Bilişim Teknolojileri Yönetişimi

Yıl 2013, Sayı: 91, 57 - 76, 01.12.2013

Musa Kayrak

Öz

Kamuda ve özel sektörde bilişim teknolojileri BT yatırımlarındaki artış, kurumsal iş süreçlerini BT’ye bağımlı hale getirmiştir. Buna karşın, kurumsal öncelikler ile BT öncelikleri arasındaki uyumsuzluk, BT kaynaklı risklerin anlaşılamaması, tamamlanamayan BT projeleri ve kaynak israfı gibi ciddi sorunlar, BT yönetişimine ilişkin tartışmaları ve ayrıca kavramın popülerliğini artırmıştır. Kurumsal yönetişimin ayrılmaz bir parçası olan BT yönetişimi, kendine has örgütsel yapı ve süreçler ile birlikte liderlik fonksiyonunu gerektirir. Bu çerçevede, başarılı bir BT yönetişimi için, en uygun ve yenilikçi BT stratejilerinin uygulanmasını mümkün kılacak bir organizasyon yapısının oluşturulması ve karar alma süreçlerine tüm paydaşların katılımının sağlanması büyük önem arz eder. Ayrıca, BT’nin, iş hedefleri ile örtüştürülmesi, harcamaların optimize edilmesi, değer sağlama, kaynak yönetimi ve BT hizmetlerinin izlenmesi, BT yönetişiminin üzerinde durduğu temel alanlardır

Anahtar Kelimeler

BT Yönetişimi, BT Yönetimi, Stratejik Uyum, Değer Sağlama, BT

INFORMATION TECHNOLOGY GOVERNANCE

Öz

Increase in the investments in information technologies IT in public and private sectors has escalated the dependency of the business processes upon IT. On the other hand, serious issues such as inconsistency between the business and IT priorities, inability to understand IT risks, uncompleted IT projects and the waste of resources has raised the discussions on IT governance and the popularity of the concept as well. IT governance as an inherent element of corporate governance requires particular organizational structure and processes together with leadership function. In this context, for successful IT governance, it is crucially important to establish an organizational structure that enables the implementation of the most appropriate and innovative IT strategies and to ensure the participation of all stakeholders in the decision-making processes. Furthermore, aligning IT with the business goals, optimizing costs, value delivery, resource management and monitoring IT services are main areas that IT governance addresses

Anahtar Kelimeler

IT Governance, IT Management, Business Alignment, Value Delivery, IT

Kaynakça

• Avrupa Birliği Komisyonu (2008), Full Set of Internal Control Standards for Effective Management, Requirements and Optional Effectiveness Guidance, Brüksel.
• Avrupa Birliği Sayıştayı - ECA (2011), Bilişim Sistemleri Denetimi Rehberi, Lüksemburg.
• Bekmezci, Mustafa (2010), “Stratejik Bir Yönetim Yaklaşımı Olan Dengeli Başarı Göstergesi (Balanced Scorecard)’nin Türkiye’nin En Büyük 500 Firmasına Uygulanması”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt 8, Sayı 2.
• Bilgi Sistemleri Denetim ve Kontrol Derneği - ISACA (2009), Denetim, Güvence ve Kontrol Uzmanlarının BT Standartları, Rehberleri, Araçları ve Teknikleri, Illinois.
• Bilgi Sistemleri Denetim ve Kontrol Derneği - ISACA (2012a), COBIT5, Illinois.
• Bilgi Sistemleri Denetim ve Kontrol Derneği - ISACA (2012b), “2012 Governance of Enterprise IT (GEIT) Survey Global Edition”, http://www.isaca.org/ SiteCollectionDocuments/2012-GEIT-Survey-Results-GLOBAL.pdf, Tarihi: 17.11.2013). (Erişim
• Bilgi Sistemleri Denetim ve Kontrol Derneği - ISACA (2012c), COBIT5 Enabling Processes, Illinois.
• Bilgi Teknolojileri Yönetişim Enstitüsü – ITGI (2003), Board Briefing on IT Governance, Illinois.
• Bilgi Teknolojileri Yönetişim Enstitüsü – ITGI (2007a), IT Governance Using COBIT and VAL IT: Student Book, 2nd Edition, Illinois.
• Bilgi Teknolojileri Yönetişim Enstitüsü – ITGI (2007b), IT Assurance Guide: Using COBIT, Illinois.
• Bilgi Teknolojileri Yönetişim Enstitüsü – ITGI (2008), Enterprise Value: Governance of IT Investments, The Val IT Framework 2.0, Illinois.
• Blecher, Max (2007), “Outsourcing IT Governance to Deliver Business Value”, Information Systems Control Journal, Cilt 4, Sayı 2007.
• Brisebois, Richard, Boyd, Greg ve Shadid Ziad (2007), “What is IT Governance?”, IntoIT Journal, No 25.
• Cassidy, Anita (1998), A Practical Guide to Information Systems Strategic Planning, CRC, New York.
• Castillo, Felipe ve Stanojevic, Petar (2011), An Assessment of the IT Governance Maturity at SL, Royal Institute of Technology, İsveç.
• Coşkun, Ali (2006), “Stratejik Performans Yönetiminde Performans Karnesi Kullanımı: Türkiye’deki Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma”, MÖDAV Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt 8, Sayı 1.
• Coşkun, Selim (2003), “Kamu Yönetiminde Yönetişim Yaklaşımı”, Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar, (der.) Ahmet Nohutçu, Asım Balcı, Bayram Coşkun ve Namık Kemal Öztürk, Seçkin Yayınevi, Ankara.
• Deloitte (2008), “Bilgi Teknolojileri Yönetişimi”, http://www.deloitte.com/assets/ Dcom-Turkey/Local%20Assets/Documents/Turkey_tr_ers_BilgiTeknolojileri- Yonetisimi_261108.pdf, (Erişim Tarihi: 21.10.2013).
• Durna, Ufuk ve Demirel, Yavuz (2008), “Bilgi Yönetiminde Bilgiyi Anlamak”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 30.
• Gantin, Johan (2006), “Assessment of IT Value Delivery at a Large Nordic Bank”, Master Tezi, http://www.ee.kth.se/php/modules/publications/reports/2006/ XR-EE-ICS_2006_017.pdf, (Erişim Tarihi: 28.10.2013).
• Gartner (2013a), “IT Sözlüğü”, http://www.gartner.com/it-glossary/it-governance/, (Erişim Tarihi: 28.10.2013).
• Gartner (2013b), “Gartner Says Worldwide IT Spending on Pace to Reach $3.8 Trillion in 2013”, http://www.gartner.com/newsroom/id/2394415, (Erişim Tarihi: 28.10.2013).
• Gill, Tanuja (2009), “Role of Information Technology in Corporate Governance”, Araştırma Çalışması, Hindu Kanya College, Kapurthala, http://tanuja-gill. com/papers/IT_and_corporate%20 Governance_Paper.pdf , (Erişim Tarihi: 02.11.2013).
• Gonzalez, Reyes, Gasco, Jose ve Juan Llopis (2009), “Information Systems Outsourcing Reasons and Risks: An Empirical Study”, International Journal of Human and Social Sciences, Cilt 4, Sayı 3.
• Greisler, David ve Stupak Ronald J. (2006), Handbook of Technology Management in Public Administration, CRC, New York.
• Guldentops, Erik (2004), “Key Success Factors for Implementing IT Governance”, Journal of Information Systems, Cilt 2004, Sayı 2.
• Guldentops, Erik (2012), “Between Fear and Greed, IT Value is Losing Out ”, COBIT Focus, Cilt 2012, Sayı 2.
• Hinnsen, Peter (2012), The New Normal, MachMedia, Belgium.
• Kırlar, Cüneyt (2006), “Kurum Kültürüne göre BT Yönetişimi”, BT Haber, Sayı Eylül 2006.
• Lainhart IV, John W. (2000), “COBIT: A Methodology for Managing and Controlling Information and Information Technology Risks and Vulnerabilities”, Journal of Information Systems, Cilt 14, Sayı 1.
• Letchman, Elazar (2005), “A Holistic Framework for Sucessfully Sponsoring IT Projects from an IT Governance Perpective”, Master Tezi, https://ujdigispace.uj.ac.za/ bitstream/handle/10210/ 284/(Informatics).pdf?sequence=1,(Erişim Tarihi: 12.11.2013).
• Luftman, J. ve Brier, T. (1999), “Achieving and Sustaining Business-IT Alignment”, California Management Review, Cilt 42, Sayı 1.
• Önen, S. Mustafa (2012), “Kamu Yönetiminde Değişim: Yönetimden Yönetişime Dönüşüm” Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi II, Malatya, http://iys.inonu.edu.tr/webpanel/dosyalar/1427/file/MustafaOnen.pdf, (Erişim Tarihi: 19.11.2013).
• Peterson, Ryan R. (2004), “Information Strategies and Tactics for Information Technology Governance”, Grembergen, Wim Van (der.), Strategies for Information Technology Governance, Idea Group Publishing, Londra.
• Selig, Gad (2008), Implementing IT Governance: A Practical Guide to Global Best Practices in IT Management, Van Haren Publishing, Hollanda.
• Shleifer, A. Ve Vishny A. (1997), “A Survey on Corporate Governance”, Journal of Finance, Sayı 52.
• Stoneburner, Gary, Goguen, Alice ve Feringa, Alexis (2001), Risk Management Guide for Information Technology Systems, NIST, Washington.
• Türkiye Bilişim Derneği – TBD (2013), “Kamu Kurumları ile BT Stratejik Plan Oluşturmak”, http://www.tbd.org.tr/usr_img/cd/kamubib15/raporlarPDF/ RP3C-2013.pdf, (Erişim Tarihi: 01.11.2013).
• Ulusal Hesaplama Merkezi – NCC (2005), IT Governance: Developing a Successful Governance Strategy, NCC, Manchester.
• Uluslararası Sayıştaylar Birliği – INTOSAI (1995), “Guide to Developing IT Strategies in Supreme Audit Institutions”, http://www.intosaiitaudit.org/itstrats.htm, (Erişim Tarihi: 01.11.2013).
• Uluslararası Sayıştaylar Birliği – INTOSAI (2007), ISSAI 1315, Viyana.
• Wang, Shuangbao P. Ve Ledley, Robert S. (2013), Computer Architecture and Security, Higher Education Press, Singapur.
• Weill, Peter ve Ross, Jeanne (2004), IT Governance: How Top Performers Manage IT Decision Rights for Superior Results, Harvard Business School Press, Boston.
• Wessels, Eugene ve van Loggerenberg (2006), “Johan; IT Governance: Theory and Practice”, Konferans Tutanakları, http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/downl oad?doi=10.1.1.100.2838&rep=rep1&type =pdf, (Erişim Tarihi: 04.12.2013).
• Van Grenmbergen, Wim ve De Haes, Steven (2007), “IT Governance and its Mechanisms”, Information Systems Control Journal, Cilt 2007, Sayı 1.
• Van Grembergen, Wim., Kristis, Vassily ve Van Belle, Jean Lois (1997), Business Transformations Through Information Technology, Kluwer BedrijfsInformatie, Deventer.
• Yanosky, Ronald ve Caruso, Judith Borrson (2008), “Process and Politics: IT Governance in Higher Education”, http://net.educause.edu/ir/library/pdf/ ekf/EKF0805.pdf , (Erişim Tarihi: 25.11.2013).