Yargı Yetkisine Sahip Yüksek Denetim Kurumları Teşkilatı (JURISAI): INTOSAI Bünyesinde Yeni Bir Oluşum

Yıl 2024, Sayı: 132, 133 - 140, 12.06.2024

Hacı Ömer Köse

https://doi.org/10.52836/sayistay.1491732

Öz

Farklı yapı ve süreçlere sahip olan ve ülkelerin kendi yönetim ve hukuk sistemleri içerisinde özgün işlevleri ile ön plana çıkan yargı yetkisine sahip yüksek denetim kurumları (YDK’lar), daha çok anayasal ve yasal gereklilikler temelinde yürüttükleri yargısal işlevleri ile uluslararası alanda pek fazla görünürlük kazanmamışlardı. YDK’ları ve işlevlerini düzenleyen uluslararası standartlar, mesleki etik ilkeleri, metodoloji çerçeveleri ve rehberlerde yargı işlevi ya hiç dikkate alınmamış ya da çok sınırlı şekilde değinilmekle yetinilmiştir. 2015 yılından itibaren faaliyete başlayan Yargı Yetkisine Sahip Sayıştaylar Platformu, yürüttüğü kapsamlı, sürekli ve sistematik çabalarla bu durumu değiştirmede öncü bir rol oynamıştır. INTOSAI-P 50: Yüksek Denetim Kurumlarının Yargısal Faaliyetlerine İlişkin İlkeler’in onaylanması ise yargı yetkisine sahip YDK’lar için yeni bir dönemin başlangıcını oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yüksek Denetim Kurumları, INTOSAI, JuriSAI

Kaynakça

• Forum of Jurisdictional SAIs (2022). The Advantages that Jurisdictional SAIs Can Bring to the Society. https://www.ccomptes.fr/system/files/2022-10/20221028- Advocacy-advantages-jurisdictional-SAIs.pdf, Erişim: 19.03.2024.
• Forum of Jurisdictional SAIs (2016). Paris Declaration of SAIs with jurisdictional functions of Forum of SAIs with jurisdictional functions. https://www.tcu.es/export/sites/default/. galleries/pdf/transparencia/DeclaracionPARIS_EFS-EN.pdf, Erişim: 27.02.2024.
• INTOSAI (2019). INTOSAI-P 50: Principles of Jurisdictional Activities of SAIs. https://www.intosai.org/fileadmin/downloads/documents/open_access/INT_P_11_to_P_99/ INTOSAI_P_50/INTOSAI_P_50_en.pdf, Erişim: 18.02.2024.
• Kose, H. O. ve Tuysuz, Z. (2021). The Role of Jurisdictional Power of SAIs in Increasing the Effects of Public Auditing and the Ethics of Fiscal Jurisdiction. In: Aksoy, T., Hacioglu, U. (eds) Auditing Ecosystem and Strategic Accounting in the Digital Era. Contributions to Finance and Accounting. Springer, Cham.
• Köse, H. Ö. (2020). Yüksek Denetim Kurumlarının Yargısal İşlevleri ve INTOSAI Standartlarında Yargının Temel İlkeleri. Sayıştay Dergisi, 32(117), 9-38.
• L’Opinion (2024). Création de l’Organisation internationale des organes supérieurs de contrôle à compétence juridictionnelle. https://www.lopinion.ma/Creation-de-l- Organisation-internationale-des-organes-superieurs-de-controle-a-competencejuridictionnelle_ a50650.html, Erişim: 11.03.2024.
• Maroc Cour des Comptes (2024). Signature de la Déclaration de Rabat sur la Constitution de l’organisation des Institutions Supérieures de Contrôle des Finances Publiques ayant des fonctions juridictionnelles (JURISAI). https://www.courdescomptes.ma/avis/ Erişim: 11.03.2024
• MCoA (2023). Participation of the Court of Acounts at the Meeting of Supreme Audit Institutions with Jurisdictional Competence in Bangkok, 12.10.2023. Kingdom of Morocco Court of Accounts. https://www.courdescomptes.ma/en/event/ participation-of-the-court-of-acounts-at-the-meeting-of-supreme-auditinstitutions- with-jurisdictional-competence-in-bangkok/ Erişim: 12.03.2024.
• Sünbül, Y. (2014). Yargı Tipi Sayıştaylar Forumu 1. Toplantısı. Sayıştay Dergisi, 25(95), 117-121.
• TCU (2023). Meeting discusses the creation of a group of audit institutions with jurisdictional functions, 13.11.2023. https://portal.tcu.gov.br/en_us/imprensa/news/meetingdiscusses- the-creation-of-a-group-of-audit-institutions-with-jurisdictionalfunctions. htm, Erişim: 21.03.2024.
• TCU (2024). Minister Dantas highlights the importance of jurisdictional function of Supreme Audit Institutions at international conference. https://portal.tcu.gov.br/en_us/ imprensa/news/minister-dantas-highlights-the-importance-of-jurisdictionalfunction- of-supreme-audit-institutions-at-international-conference.htm, Erişim: 21.03.2024.