KAMUDA STRATEJİK YÖNETİM VE BÜTÇE

Yıl 2015, Sayı: 99, 29 - 46, 01.12.2015

Ahmet Taner

Öz

Küreselleşmeyle birlikte, devletin yapısal ve işlevsel dönüşümümün hızlanması, kamu yönetim sistemlerinin değişimin ortaya çıkardığı gereksinimleri karşılamada yetersiz kalmasına neden olmuş, yönetimin idari ve mali açıdan yapılandırılması bir zorunluluk olarak görülmeye başlanmıştır. Ülkemizde 2006 yılında yürürlüğe giren 5018 sayılı Kanun, stratejik plan, performans esaslı bütçeleme, iç kontrol gibi kavramlarla temelde etkin ve hesap verebilir bir stratejik yönetim modeli oluşturmayı amaçlamıştır. Kurulmaya çalışan bu model kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaç/hedefleri ile ilgili stratejik plan hazırlamaları, performans programlarıyla yıllık bazda yürütülecekleri faaliyet ve hedefleri belirlemeleri, bütçe aracılığıyla performans programında yer alan hedeflere uygun kaynak tahsisinde bulunmaları ilkelerine dayanmaktadır. Stratejik yönetimin dayandığı temel unsurlar kamuda şeffaflık ve hesap verebilirliğin gerçekleşmesine katkı sağlayacak nitelikte gözükmektedir. Ancak, kamu idarelerindeki kurumsal ve yapısal eksiklikler, stratejik yönetime ilişkin farkındalığın yetersizliği, iç kontrol sistemlerindeki aksaklıklar gibi faktörler nedeniyle kamuda stratejik plan- bütçe ilişkisi tam ve sağlıklı olarak kurulamamış, buna bağlı olarak da etkin bir stratejik yönetim uygulamaya geçirilememiştir

Anahtar Kelimeler

Stratejik Yönetim, Stratejik Plan, Performans Denetimi, Kamu Bütçesi, Kamusal Hesap Verebilirlik.

STRATEGIC MANAGEMENT AND BUDGET IN PUBLIC SECTOR

Öz

With globalization, the speed-up in the structural and functional transformation of the State caused the public administration to fail to live up to the necessities created by the transformation. Accordingly, it has been considered necessary for the administration to be reconstructed in corporate and fiscal terms. In our country, Financial Management and Control Law No. 5018, which became effective in 2006, is aimed to establish an effective and accountable strategic management model, through concepts such as strategic plan, performance based budgeting, internal control. This model is based on the principles that public entities prepare strategic plans regarding their medium and long term aims and objectives, determine annual targets and relevant activities in their performance programs on an annual basis, and allocate sources through budget to each target in the performance programs. The main elements of strategic management seem to ensure transparency and accountability in public sector. However, due to factors such as corporate and structural problems, insufficient awareness of strategic management, and the defects in internal control systems in public entities, the connection between strategic plan and budget could not be established fully and soundly in public sector, and hence, the effective strategic management could not be implemented

Anahtar Kelimeler

Strategic Management, Strategic Plan, Performance Audit, Government Budget, Public Accountability

Kaynakça

• Aktan, Coşkun ve Kamil Tüğen (2006), “Performans Denetimi”, Kamu Mali Yönetiminde Stratejik Planlama ve Performans Esaslı Bütçeleme, (Ed. C. Aktan), Seçkin Kitabevi, Ankara.
• Barca, Mehmet ve Asım Balcı (2006), “Kamu Politikalarına Nasıl Stratejik Yaklaşılabilir”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 39, Sayı 2.
• Coşkun, Selim (2004), “Kamu Reformları: Değişimi-Süreklilik” , Çağdaş Kamu Yönetimi II, Muhittin Acar, Hüseyin Özgür (Ed.), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Çelebi ve Kovancılar (2012), “Performans Esaslı Bütçeleme Sisteminin Teorik ve Pratik Sorunları”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt 9, Sayı 1.
• Dinçer, Ömer ve Cevat Yılmaz (2003), Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma: Değişimin Yönetimi İçin Yönetimde Değişim, Başbakanlık Yayınları.
• DPT (2006), Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu, Ankara.
• Durna, Ufuk ve Veysel Eren (2002), “Kamu Sektöründe Stratejik Yönetim”, Amme İdare Dergisi, Cilt 35.
• Edizdoğan, Nihat ve Özhan Çetinkaya (2012), Kamu Bütçesi, Ekin Yayınları, 3. Baskı, Bursa.
• Erüz, Ertan (2006), “5018 sayılı Kanuna göre Performans Esaslı Bütçeleme”, Kamu Mali Yönetiminde Stratejik Planlama ve Performans Esaslı Bütçeleme (Ed.: C. Aktan), Seçkin Kitabevi, Ankara.
• Güzelsarı, Selime (2004), “Kamu Yönetimi Disiplininde Yeni Kamu İşletmeciliği ve Yönetişim Yaklaşımları” Kamu Yönetimi: Gelişimi ve Güncel Sorunları, Kemal Öktem, Uğur Ömürgönülşen (Ed.), İmaj Yayınevi, Ankara.
• Hughes, Owen E. (2014) , Kamu İşletmeciliği ve Yönetimi, Çev. B. Kalkan, B. Akın, Ş. Akın, BingBang Yayınları, Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı (2013), Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Ankara.
• Kurnaz, Ahmet Cemil (2010), Kamuda Performans Esaslı Bütçe Uygulama Sonuçlarının Değerlendirilmesi ve Bu Çerçevede Part (Program Assessment Rating Tools) Sisteminin İncelenmesi, Mesleki Y. Tezi, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
• Maliye Bakanlığı (2009), Performans Programı Hazırlama Rehberi, BUMKO Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Özgür, Hüseyin (2004), “Kamu Örgütlerinde Stratejik Yönetim”, Çağdaş Kamu Yönetimi II, Muhittin Acar, Hüseyin Özgür (Ed.), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Poister, Theodore H. (2010), “Future of Strategic Planning in the Public Sector: Linking Strategic Management and Performance”, Public Administration Review, December.
• Prowle, Malcolm (2014), “The Role of Budget Systems in Supporting Strategic Management in Public Sector”, Developments in Strategic and Public Management, Edited by Paul Joyce, J.B.Bryson, Marc Holzer, Palgrave Macmillan Minnesota.
• Sayıştay (2014), Performans Denetimi Rehberi V.2, Sayıştay Başkanlığı, Ankara.
• Shah, Anwar & Shen, Chunli (2007), “A Primer on Performance Budgetting”, (Anwar SHAH (Ed), Budgeting and Budgetary Institutions, The World Bank Public Sector Governance and Accountability Series, Washington.
• Taner, Ahmet (2011), “Kamuda Hesap Verme Sorumluluğunun Aracı Olarak Performans Esaslı Bütçeleme”, Sayıştay Dergisi, Sayı 33.
• The World Bank (2010), Results, Performance Budgeting, and Trust in Government , Edited by Pedro Arizti, Jim Brumby, Nick Manning, Roby Senderowitsch, Theo Thomas, Washington.