Türkiye’de Alt İşverenlik Uygulaması

Yıl 2012, Sayı: 84, 45 - 62, 01.03.2012

Ahmet Tozlu Mehmet Tarık Eraslan

Öz

1980’lerden itibaren gerek dünya ekonomisinde gerekse Türkiye ekonomisinde yaşanan hızlı ve teknolojiye dayalı değişim alt işverenliği yeni iş ilişkilerinin önemli bir parçası haline getirmiştir. Alt işverenlik hem uzmanlık gerektiren işlerin görülmesinde kolaylıklar sağlamakta hem de üretim maliyetlerinin azaltılmasına etki etmektedir. Bununla birlikte esnek bir çalışma biçimi olması alt işverenliği günümüz ekonomisinin vazgeçilmez uygulamaları arasına koymuş ancak asıl işveren alt işveren arasındaki ilişki sebebiyle işçi haklarının zarar görmesi bu uygulamanın sorunlu bir alan haline gelmesine yol açmıştır.Bu çalışmada alt işverenliğin Türkiye’de geldiği nokta ve uygulamadaki aksaklıklar üzerinde durulacaktır. Bu doğrultuda öncelikle kanuni bir asıl işveren alt işveren ilişkisinin sahip olması gereken özellikler anlatılacak ardından Türkiye’de alt işverenliğin yasal gelişim süreci son değişiklikleri de içerecek şekilde aktarılacaktır. Son olarak asıl işverenle alt işveren arasındaki ilişki muvazaa boyutuyla ele alındıktan sonra muhtelif Yargıtay kararları ışığında alt işverenlik uygulamasındaki sorunlu alanlara değinilecek ve bu paralelde çözüm önerileri getirilecektir

Anahtar Kelimeler

Alt İşverenlik, Muvazaa, Esneklik, Maliyet, Yargıtay Kararları

THE SUBCONTRACTING PRACTICE IN TURKEY

Öz

The rapid and technology based evolution both in the world economy and in the Turkish economy as of 1980s have rendered the practice of subcontracting an essential part of the new business relations. The practice of subcontracting not only facilitates performance of works that require specialization, but also has an impact on reducing the production costs. However, although it is proved to be one of the indispensible implementations of modern economy due to its flexible nature as a working method, it has turned into a problematic area since the labor rights are damaged by the relationship between the primary employer and the subcontractor. * Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzman Yardımcısı** Kalkınma Bakanlığı Planlama UzmanıThis study deals with the status of the subcontracting practice in Turkey as well as the problems in its implementation. Accordingly, the required nature of the lawful relationship between the primary employer and the subcontractor will first be explained and subsequently, the legal development process of the subcontracting practice will be described. Lastly, contractor-subcontractor relationship will be discussed in terms of collusion and in the light of various decisions of the Supreme Court, the problematic aspects of subcontracting will be handled and solutions to these will be presented

Anahtar Kelimeler

Subcontracting, Collusion, Flexibility, Cost, Supreme Court Decisions.

Kaynakça

• Aktay, A. Nizamettin&Arıcı, Kadir&Kaplan/Senyen, E. Tuncay (2011), “İş Hukuku”, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Akyiğit, Ercan (2011),” Kamuda Alt İşverenlik ve Müteahhide İş Verme Özeldekinden Farklı Mıdır?”, TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt 23, Sayı 4, s. 1-33.
• Aykaç, Hande B. (2011), “ İş Hukukunda Alt İşveren”, Beta Yayınları, İstanbul.
• Arıcı, Kadir (2006), “Yeni İş Kanunu ve Alt İşveren İlişkisinin Sınırlandırılması Sorunu, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt 55, Sayı 1,s. 485-509.
• Baybora, Dilek ( 2010), “İşletmelerde Asıl İşveren-Alt İşveren Uygulaması ve Ortaya Çıkan Sonuçlar”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, s. 19-26.
• Centel, Tankut (2008), “Alt İşverene İlişkin İş Kanunu’ndaki Son Değişiklik”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Sayı 10, s. 5-12.
• Çankaya, O. Güven&Çil, Şahin (2006), “4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisi”,Sicil İş Hukuku Dergisi, Sayı 3, s. 54-80.
• Çankaya, O. Güven&Çil, Şahin (2009), “ İş Hukukunda Üçlü İlişkiler”, Yetkin Yayınları, Ankara.
• Çelik, Nuri (2011), İş Hukuku Dersleri, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Demir, Fevzi (2003), “İş Güvencesi ve 4857 Sayılı İş Kanununun Başlıca Yenilikleri”, Tes-İş Eğitim Yayınları, Ankara.
• Göktaş, Seracettin (2008), “ Alt İşverenlik Uygulamasının Önemli Bazı Sorunları”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Sayı 12, s. 97-105.
• Ekmekçi, Ömer (2006), “ Kamu İşvereninin Özel Sektör İşvereni Karşısında Kayırılması ve Anayasa’nın Eşitlik İlkesinin Açık İhlali”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi,Sayı:12,s.1173-1180.
• Eyrenci, Öner&Taşkent, Savaş& Ulucan, Devrim ( 2006), “ Bireysel İş Hukuku”, Legal T-Yayıncılık, İstanbul.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi (2004a), İş Hukuku, Turhan Kitapevi, Ankara.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi (2004b), “ 4857 Sayılı Yeni İş Kanunu’nun Getirdiği Önemli Bazı Yenilikler”, Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt 7, Sayı 4, s. 1-37.
• Oğuzman, M. Kemal & Öz, M. Turgut (2009), “ Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, Vedat Kitapçılık”
• Süzek, Sarper (2008), “İş Hukuku”, Beta Yayınları, İstanbul.
• Süzek, Sarper (2011), “İş Hukuku”, Beta Yayınları, İstanbul.
• Şafak, Can (2004), “4857 Sayılı İş Kanunu Çerçevesinde Taşeron (Alt İşveren) Meselesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 51, s. 111-132.
• Şahlanan, Fevzi (2003), “Yeni İş Kanununun Getirdikleri, Yeni İş Kanunu Ne Getiriyor Semineri”, TİSK Yayını, No:235, s. 29-43.
• Şen, S. (2002), “ Taşeronluk (Alt İşverenlik) ve Endüstriyel İlişkilere Etkisi”, Selüloz İş Sendikası Eğitim Yayınları, İstanbul.
• Yılmaz, Ejder (2009), “Alt İşverenlik İlişkisinin Muvazaalı Olduğunu Tespit Eden İş Müfettişi Raporuna Karşı İtiraz Davası”, Çimento İşveren Dergisi. Sayı 1, s. 4-21.
• http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/csgb.portal?page=mevzuat&id=2 (ErişimTarihi:03.01.201)
• http://www.lutfiinciroglu.com/ (Erişim Tarihi: 05.01.2012)
• http://www.anayasa.gov.tr/index.php?l=manage_karar&ref=show&action=kar ar&id=311&content= (Erişim Tarihi: 10.01.2012)
• http://www.resmigazete.gov.tr/default.aspx (Erişim Tarihi: 11.01.2012)
• http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr (Erişim Tarihi: 12.01.2012)
• www.tisk.org.tr/hukuk/yasalar.asp ( Erişim Tarihi: 12.01.2012)
• http://www.calismatoplum.org/arama.htm (Erişim Tarihi: 13.01.2012)
• http://oktaytan.net/makale.htm (Asıl İşveren İle Alt İşveren Arasındaki Hukuki İlişki, (Erişim Tarihi: 18.01.2012)