Hastane Çalışanlarının İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Güven Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2013, Sayı: 91, 77 - 103, 01.12.2013

Sabahattin Tekingündüz Dilaver Tengilimoğlu

Öz

1- 30 Haziran 2011 tarihleri arasında gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı, Bingöl Devlet Hastanesi çalışanlarının iş tatmini, örgütsel bağlılık ve örgütsel güven boyut düzeylerini belirlemek ve personel özelliklerine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini açıklamaktır. Evren 667 kişiden oluşmaktadır. 516 personel evrenin % 77’si ölçüm araçlarındaki soruların tamamına yanıt vermiştir. Bu araştırmada ölçüm araçları olarak, “İş Tatmin Ölçeği”, “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” ve “Örgütsel Güven Envanteri” kullanılmıştır. Çalışmada, iş tatmin boyutları, örgütsel bağlılık boyutları ve örgütsel güven boyutları ortalamanın üzerinde çıkmıştır. Aynı zamanda, iş tatmin boyutları, örgütsel bağlılık boyutları ve örgütsel güven boyutları ile yaş, eğitim, meslek, gelir ve toplam çalışma süresi arasında anlamlı farklar bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Güven, Hastane Çalışanları, Hastane Yönetimi

DETERMINATION OF JOB SATISFACTION, ORGANIZATIONAL TRUST AND ORGANIZATIONAL COMMITMENT LEVELS OF HOSPITAL PERSONNEL

Öz

The purpose of this study conducted between the dates of 1 – 30 June 2011 was to determine the job satisfaction, organizational commitment and organizational trust dimension levels of the personnel at Bingöl State Hospital and to explain whether they differ significantly by the characteristics of the personnel. The universe of the study consists of 667 individuals. 516 of them 77 % of study universe responded to all questions in the instruments. The Job Satisfaction Survey, the Organizational Commitment Questionnaire and the Organizational Trust Inventory are instruments of this study. The job satisfaction, organizational commitment and organizational trust dimension levels were found to be above the average. Also, it was found that there were significant differences in the job satisfaction, organizational commitment and organizational trust levels by age, education status, occupation, income and total working time

Anahtar Kelimeler

Job Satisfaction, Organizational Commitment, Organizational Trust, Hospital Personnel, Hospital Management.

Kaynakça

• AKTAY, Deniz, Derya (2010), İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki ve Askeri Hastanede Bir Uygulama, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• AL-AAMERI, Ahmed, S. (2000), “Job Satisfaction and Organizational Commitment for Nurses”, Saudi Medical Journal, Vol. 21 (6): pp.531-535.
• ALBRECHT Simon, , TRAVAGLIONE, Anthony (2003), “Trust in Public-Sector Senior Management”, The International Journal of Human Resource Management, 14: 1, pp.76-92.
• ALLEN, Natalie, J., MEYER, John, P. “(1990), The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance, and Normative Commitment to the Organization”, Journal of Occupational Psychology, 63, pp.1-18.
• ALTAŞ, Sabiha, Sevinç, ÇEKMECELİOĞLU, Gündüz, Hülya (2007), “İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İş Performansı Üzerindeki Etkileri: Bir Araştırma”, Öneri, C.7. S.28, ss.47-57.
• AYDOĞDU, Sinem (2009), An Empirical Study Of The Relationship Between Job Satisfaction, Organizational Commitment And Turnover Intention, Yeditepe University Graduate Institute Of Social Sciences, Master of Business Administration, İstanbul.
• BECKER, Thomas, E., BILLINGS, Robert S., EVELETH, Daniel, M., GILBERT, Nicole, L. (1996), “Foci and Bases of Employee Commitment: Implications for Job Performance”, The Academy of Management Journal, Vol. 39, No.2, pp. 464- 482.
• BROWN, Barbara, B. (2003), Employees’ Organizational Commitment and Their Perception of Supervisors’ Relations-Oriented and Task-Oriented Leadership Behaviors, Doctor of Philosophy, The Faculty of the Virginia Polytechnic Institute, State University.
• CALLAWAY, Phuong L. (2006), Relationship Between Organizational Trust and Job Satisfaction: An Analysis in the U.S. Federal Work Force, PHD Thesis, Capella University.
• CEYLAN, Adnan, ULUTÜRK, Yıldırım, Hüseyin (2006), “Rol Belirsizliği, Rol Çatışması, İş Tatmini ve Performans Arasındaki İlişkiler”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, No:7, ss.48-58.
• CHUGHTAI, Aamir A., ZAFAR Sohail (2006), “Antecedents and Consequences of Organizational Commitment among Pakistani University Teachers”, Applied H.R.M. Research, 2006, Volume 11, Number 1, pp.39-64.
• CİĞERCİ, Yeliz (2004), Afyon Bölgesinde Çeşitli Sağlık Kuruluşlarında Çalışmakta Olan Cerrahi Hemşirelerinin İş Doyumu Düzeylerinin ve Bunları Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon.
• CLUGSTON, Michael (2000), “The Mediating Effects of Multidimensional Commitment On Satisfaction and Intent to Leave”, Journal of Organizational Behavior, 21 (4), pp. 477-486.
• COSTA, Ana, Cristina (2003), “Work Team Trust and Effectiveness”, Personnel Review, Vol. 32 No. 5, pp.605-622.
• CULVERSON, Dawn, Elizabeth (2002), Exploring Organizational Commitment Following Radical Change: A Case Study within the Parks Canada Agency, Ontario: University of Waterloo, MA Thesis.
• ÇEKMECELİOĞLU, Hülya (2006), “İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma”, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt:8, Sayı:2, ss.153-168.
• ÇETİN, Fatih (2011), Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Açıklanmasında Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini, Kişilik ve Örgüt Kültürünün Rolü, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• DARROUGH, Odessa, G. (2006), An Examination of the Relationship Between Organizational Trust and Organizational Commitment in the Workforce, PHD Thesis, Nova Southeastern University.
• DEMİREL, Yavuz (2008), “Örgütsel Güvenin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi:Tekstil Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt:15, Sayı:2.
• DIRKS, Kurt T, FERRIN, Donald, L. (2001), “The Role of Trust in Organizational Settings”, Organization Science, Vol. 12, No. 4, pp. 450-467.
• DURNA, Ufuk, EREN, Veysel (2005), “Üç Bağlılık Unsuru Ekseninde Örgütsel Bağlılık”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (2), ss. 210-219.
• EFEOĞLU, İbrahim, Efe (2006), İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana.
• ERGENELİ, Azize, SAĞLAM, Güler, A., METİN, Selin (2007), Psychological Empowerment and its Relationship to Trust in Immediate Managers, Journal of Business Research, 60, pp.41–49.
• FUKUYAMA, Francis (2005), Güven, Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması, Çev: Ahmet Buğdaycı, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• GAZİOGLU, Şaziye, TANSEL, Aysıt (2002), “Job Satisfaction in Britain: Individual and Job Related Factors”, ERC Working Papers in Economics, http://www.erc. metu.edu.tr/menu/series03/0303. pdf, Erişim Tarihi: 19.05.2011.
• GIBSON, Dawid, William (2011), The Effect of Trust in Leader on Job Satisfaction and Intent to Leave Present Job in the Context of the Nursing Profession, PHD Thesis, University of Louisville.
• GİDER, Ömer (2010), “Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde Çalışan Personelin Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Güven ve İş Doyum Düzeylerinin Araştırılması”, İÜ İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, Yıl:21, Sayı: 65, ss. 81-105.
• GLISSON, Charles, DURICK, Mark (1988), “Predictors of Job Satisfaction and Organizational Commitment in Human Service Organizations”, Administrative Science Quarterly, 33 (1): 61-81.
• GÖZEN, Emine, Dağdeviren (2007), İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık, Sigorta Şirketleri Üzerine Bir Uygulama, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• GÜL, Hasan (2003), “Davranışsal Bağlılık Yaklaşımı ve Değerlendirmesi” Yönetim ve Ekonomi, Cilt:10, Sayı:1, ss.73-83.
• GÜL, Hasan, OKTAY, Ercan, GOKCE, Hakan (2008), “İş Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve Performans Arasındaki İlişkiler: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama” Akademik Bakış, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, Sayı 20, ss.1-11.
• GÜNDOĞAN, Tamer (2009), Örgütsel Bağlılık: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Uygulaması, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, Yayınlanmamış Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
• HANDSOME, Joseph (2009), The Relationship Between Leadership Style and Job Satisfaction, PHD Thesis, Walden University.
• HAZELL, Kenneth, W. (2010), Job Stress, Burnout, Job Satisfaction, and Intention to Leave Among Registered Nurses Employed in Hospital Settings in the State of Florida, PHD Thesis, Lynn University.
• HEFFNER, Tonia, S., RENTSCH, Joan, R. (2001), “Organizational Commitment and Social Interaction: A Multiple Constituencies Approach”, Journal of Vocational Behavior, 59, pp. 471–490.
• HO, Wen-Hsien, CHANG, Ching, Sheng, SHIH, Ying-Ling, LİANG, Rong-Da (2009), “Effects of Job Rotation and Role Stress Among Nurses on Job Satisfaction and Organizational Commitment”, BMC Health Services Research, 9:8, pp.1-10.
• HUSELID, Mark, A., DAY, Nancy, E. (1991), “Organizational Commitment, Job Involvement, and Turnover: A Substantive and Methodological Analysis”, Journal of Applied Psychology, Vol. 76, No. 3, pp. 380-391.
• IAFFALDANO, Michelle, T., MUCHINSKY Paul M. (1985), “Job Satisfaction and Performance: A Meta-Analysis, Psychological Bulletin, 97, pp. 251–273.
• JALLOW, Mariatou (2003), The Relationship Among Perceptions Of Healthcare Quality Culture, Job Satisfaction, and Organizational Commitment among Teaching Hospital Nurses, MSc Thesis, University of Toronto.
• KONUK, Mustafa (2006), İşletmelerde Örgüt Kültürünün İş Tatmini Üzerindeki Etkisi ve Önemi Konya Şeker Fabrikasında Bir Uygulama, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• KÖK, Sabahat, Bayrak (2006), “İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 20, Sayı 1, ss.291-317.
• LASCHINGER, Heather, K., Spence, SHAMIAN, Judith, THOMSON, Donna (2001), “Impact of Magnet Hospital Characteristics on Nurses’ Perceptions of Trust Burnout Quality of Care, and Work Satisfaction”, Nursing Economics.
• LUTHANS, Fred (1995), Organizational Behavior, McGraw-Hill Inc., New York, 7. Baskı.
• MATTHAI, Jenny, Marie (1989), Employee Perceptions of Trust, Satisfaction, and Commitment as Predictors of Turnover İntentions in a Mental Health Setting, PHD Thesis, Vanderbilt University.
• MAYER, Roger C. DAVIS James H., SCHOORMAN, David, F. (1995), “An Integrative Model of Organizational Trust”, Academy Of Management Review, Vol 20:3, pp. 709-734.
• MEYER, John, P., BECKER, Thomas, E., VANDENBERGHE, Christian, (2004), “Employee Commitment and Motivation: A Conceptual Analysis and Integrative Model”, Journal of Applied Psychology, Vol. 89, No. 6, pp.991–1007.
• NIJHOF, Wim, J., DE JONG, Margriet, J., BEUKHOF, Gijs (1998), “Employee Commitment in Changing Organizations: An Exploration”, Journal of European Industrial Training, Cilt 22, Sayı 6, pp.243–248.
• NYHAN, Ronald, C. (1999), “Increasing Affective Organizational Commitment in Public Organizations The Key Role of Interpersonal Trust”, Review of Public Personnel Administration, 19: 58, pp.58-70.
• ÖĞÜTVEREN, Özlem (2007), Örgütsel Güvenin Ağdüzenekleri İçerisindeki Analizi: Küçük İşletmelerde Bir Uygulama, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• ÖZDEVECİOĞLU, Mahmut (2003), “Algılanan Örgütsel Destek ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi, Cilt:18, Sayı:2, ss:113 -130.
• SAMADOV, Sakit (2006), İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık: Özel Sektörde Bir Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• SHORE, Lynn, McFarlane, MARTIN, Harry, J. (1989), “Job Satisfaction and Organizational Commitment in Relation to Work Performance and Turnover Intentions”, Human Relations, Vol. 42, 7, pp. 625-638.
• SPECTOR, Paul, E. (2011), Job Satisfaction Survey Norms, http://shell.cas.usf. edu/~pspector/scales/jssnorms.html, Erişim Tarihi:11.02.2011.
• ŞENGÜL, Arzu (2008), İş Doyumu ve Tüketici Tatmini İlişkisi Kamu ve Özel Kesim Sağlık Hizmetlerinde Hekimlerin İş Doyumunun Hasta Tatminine Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Manisa.
• TANNER, Bob, M. (2007), “Analysis of the Relationships Among Job Satisfaction, Organizational Trust, and Organizational Commitment in an Acute Care Hospital. (Ph.D. Thesis). San Francisco, California, USA: Faculty of Saybrook Graduate School and Research Center.
• TAŞKIN, Feyza, DİLEK, Roşan (2010), “Örgütsel Güven ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Bir Alan Araştırması”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, ss.37-46.
• TEKİNGÜNDÜZ, Sabahattin (2012), “Örgütsel Bağlılık Üzerinde Örgütsel Güven ve İş Tatmininin Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• TELLA, Adeyinka, AYENI, C.,O., POPOOLA, S., O. (2007), “Work Motivation, Job Satisfaction, and Organisational Commitment of Library Personnel in Academic and Research Libraries in Oyo State, Nigeria”, Library Philosophy and Practice (e-journal), pp.1-16.
• TEREKLİ, Gözde (2010), Örgütsel Güven Boyutları ve İş Tatmini İlişkisi: Tekstil İşletmesinde Bir Araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• TSUI, Anne, S., EGAN, Terri, D., O’REILLY, Charles, A. (1992), “Being Different: Relational Demography and Organizational Attachment”, Administrative Science Quarterly, Vol. 37, No. 4, pp. 549-579.
• TÜZÜN, İpek, Kalemci (2006), Örgütsel Güven, Örgütsel Kimlik ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisi: Uygulamalı Bir Çalışma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• TÜZÜN, İpek, Kalemci (2007), “Güven, Örgütsel Güven ve Örgütsel Güven Modelleri”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İİBF Dergisi, ss.93-118.
• UDECHUKWU, Ikwukananne, I. (2007), “The Influence of Intrinsic and Extrinsic Satisfaction on Organizational Exit: Evidence from a Correctional Setting”, Journal of Applied Management and Entrepreneurship, C.12, S.1, pp.127-141.
• UYGUR, Akyay (2007), “Örgütsel Bağlılık ile İşgören Performansı İlişkisini İncelemeye Yönelik Bir Alan Araştırması”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 1, ss.71-85.
• UYSALER, Alper, L. (2010), Örgütsel Yabancılaşmanın Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Eğilimi ile Bağlantısı ve Yabancılaşma Yönetimi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze.
• WASTİ, Arzu Syeda, ÇETİN, Önder (2003), Kültürlerarası Çalışmalarda Yöntem: Örgütsel Bağlılık Yazınından Dersler. Yönetim Araştırmaları Dergisi , 3 (2). ss. 125-145.
• WILLIAMS, Lauren, L. (2005), “Impact of Nurses’ Job Satisfaction on Organizational Trust”, Health Care Management Review, 30 (3), pp. 203- 211.
• WONG, Mary, YimLing (2007), Transformational Leadership and Job Saiısfaction of Advanced Practice Nurses in Public Health Setting, PHD Thesis, Unıversıty Of Phoenix.
• YALÇIN, Azmi, İPLİK, Fatma, Nur (2005), “Beş Yıldızlı Otellerde Çalışanların Demografik Özellikleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Adana İli Örneği”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:4, Sayı:1, ss. 395-412.
• YALÇIN, Azmi, İPLİK, Fatma, Nur (2007), “A Grubu Seyahat Acentalarında Çalışanların Örgütsel Bağlılıklarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Adana İli Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, ss. 483-500.
• YEH, Tzu-Jiun (2007), Leadership Behavior, Organizational Trust, and Organizational Commitment Among Volunteers in Taiwanese Non-Profit Foundations, PHD Thesis, University of the Incarnate Word.
• YELBOĞA, Attila (2009) “Validity and Reliability of the Turkish Version of the Job Satisfaction Survey (JSS)”, World Applied Sciences Journal, 6 (8), pp. 1066- 1072.
• YOUSEF, Darwish A. (2000), “Organizational Commitment: a Mediator of the Relationships of Leadership Behavior with Job Satisfaction and Performance in a Non-Western Country”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 15, No. 1, pp. 6-24.
• YOUSEF, Darwish A. (2002), “Job Satisfaction as a Mediator of the Relationship Between Role Stressors and Organizational Commitment: A Study From an Arabic Cultural Perspective” Journal of Managerial Psychology, Vol. 17 Iss: 4, pp.250-266.