Teoriden Uygulamaya Dış Yardım

Yıl 2012, Sayı: 86, 57 - 77, 01.09.2012

Özgür Üçkuş Bilal Kendirci

Öz

1945 yılından itibaren, uluslararası düzen birçok değişime ve dönüşüme tanıklık etmiştir. Yeni ve farklı kalkınma politikaları ve etkileyici küresel ekonomik büyüme bu sürecin dinamik parçaları olmuştur. Bu dönemde küresel kutuplaşma belirginleşmiş, yoksul ve zengin ülkeler ve insanlar arasındaki ekonomik farklar derinleşmiştir. Küreselleşmenin getirdiği karşılıklı bağımlılık durumu yaşanan sorunların ‘ortak gündem’ olması gerektiğini göstermiştir. Bu sorunları hafifletmek veya ortadan kaldırmak için Marshall Planının başarısının getirdiği motivasyonla birlikte, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere küresel kalkınmanın gerçekleştirilebilmesi amacıyla resmi kalkınma yardımları yapılmaya başlanmıştır. Yapılan yardımların gelişimi sonucunda ulaştığı düzey ve soğuk savaşın sona ermesiyle birlikte yardımların kalkınma odaklı olmasına yapılan vurgu, yardımların etkinliğiyle ilgili tartışmaları daha önemli hale getirmiştir. Bu çerçevede, Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen Milenyum Kalkınma Hedefleri ve OECD tarafından geniş katılımla ilan edilen Paris Deklarasyonu, dış yardımla ilgili uluslararası kriterlerin ve ilkelerin oluşmasını sağlamıştır. Bu çalışmada, öncelikle dış yardımın tanımı ve gelişim süreci ele alınmakta, sonrasında son yıllarda ortaya çıkan ve dış yardımların daha etkin bir şekilde kullanılmasını sağlayacak prensipler incelenmektedir

Anahtar Kelimeler

Dış Yardım, Etkinlik, Küresel Kalkınma, Paris Deklarasyonu

FOREIGN AID FROM THEORY TO PRACTICE

Öz

Since 1945 international order has witnessed lots of change and transition. Unprecedented development policies and impressive global economic growth have been the dynamic parts of this process. In this period, global polarization has become evident and economic gap between rich and poor states and people has grown. The situation of interdependency which has come along with globalization has showed that global problems should have been a ‘common agenda.’ In order to alleviate or eradicate such problems, thanks to motivation generated by the success of the Marshall Plan, official development assistance started to be provided to developing and underdeveloped countries on the purpose of achieving global development. The discussions on the effectiveness of aids has become even more important due to the increased level of aids and the emphasis on their being development-oriented after the end of the cold war . In this context, Millennium Development Goals accepted by the United Nations and Paris Declaration announced by OECD with broad participation, helped develop the international criteria and principles about foreign aid. This study discusses first the definition of foreign aid and its development process and then, analyzes the principles that have emerged in recent years and will promote more effective use of foreign aids

Anahtar Kelimeler

Foreign Aid, Effectiveness, Global Development, Paris Declaration

Kaynakça

• Davutoğlu, Ahmet (2008), Stratejik Derinlik, Küre Yayınları, İstanbul.
• Development Assistance Committee (1991), “Principles for Evaluation of Development Assistance”, OECD, Paris.
• Development Assistance Committee (2008), “Is It ODA?”, OECD, Paris.
• Karagöz, Ferda (2010) “Yoksulluk Tuzağı ve Dış Yardım: Eleştirel Bir Yaklaşım”, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 2010/1.
• Kattel, Rainer, Kregel Jan ve Reınert Erik (2011), Ragnar Nurkse (1907-2007), Classical Development Economics and its Relevance for Today, Anthem Press, UK.
• Kulaklıkaya, Musa (2008) “Kalkınma Yardımında Dünyadaki Son Trendler ve TİKA”, Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, Sayı 31.
• Lancaster, Carol (2007), Foreign Aid: Diplomacy, Devolepment, Domestic Politic, University of Chicago, USA.
• OECD (2008), The Paris Declaration on Aid Effectiveness and the Accra Agenda for Action 2005/2008, OECD, Paris.
• OECD (2009), Better Aid, Managing Aid, Practices of DAC Member Countries, OECD, Paris.
• OECD (2012), “50 Years of Official Development Assistance”, http://www.oecd.org/ document /41/0,3746,en_2649_34447_46195625_1_1_1_1,00.html (Erişim Tarihi:16.6.2012)
• OECD (2011), “Fourth High Level Forum on Aid Effectiveness”, http://www.oecd.org/ document/12/0,3746,en_2649_3236398_46057868_1_1_1_1,00.html (Erişim Tarihi: 16.7.2012)
• OECD (2012), “ODA By Donor”, http://stats.oecd.org/Index.aspx?DatasetCode=ODA_ DONOR (Erişim Tarihi: 16.6.2012)
• OECD (2012), “Official Development Assistance From DAC and Other OECD Members In 2011”, OECD, Paris.
• OECD (2011), Aid Effectiveness 2005–10: Progress in Implementing the Paris Declaration, OECD, Paris.
• Roodman, David (2004), “An Index of Donor Performance”, Center for Global Development, Working Paper Number 42, Washington D.C.
• Sogge, David (2002) Give and Take: What’s the Matter with Foreign Aid, Fernwood Publishing, Canada
• Thorbecke, Eric (2000) “The Evolution of Development Doctrine and the Role of Foreign Aid, 1950-2000”, Foreign Aid and Development F.Trap (der.), Routledge, Londra.
• Twain, Mark (2001), “Corruption and Growth”, The Elusive Quest for Growth W. Easterly (der.), The MIT Press, Londra.
• United Nations (2000), “UN Millennium Declaration”, General Assembly, 55/2. http://www.un.org/millenniumgoals/ (Erişim Tarihi: 4.4.2012)
• United Nations (2003), “International Conference on Financing for Development (18-22 Mart 2002)”, Monterry, Mexico.
• Walle Nicolas, Pettersson Gunilla, Moss Todd (2006), “Aid-Institutions Paradox?”, Center For Global Development, Working Paper Number 74, Washington D.C.
• Wood B., D. Kabell, F. Sagasti ve N. Muwanga (2008), Synthesis Report on the First Phase of the Evaluation of the Implementation of the Paris Declaration, Danimarka Dışişleri Bakanlığı, Kopenhag.
• World Bank (1997), “AnnualReview of Development Effectiveness”, (Erişim Tarihi: 10 Ocak 2012)
• World Bank (1998), Assessing Aid, Oxford University Press, Washington D.C.
• Yardım Heyeti Başkanlığı (2012), “2011 Yılı Faaliyet Raporu”, Yardım Heyeti Başkanlığı, Lefkoşa.