Green Transformation in Public Finance: Green Budget Tagging Practices and Policy Recommendations for Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 36 Sayı: 138, 545 - 573, 22.09.2025

Hakan Özdemir

https://doi.org/10.52836/sayistay.1704203

Öz

This study aims to examine the Green Budget Tagging (GBT) system -an innovative
tool for promoting environmental sustainability in public financial management- from
both conceptual and practical perspectives, and to develop policy recommendations
for Türkiye. Following the Paris Agreement, GBT practices have gained significance by
enabling governments to monitor the environmental impacts of public expenditures
and align budgetary decisions with climate targets. The study conducts a comparative
analysis of good practices in countries such as France, Italy, Indonesia, and Portugal,
and evaluates Türkiye’s current situation through a literature-based thematic SWOT
analysis. The analysis suggests that while Türkiye has institutionalized centralized
budgeting processes, there is a need for improvement in areas such as classification
systems, institutional coordination, and the legal framework in order to implement
GBT effectively. Accordingly, the study offers institutional and technical policy
recommendations to support Türkiye’s green transformation agenda.

Anahtar Kelimeler

Green Budgeting , Green Budget Labeling , Public Finance , Environmental Sustainability

Kamu Maliyesinde Yeşil Dönüşüm: Yeşil Bütçe Etiketleme Uygulamaları ve Türkiye’ye Yönelik Politika Önerileri

Öz

Bu çalışma, kamu mali yönetiminde çevresel sürdürülebilirliği sağlamaya yönelik
yenilikçi bir araç olan Yeşil Bütçe Etiketleme (YBE) sistemini kavramsal ve uygulamalı
açıdan ele alarak, Türkiye için politika önerileri geliştirmeyi amaçlamaktadır. Paris
İklim Anlaşması sonrasında önem kazanan YBE uygulamaları, kamu harcamalarının
çevresel etkilerini izlemeye ve bütçe kararlarını iklim hedefleriyle uyumlu hale
getirmeye olanak tanımaktadır. Çalışmada, Fransa, İtalya, Endonezya ve Portekiz gibi
ülkelerdeki iyi uygulama örnekleri karşılaştırmalı olarak incelenmiş; Türkiye bağlamında
ise mevcut durum, literatüre dayalı tematik bir SWOT analiziyle değerlendirilmiştir.
Analiz sonucunda, Türkiye’de merkezi bütçeleme süreçlerinin kurumsallaşmış olduğu,
ancak YBE uygulamaları açısından sınıflandırma sistemi, kurumsal koordinasyon ve
yasal çerçeve gibi alanlarda gelişim ihtiyacı bulunduğu gözlemlenmiştir. Bu çerçevede,
çalışmada Türkiye’nin yeşil dönüşüm hedeflerini destekleyecek kurumsal ve teknik
düzeyde önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yeşil Bütçeleme , Yeşil Bütçe Etiketleme , Kamu Maliyesi , Çevresel Sürdürülebilirlik

Kaynakça

• Akbey, F. ve Uslu, H. (2021). Sürdürülebilir kalkınmada kamu bütçesinin önemi: Türkiye için ekonometrik bir analiz. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(4), 1030- 1058.
• Altınöz, B. (2015). Sürdürülebilir kalkınma sürecinde kamu bütçesinin önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 223-256.
• Blazey, A. ve Lelong, M. (2022). Green budgeting: A way forward. OECD Journal on Budgeting.
• Dikmen, S. (2023). Sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ulaşılmasında çevre denetimlerinin rolü. Sayıştay Dergisi(131), 543-570.
• DPENDR (2023). Green budgeting in rev 2024. https://assets.gov.ie/static/documents/ climate-and-environmental-expenditure-in-rev-2024.pdf#page=5.50, Erişim: 20.05.2025.
• DPENDR (2024). The french green budget : A transparency tool to serve the ecological transition. https://www.budget.gouv.fr/reperes/green_budgeting/articles/thefrench- green-budget-a
• European Commission (2023). Green budgeting in the eu - key insights from the 2023 european commission survey of green budgeting practices. https://economyfinance. ec.europa.eu/document/download/40851e31-78eb-43fe-8e6da08fa4105638_ en?filename=2023%20Green%20Budgeting%20survey%20 key%20findings.pdf
• Fernandez, A., Tripathi, A. ve Magazi, G. (2024). Developing a framework for climate budget tagging.
• Foo, M. Y., Kanapathy, K., Zailani, S. ve Shaharudin, M. R. (2019). Green purchasing capabilities, practices and institutional pressure. Management of Environmental Quality: An International Journal, 30(5), 1171-1189.
• Gorelick, J. ve Walmsley, N. (2020). The greening of municipal infrastructure investments: Technical assistance, instruments, and city champions. Green Finance, 2(2), 114.
• Göksu, G. G. (2022). A cross-country analysis of green public finance management and budgeting in supporting sustainable development. Sayıştay Dergisi, 33(126), 409- 441.
• Göksu, G. G. ve Demirel, M. N. (2023). Çevresel sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ulaşılmasında yeşil bütçelemenin ülke performansına etkisi: OECD örneği. G. G. Göksu ve E. Eroğlu (Eds.), Kamu maliye politikaları perspektifinden çevresel sürdürülebilir kalkınma. T.C. Sayıştay Başkanlığı.
• Jin, I. (2025). Aligning green budgeting with nationally determined contributions. Climate Policy, 1-14.
• Kargı, V. ve Yüksel, C. (2010). Çevresel dışsallıklarda kamu ekonomisi çözümleri. Maliye Dergisi, 159, 183-202.
• Kete, H. (2022). Green budgeting: France and italy practices. Uluslararası Sosyal Siyasal ve Mali Araştırmalar Dergisi, 2(2), 102-115.
• Köse, H. Ö. (2022). Çevresel sürdürülebilir kalkınma amaçlarının denetimi ve INTOSAI rehberliği. Sayıştay Dergisi, 33(126), 501-516.
• Küçükaycan, D. (2023). Yüksek denetim kurumları ve çevre denetimi: Ülke uygulamalarının İncelenmesi. G. G. Göksu ve E. Eroğlu (Eds.), Kamu maliye politikaları perspektifinden çevresel sürdürülebilir kalkınma. T.C. Sayıştay Başkanlığı.
• Marinheiro, C. F., do Rosário e Sousa, A. ve Pinheiro, A. (2024). The climate dimension of fiscal policy sustainability: Best practices in green budgeting and lessons for portugal. In Sustainable finances and the law: Between public and private solutions (pp. 195- 218). Springer.
• Mutiara, Z., Krishnadianty, D., Setiawan, B. ve Tri Haryanto, J. (2019). Climate budget tagging: Amplifying sub-national government’s role in climate planning and financing.
• Mutiara, Z. Z., Krishnadianty, D., Setiawan, B. ve Haryanto, J. T. (2020). Climate budget tagging: Amplifying sub-national government’s role in climate planning and financing in indonesia. In Climate change research, policy and actions in indonesia: Science, adaptation and mitigation (pp. 265-280). Springer.
• Mutlu, A. (2006). Küresel kamusal mallar bağlamında sağlık hizmetleri ve çevre kirlenmesi: Üretim, finansman ve yönetim sorunları. Maliye Dergisi, 150, 53-78.
• NICCDIES (2025). Climate change expenditure tagging. https://niccdies.climate.gov.ph/ climate-finance/ccet, Erişim: 22.06.2025.
• OECD (2021a). Green budget tagging: Introductory guidance & principles. OECD Publishing.
• OECD (2021b). Green budgeting in oecd countries. OECD Publishing.
• OECD (2022). Aligning regional and local budgets with green objectives: Subnational green budgeting practices and guidelines. OECD Publishing.
• Oğuz, Ş. (2013). Kurumsalcı bir kurgu olarak kalkınmacı devlet: Tarihsel ve kuramsal bir eleştiri. Amme İdaresi Dergisi, 46(4), 107-128.
• Orecchia, C. (2024). Green budgeting and the evaluation of mitigation policies in italy1. https://www.lex.unict.it/sites/default/files/files/LawReview/02_DiCaro-Orecchia. pdf
• PFP (2025). Budget bill 2024 : 4th edition of the green budget. Retrieved 18/06/2025 from https://www.budget.gouv.fr/reperes/green_budgeting/articles/budget-bill-2024- 4th-edition-of. Erişim: 22.06.2025.
• Pindiriri, C. ve Kwaramba, M. (2024). Climate finance in developing countries: Green budget tagging and resource mobilization. Climate Policy, 24(7), 894-908.
• Pizarro, R., Delgado, R., Eguino, H. ve Pereira, A. L. (2021). Climate change public budget tagging: Connections across financial and environmental classification systems.
• Portugal2030. (2025). Sustentável 2030 with over 3.1 billion euros for climate action and sustainability. https://portugal2030.pt/en/2023/11/29/apresentadoo- sustentavel-2030-com-mais-de-31-mil-milhoes-de-euros-para-a-acaoclimatica- e-sustentabilidade/, Erişim: 22.06.2025.
• Sayıştay Başkanlığı (2020). Sürdürülebilir kalkınma amaçlarının gerçekleştirilmesine yönelik hazırlık süreçlerinin değerlendirilmesi Sayıştay raporu. https://www.sayistay.gov.tr/ files/1002_SDG%20Rapor.pdf. Erişim: 25.06.2025.
• Şakar, A. Y. ve Aydın, E. (2023). Türkiye’nin program bütçesinin sürdürülebilir kalkınma amaçlarına uyumu. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 1581-1607.
• UNDP (2019). Knowing what you spend: A guidance note for governments to track climate change finance in their budgets. https://www.undp.org/publications/knowingwhat- you-spend-guidance-note-governments-track-climate-change-financetheir- budgets. Erişim: 22.06.2025.
• WB (2024). Green budget tagging in the kyrgyz republic: Conceptual approach (english). http://documents.worldbank.org/curated/en/099091124071522679.Erişim: 22.07.2025.
• WRI (2024). World resources institute france shapes budget to increase net-zero-aligned public finance. https://www.wri.org/update/france-shapes-budget-increase-netzero- aligned-public-finance. Erişim: 12.06.2025.
• Zhyber, T. (2022). The use of climate marking as a green budgeting tool in ukraine: Recommendations and prospects. Fìnansi Ukraïni.