ERKEĞE YÖNELİK TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ TUTUM ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2022, Sayı: 1, 73 - 88, 04.04.2022

Gülüzar Yelegen Yasemen Karataş Perihan Eren Bana Mehmet Ünal

https://doi.org/10.35375/sayod.1018381

Cited By: 1

Öz

Bireyin sosyalleşme sürecinde edindiği toplumsal cinsiyet rollerinin, sadece kadınlar için değil, erkekler için de zorlayıcı olabileceği unutulmamalıdır. Bu çalışmada toplumsal cinsiyet rollerinin erkekler açısından olumsuz sonuçlara neden olabileceği yönünde kanıtlar elde etmek ve yeni bir ölçme aracı oluşturmak amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında 501 katılımcının yanıtları değerlendirmeye alınmıştır. Katılımcıların %59’u kadınlardan ve %55’i evli bireylerden oluşmaktadır. Elektronik anket formu aracılığıyla elde edilen verinin analizinde IBM SPSS 24.0 kullanılmış, tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra açıklayıcı faktör analizi, güvenilirlik ve korelasyon analizleri ile bağımsız gruplarda t-Testi ve ANOVA yapılmıştır. Gruplar arası karşılaştırmalarda kullanılan testlerde basıklık ve çarpıklık değerleri göz önünde bulundurulmuş, uç değerler çıkarılarak analizler gerçekleştirilmiştir. Faktör analizi sonucunda yedi boyut elde edilmiş, bu boyutlar sırasıyla; duygusal bağ, maddi sorumluluk, toplumsal baskı, cinsiyetçi sosyal şiddet, fiziksel sorumluluk, kamusal alan ve fiziksel görünüm alt başlıklarıyla anılmıştır. Ölçme aracının güvenilirlik değeri 0,86 olup, açıklayıcılığı %67,1’dir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, literatürdeki diğer bulgularla paralel bir şekilde kadınların cinsiyet rolleri ile ilgili algısının daha olumsuz olduğu şeklindedir. Yaş grubu, medeni durum ve eğitim düzeyi gibi değişkenlerin de toplumsal cinsiyet algısını etkilediği yönündeki kanıtlar, araştırma sonucunda elde edilen diğer önemli bulgular arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, cinsiyet rolleri, cinsiyet eşitsizliği, erkek.

DEVELOPMENT OF THE GENDER ROLES ATTITUDES SCALE FOR MEN

Öz

Kaynakça

• Akın, A. (2007). Toplumsal cinsiyet (gender) ayırımcılığı ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni, 26, 1-9.
• Avşar, S. (2017). Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında tarihsel rollerini yitiren erkekliğin çöküşü: Küllerinden “yeni erkek” liğin doğuşu [The lost historical gender roles and the collapse of masculinity:“New masculinity” rising from the ashes]. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 3(2), 224-241.
• Başçı, B. ve Giray, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının çok değişkenli istatistiksel tekniklerle analizi. Journal of Life Economics, 3(4), 117-142.
• Bayar, Ö., Avcı, Ö. H., ve Koç M. (2018). Erkek toplumsal cinsiyet rolü stresi ölçeği’nin (ETCRSÖ) geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 57-76.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye'de kadınlık. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014(3), 108-114.
• Çelik, G. (2016). ”Erkekler De Ağlar!”: Toplumsal Cinsiyet Rolleri Bağlamında Erkeklik İnşası ve Şiddet Döngüsü. Fe Dergi, 8(2), 1-12.
• Daşlı, Y. (2019). Öğrencilerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumların belirlenmesi üzerine bir alan araştırması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 364-385.
• Demirel, G. (2016). Toplumsal cinsiyet mağduriyetinde erkek. In 1st İnternational Scientific Researches Congress Humanity and Social Sciences. Madrid 254-264.
• Ergin, A., Bekar, T. ve Aydemir Acar, G. (2019). Tıp fakültesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine yönelik tutumları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 24(3), 122-128.
• Esen, E., Soylu, Y., Siyez, D. M. ve Demirgürz, G. (2017). Üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet algısının toplumsal cinsiyet rolü ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. e-International Journal of Educational Research, 8(1).
• Evans, J. A. (2002). Cautious caregivers: gender stereotypes and the sexualization of men nurses' touch. Journal of advanced nursing, 40(4), 441-448.
• Gönç, T. (2016). Kadın yoğun meslekleri erilleştirmeye yönelik stratejiler: Türkiye’de erkek hemşireler örneği. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 19(1), 96-144.
• Gönç, T. (2017). Türkiye'de Erkek Hemşire Olmak: Avantajlar ve Dezavantajlar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 72(1), 35-76.
• Harding, T. (2007). The construction of men who are nurses as gay. Journal of advanced nursing, 60(6), 636-644.
• Kaşdarma, E. (2018). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği: Sosyo-psikolojik unsurlar ve sistemi meşrulaştırma kuramı ekseninde bir analiz. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 2438-2460.
• Özarslan, A. D. (2015). Hegemonik Erkeklik Bağlaminda Erkek Hemşireler. Alternatif Politika, 7(1), 118-142.
• Özen, S. ve Can D. (2018). İnsan Kaynakları Yöneticilerinin İşyerinde Toplumsal Cinsiyet Algıları. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 19(42 Kadın Çalışmaları Özel Sayısı), 13-34.
• Tunç M. (2018). Kalkınmada kadın ayrımcılığı ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin rolü: Ülkelerarası farklı gelir gruplarına göre yatay kesit analiz. Sosyoekonomi, 26(38), 221-251.
• Uçan, G. (2016). Toplumsal Cinsiyetin Öteki Yüzü: Erkek, URL:https://www.researchgate.net/publication/314577360_Toplumsal_Cinsiyetin_Oteki_Yuzu-Erkek, Erişim Tarihi:18.10.2021
• Ünal, F. , Tarhan, S. ve Çürükvelioğlu Köksal, E. (2017). Toplumsal cinsiyet algısını yordamada cinsiyet, sınıf, bölüm ve toplumsal cinsiyet oluşumunun rolü. Bartın University Journal of Faculty of Education , 6 (1) , 227-236.
• Vargel Pehlivan, P. (2017). Toplumsal cinsiyet bağlamında kuramsal yaklaşımlar: bir literatür taraması.
• Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Sosyoloji Konferansları, (35), 29-56.