İşçi Davranışlarının İşverenin İşten Çıkarma Kararı Üzerindeki Etkileri: Isparta İli Örneği

Yıl 2012, Sayı: 16, 207 - 222, 01.12.2012

Adem Korkmaz Orhun Özkara

Öz

Bir işyerinde işçi ve işveren arasındaki ilişki, işe alma süreci ile başlar ve işten ayrılma ya da çıkarılmayla son bulur. İş Hukuku açısından konu teknik düzlemde, sözleşmenin sona ermesi konusu çerçevesinde değerlendirilmekte, sözleşmenin fesih ya da fesih dışı nedenlerle sonlandırılması olarak incelenmektedir. İşçinin kendi isteği ya da haklı nedenlerle sözleşmenin sonlandırılması durumları hariç olmak üzere iş sözleşmesi genellikle işverence sonlandırılır. İşverenlerin iş sözleşmesini sonlandırmasında bir çok neden bulunmaktadır. İşten çıkarma davranışı bazen oldukça açık, net ve güçlü nedenlere bağlanabilirken, çoğu kere işverenin işten çıkarma davranışını belirleyen faktörler daha karmaşık ve çok nedenli olarak ortaya çıkabilmektedir. Isparta Ticaret ve Sanayi Odası üyeleriyle yapılan bu araştırma ile işverenlerin işten çıkarma davranışları ve bu davranışları etkileyen süreçler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Saha çalışması sonucunda, işverenlerin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlar ve işyerindeki kurallara uymama, işverenlerin malına zarar verme ve hırsızlık davranışları işten çıkarma davranışı üzerinde en önemli ve en belirgin etki ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan işten çıkarma davranışı ile işverenin demografik özelliği arasında da anlamlı farklılıklara rastlanmıştır

Anahtar Kelimeler

İşten Çıkarma Nedenleri

THE IMPACT OF BEHAVIOUR OF EMPLOYEES OF THE LAY-OFF DECISIONS OF EMPLOYERS: THE CASE OF ISPARTA

Öz

In a workplace the relationship between employee and employer begins with recruiting and ends either lay-off or quitting. From the aspect of Labour Law this issue is analysed on a more technical dimension depending on the termination of labour contracts and investigates the termination of contracts from the view point of either cancelation or non-cancelation rationales. Excluding termination of labour contract by labour’ own will and valid reasons, labour contracts are generally terminated by the employers. There are several reasons of lay-offs by employers. Sometimes the lay-offs might depend on clear, visible and rightful reasons, but most of time the factors which determine lay-offs behaviour of employers have multi causes and a complex nature. This study, conducted to the members of Chamber of Commerce and Industry of Isparta, tries to investigate both lay-off behaviours of employers and the processes behind these lay-offs. According to the results of field study, the main and visible reasons that caused to layoff by employers are as follows: behaviours against good will and moral rules, not obeying to the rules of workplace, damaging assets of employer, and finally theft. The study also found significant differences between lay-off behaviour and demographic characteristics of employer

Anahtar Kelimeler

Reasons for dismissal

Kaynakça

• ÇAĞLAR A., YAKUT Ö., KARADAĞ E., İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretmenler Tarafından Algılanan Kişilik Özellikleri ve Liderlik Davranışları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi, Ege Eğitim Dergisi, sayı 6, S. 61-80,2005.
• ÇAKIR, Ö.,İşe Bağlılık Olgusu ve Etkileyen Faktörler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2001.
• DEMİR, F.,İş Hukuku Ve Uygulaması (En Son Yargıtay Kararları Işığında), İzmir, 2005.
• EREN, A. T.,Gönüllü İşte Ayrılmalar Üzerine Ekonometrik Bir Yaklaşım, Yayınlanmamış Doktora Tezi,Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2007.
• GÜZEL, A.,İş Güvencesine İlişkin Yasal Esasların Değerlendirilmesi, İstanbul Barosu ve Galatasaray Üniversitesi 2004 Yılı Semineri Güncelleştirilmiş Tebliği, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul, 2004.
• KESER, E. D.,İşçinin İşverenin Talimatlarına Uyma Borcu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2007,
• MATHIS, R. ve JACKSON J.;Human Resource Management, SouthWestern College Publishing, Cincinnati, Ohio, 2000.
• NARMANLIOĞLU, Ü.,İş Hukuku Ferdi İş İlişkileri I, İzmir, 1998.
• ÖZDEMİR, İ., “İş Hukuku Ders Notları”, Teknoloji Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi ,Yayın TA97- 005-İÖ. 2010.
• SÜZEK, S.,İş Hukuku ( Genel Esaslar Bireysel İş Hukuku ), 3.Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2006.
• ULUCAN, D.,İş Güvencesi, Türkiye Toprak, Seramik, Çimento ve Cam Sanayi İşverenleri Sendikası Yayınları, İstanbul, 2003.
• YAZICIOĞLU, Y. ve ERDOĞAN, S..Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Detay Yayıncılık, Ankara, 2004.
• ZEYTİNOĞLU, E., ”İşçinin İşveren Tarafından Zorunlu Olarak Bağımsızlığa İtilmesi”, Muhasebe- Finansman Dergisi, Sayı 7, S.97-104, 1998.