TARİHİ ESER LOJİSTİĞİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2025, Sayı: 1, 95 - 108, 28.09.2025

Ramazan Gündem

https://doi.org/10.35375/sayod.1774526

Öz

Kültürel mirasımızın önemli unsurlarından birisi de tarihi eserlerdir. Tarihi eserler Dünya’nın ve Türkiye’nin farklı bölgelerinde sergilenmektedir. Tarihi eserler sergi alanlarına taşındığı süreçte bazı risk faktörleri meydana gelmektedir. Bu çalışma tarihi eser lojistiği hakkında bilgi vermek ve tarihi eser lojistiğinin uygulama süreçlerini detaylıca incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın örneklemini Türkiye de Uluslararası Sergi ve Güzel Sanatlar Taşıyıcıları Kuruluşu (İCEFAT) üye üç lojistik şirketten oluşmaktadır. Araştırmanın verileri İCEFAT üyesi lojistik şirketlerinin yöneticileriyle 1-15 Temmuz 2025 tarihleri arasında yüz yüze mülakat yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin analizi sürecinde MAXQDA 2020 programı aracılığıyla içerik analizi yapılmıştır. Araştırma bulguları doğrultusunda; tarihi eser lojistiğinin sigortalanması sürecinde olumsuzluklar yaşandığını, her tarihi esere uygun ambalajlama yönteminin olduğu, tarihi eserlerin taşınmasında özel elbiselerin giyildiği, tarihi eser taşımacılığı sürecinde kullanılan gps ve iklimlendirme cihazlarının bulundurulduğu ve tarihi eser lojistiğinde karşılaşılan sorunlar olduğunu ifade etmişlerdir. Elde edilen bulgulardan yola çıkılarak tarihi eser lojistiği süreçlerinde izlenilmesi gereken stratejiler sunulmuştur. Gelecekteki araştırmacılar araç içerisindeki tarihi eserlerin taşınması sırasında şok ve titreşimlerin etkisini ölçen araştırmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tarihi Eser , Lojistik , Nitel Araştırma

A Qualitative Research on Historical Artifact Logistics

Öz

Historical artifacts are one of the most important elements of our cultural heritage. Historical artifacts are exhibited in various parts of Turkey and the world. Certain risk factors arise during the transportation of historical artifacts to exhibition venues. This study aims to provide information about historical artifact logistics and to examine in detail the implementation processes of historical artifact logistics. The research sample consists of three logistics companies in Turkey that are members of the International Organization of Exhibition and Fine Arts Transporters (ICEFAT). Data were collected through face-to-face interviews with managers of these logistics companies, which are members of ICEFAT, between July 1 and 15, 2025. Content analysis was conducted using the MAXQDA 2020 program during the data analysis process. Based on the research findings, participants stated that there are problems in the insurance process for historical artifacts, including the use of appropriate packaging methods for each historical artifact, the use of special clothing during the transportation of historical artifacts, the availability of GPS and air conditioning devices during the transportation of historical artifacts, and the difficulties encountered in historical artifact logistics. Based on the findings, strategies to be followed in historical artifact logistics processes are presented. Future researchers are encouraged to conduct research measuring the effects of shock and vibration during the transport of historical artifacts within vehicles.

Anahtar Kelimeler

Historical Artifact , Logistic , Qualitative Research

Kaynakça

• Baştürk, F., Dimitriyadis, İ., Yardımcı, İ. ve Taçyıldız, E. (2012). Sanat Eserleri ve Müze Sigortaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 75-86.
• Cannon-Brookes, P. (1986). The Evolution and Implementation of a Transportation Strategy for Works of Art. The International journal of Museum Management and Curatorship, 5(2), 163-169. https://doi.org/10.1016/0260-4779(86)90046-4
• Cannon-Brookes, P. (1991). Transportation of works of art by sea. Museum Management and Curatorship, 10 (1), 71-83.
• CFPA EUROPE (2019). CFPA Guideline on Protection of Paintings: Transport, Exhibition and Storage. https://cfpa-e.eu/app/uploads/2022/05/CFPA_E_Guideline_No_29_2019-F.pdf
• Chafin, S. L. (1983). Transportation of Cultural Art Objects. In Museum, Archive, and Library Security, 579-588.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Costain, C. (1991). Scientific Rationale for Studies on Packing and Transportation of Paintings International Conference on the Packing and Transportation of Paintings. 9-11 September. London.
• Dik, J., Koen, J., Geert, V., Luuk, L., Karen, R. ve Marine, C. (2008). Visualization of a Lost Painting by Vincent Van Gogh Using Synchrotron Radiation Based X-ray Fluorescence Elemental Mapping. Analytical Chemistry, 80 (16), 6436-6442.
• Edward Insurance Brokers, (6 Haziran 2025). Güzel Sanatlar ve Tarihi Eser Sigortası. https://www.edwardsinsurance.co.uk/fine-art-heritage-insurance. Erişim 6 Haziran 2025.
• Gómez-Tejedor, J. ve Vilar, P. (2014). Collections of Contemporary Works of Art on Paper: Conservation, Handling and Exhibition Guide. Spain: By Fundacıón Mapfre.
• Green, T. ve Hackney, S. (1984). The Evaluation of a Packing Case for Paintings. ICOM Committee for Conservation 7th Triennial Meeting, Copenhagen, 1-84.
• Jaeschke, H. (2015). Caring For Works of Art: Storing, Handling, Moving Cornwall. Shelley, M. (Ed.), The care and handling of art objects: practices in the Metropolitan Museum of Art. England.
• Ketizmen, A., ve Çağırırcan, Ö. (2019). Türkiye’de Resim ve Tablo Sahteciliğine Karşı Sigortalanma Sürecindeki Sorunlar. Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 100-108.
• Kim, K. (2010). Conserving, Preserving, and Restoring Your Heritage: A Professional's Advice. Toronto:Dundurn Press.
• Kracht, K. ve Kletschkowski, T. (2017). From Art to Engineering: A Technical Review on The Problem of Vibrating Canvas Part I: Excitation and Efforts of Vibration Reduction. Mechanical Engineering, 15 (1), 163 – 182.
• Liubalina, A. (2025). Art in Transit: Overcoming Logistical Barriers and Implementing Solutions. Degree Thesis, Arcada University of Applied Sciences: International Business.
• Läuchli, M., Bäschlin, N., Hoess, A., Fankhauser, T., Palmbach, C., ve Ryser, M. (2014). Packing Systems for Paintings: Damping Capacity in Relation to Transport İnduced Shock and Vibration. In Proceedings of ICOM-CC 17th Trienniel Conference, Melbourne (Vol. 15, p. 19). https://doi.org/10.24451/arbor.10240.
• Merill, R. (1991). The Problems of Packing and Shipping the Rationale for Scientific Studies. Conference on Packing and Transportation of Paintings. 9-11 September. London.
• Michalski, S. (1990). An Overall Framework for Preventive Conservation and Remedial Conservation. ICOM Committee for Conservation 9th Triennial Meeting Preprints Dresden. 589-591.
• Palfreyman, R. (1998). Handling, Transportation, Storage and Display. Australia: Heritage Collections Council.
• Saunders, D. (2005). The Effect of Painting Orientation during Air Transportation. Published In The 14th Triennial Meeting the Hague Preprints, 2, 700-707.
• Sitwell, C. L. (1983). Conservation Problems Related to Fine Art Exhibitions and Their Transport. The Conservator, 7(1), 29-33.
• Stolow, N. (1981). Procedures and Conservation Standards for Museum Collections in Transit and on Exhibition. Paris: Imprimeries Populaires.
• Warhol, A. (2016). An Introduction to Fine Art Insurance. London: ArtXLCatlin
• Wennersten, P. (2011). Exporting Art A Guide for Artists at International Exhibitions and Commissions. Sweden: The International Association of Art (IAA).
• Yılmaz, F.Ö., Erişen M.A. ve Aydamak, M.Y. (2021). Sağlık Yöneticilerinin Finansal Okuryazarlık Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi: Nitel Bir Çalışma, Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 49-68.