, yaşanılan hileler sonucunda birtakım düzenlemelere gidilmiş ve birçok ülkede muhasebe ve denetim alanında işletmeler, sermaye piyasaları, yasa koyucular tarafından denetime yönelik daha sağlam ve güçlü adımların atılması hedeflenmiştir. Bu çalışmada öncelikle hileye ilişkin kavramsal çerçeve sunulmuş, hilenin verdiği zarar boyutu tartışılarak hileye ilişkin sorumluluklar açıklanmıştır. İkinci bölümde ise işletmenin sürekliliği varsayımı ele alınmış ve hilenin işletmenin sürekliliğine etkisi açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hile, İşletmenin Sürekliliği, Hile Riski

Effect of Fraud on Business Continuity

Öz

The increase in competition, technological developments, the growth of business volumes and the expansion of fields of activity have provided a basis for a complex structure in businesses. In addition to these developments, the financial problems that the organizations experienced increased the risk of fraud and misconduct in businesses and prevented a sustainable success. Fraud and “Going Concern” assumption are interrelated concepts. Fraud can pose a threat to a business's ability to continue its operations for the next twelve months. It damages the confidence that the investors have towards the business and may cause its failure. When a business is at risk of bankruptcy or in financial distress, this could affect many stakeholders, from employees to current and potential investors. In this respect, “trust” and “reputation” are important concepts for the businesses to endure. And what would damage this trust and reputation is the "fraud". The emerging frauds could damage the trust that is put in the businesses and could affect the continuity of their operations. For this reason, as a result of the frauds that are experienced, various regulations have been put in place and many countries have set targets to take more durable and stronger steps towards the governance of accounting and auditing by businesses, capital markets and legislators. In the first chapter of this research, the conceptual framework of fraud is presented, then the extent of damage caused by fraud is discussed and responsibilities in relation to fraud are explained. In the second chapter, going concern assumption is taken under consideration and the effect that the fraud has on the said continuity is explained.

Anahtar Kelimeler

Fraud, Fraud Risk, Going Concern, İşletmenin Sürekliliği, Hile Riski

Kaynakça

• ACFE, (Association of Certified Fraud Examiners) (2020). “Report to The Nation on Occupational Fraud and Abuse", http://www.acfe.com/report-to-the-nations/2020/
• ACFE, (Association of Certified Fraud Examiners) (2022). "Occupational Fraud 2022: A Report To The Nations", http://www.acfe.com/report-to-the-nations/2022/
• Akpotu, C., & Israel, O. (2013), External auditors’ unethical behaviour and corporate business. International Journal of Business and Management Invention, 2(4), 12-18.
• Akdoğan, N., & Tenker, N. (2007). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri (11. Baskı). Gazi Kitabevi: Ankara.
• Auditing Standards Board, Ethics Interpretations. SAS No:82,. (1996), http://www.aicpa.org/research/standards/auditattest/downloadabledocuments/au00316.pdf.
• Blomme, H. (2022). https://www.accountancyeurope.eu/audit/fraud-and-going-concern-restoring-public-trust-in-the-financial-reporting-ecosystem/
• Bozkurt, N., (2016). İşletmelerin Kara Deliği Hile: Çalışan Hileleri (Genişletilmiş 3.Basım). Alfa Yayınları: İstanbul.
• Celayir, D., (2018). Denetimde hile ve bağımsız denetçinin hile risk değerlendirme süreci. Sosyal Bilimler Dergisi (20), 154-167.
• Celayir, D., (2022). İşletmenin sürekliliği varsayımının denetçi raporuna etkisi. Journal of Research in Business, 7(1), 180-194.
• Çankaya, F., & Gerekan, B. (2009). Hile denetçiliği mesleği ve sertifikalı hile denetçiliği mesleki standartları ve ahlak kuralları. Muhasebe ve Denetime Bakış, (28), 93-108.
• Demir, E., & Çiftci, Y. (2016). Denetçi bağımsızlığının etik ilkeler çerçevesinde incelenmesi: bir denetim firması uygulaması. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 31(18), 88-97.
• Demir, M., & Arslan, Ö. (2019). Bağımsız denetim standartları açısından hileye karşı denetçinin ve tarafların sorumluluklarının bağımsız denetçiler yönünden değerlendirilmesi: türkiye’deki bağımsız denetçilere yönelik bir anket çalışması. Muhasebe ve Denetime Bakış, (57): 61-82.
• Demirkol, Ö. F., (2019). BDS 570 İşletmenin sürekliliği standardının uygulama süreci ve bağımsız denetim raporlarına etkisi: bist inşaat ve bayındırlık sektöründe uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(1), 478-489.
• Ertop, K. (2016). Risk bazlı denetim yaklaşımı açısından finansal tabloların bağımsız denetimde bağımsız denetçinin hileye ilişkin sorumlulukları. Muhasebe ve Denetim Dünyası, 1(3), 1-28.
• Geiger, M. A., Rama, D. V. (2006). Audit firm size and going-concern reporting accuracy. Accounting Horizons, 20(1), 1-17.
• Gray, L., Manson, S. (2008). The Audit Process: Principles, Practice and Cases. London: Business Press.
• Hall, J. A., (2004). Accounting Information Systems, Fourth Edition, Chapter 3- Ethics, Fraud and Internal Control. South-Western Publishing Co.
• IAASB (2021). https://www.bdo.global/getattachment/Services/Audit-Assurance/Proposed-standards/IAASB-Discussion-Paper-Fraud-Going-Concern.pdf.aspx?lang=en-GB
• Kamu Gözetimi Muhasebe Ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). BDS 240 finansal tabloların bağımsız denetiminde bağımsız denetçinin hileye ilişkin sorumlulukları standardı. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TDS/TDS_2022_Seti/bds%20240.pdf.
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). BDS 570 İşletmenin Sürekliliği Standardı. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TDS/TDS_2021_Seti/BDS%20570.pdf.
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu Standardı. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS_2020/TMS%201.pdf.
• Karacan, S., & Uygun, R. (2012). Denetim ve Raporlama. Kocaeli: Umuttepe Yayıncılık.
• Kaya, H. P., & Uzay, Ş. (2018). Hileli finansal raporlama ve bağımsız denetçinin sorumluluğu. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, (20), 721-740.
• Koh, A. N., Arokiasamy, L., & Lee, C., (2009). Forensic accounting: public acceptance towards occurrence of fraud detection. International Journal of Business and Management, 4(11), 145-149.
• Köse, T., & Ağdeniz, Ş. (2020). COVID-19 salgınının bds 570 işletmenin sürekliliği standardının uygulama sürecine etkileri. Mali Çözüm Dergisi, 30(161), 69-94.
• Lehman, C., & Okcabol, F. (2005). Accounting for crime. Critical Perspectives on Accounting, (16), 613-639.
• Martens, D., Bruynseels, L., Baesens, B., Willekens, M., & Vanthienen, J., (2008). Predicting going concern opinion with data mining. Decision Support Systems, 45(4), 765-777.
• Mengi, B. T. (2013). İşletme içi hilelerin ortaya çıkarılmasında ve sorgulanmasında bir araç olarak beden dili. Mali Çözüm Dergisi, (117), 41-56.
• Mengi, B. T., & Yılmaz., S. T. (2013). Yatırım hileleri. Öneri Dergisi, 10(39), 31-39.
• Moradi, M., Salehi, M., Yazdi, H. S., & Gorgani, M. E., (2012). Going concern prediction of ıranian companies by using fuzzy c-means. Open Journal of Accounting, 1(2), 38-46.
• Ulucan Özkul, F., & Özdemir, Z. (2013). Çalışan hilelerinin önlenmesinde proaktif yaklaşımlar: kurumsal işletmelerde insan kaynakları yöneticileri üzerine nitel bir araştırma. Öneri Dergisi, 10(40), 75-89.
• Payne, E. A., & Ramsay, R. J. (2005). Fraud risk assessments and auditors professional skepticism. Managerial Auditing Journal, 20(3), 321-330.
• Rezaee, Z. (2005). Causes, Consequences, and deterence of financial statement fraud. Critical Perspectives on Accounting, 16(3), 277-298.
• Senal, S., & Erkan, A. (2019). Bağımsız Denetim kapsamında işletme sürekliliği: borsa istanbul’da imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmeler üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), 105-118.
• SPK Tebliği (2006). Sermaye piyasasında bağımsız denetim standartları hakkında tebliğ. Resmî Gazete, 12.06.2006.
• Taş, O., Mert, H., Güner, M., & Duyar, G. (2018). The Effect of ISA 570 going concern on audit reports. Press Academia Procedia, (7), 339-343.
• Tepegöz, Ş. M., & Türedi, H. (2015). İşletmenin sürekliliği varsayımı ve denetçinin sorumluluğu. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ERZSOSDE), 13(2) 43-52.
• Triani, N. A., Satyawan, M. D., & Yanthi, M. D. (2017). Determining the Effectiveness of going concern audit opinion by ISA 570. Asian Journal of Accounting Research, 2(2), 29-35.
• Uzay, Ş. (2017). Bağımsız denetimin işletmenin sürekliliğine katkısı. KGK Muhasebe ve Denetimi Sempozyumu. İktisadi Gelişmede Muhasebe ve Denetimin Önemi, 27-28 Eylül 2017, İstanbul.
• Uzay, Ş., & Tanç, Güngör Ş. (2010). İMKB’de işlem gören şirketlerin bağımsız denetim raporlarında işletmenin sürekliliği kavramının analizi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, (12), 143-179.
• Vargün, H., & Yıldız, B. (2022). Bağımsız denetim standardı (BDS) 570 kapsamında işletme sürekliliğinin değerlendirilmesi: bist kobi sanayi endeksi üzerine ekonometrik bir analiz. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 24(1), 153-172.
• Yang, D., Jiao, H., & Buckland, R. (2017). The determinants of financial fraud in chinese firms: does corporate governance as an institutional innovation matter?. Technological Forecasting and Social Change, (125), 309-320.
• Zikmund, P. (2008). 4 Steps to a successful fraud risk assessment. Internal Auditor, 65(1), 60-64.