HELAL GIDA SERTİFİKALI ÜRÜNLERİN TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI ÜZERİNE ETKİSİ: KONYA İLİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Sayı: 28, 451 - 472, 31.10.2017

Selda Başaran Algöz , Ebru Demirel

Öz

Bu çalışmanın amacı, Konya’daki tüketicilerin helal sertifikalı
ürünleri satın alma niyetlerini ve bu tüketicilerin tüketim davranışlarını
etkileyen sebepleri araştırmaktır. Bu bağlamda bu çalışmada Konya ilinde
yaşayan ve rastgele seçilmiş 330 tüketici üzerinde araştırma yapılmıştır.
Araştırma verileri SPSS 23.0 ile analiz edilmiştir. Çalışmada Planlı Davranış
Teorisi’ne dayalı bir anket kullanılmıştır. Orijinal modelde yer alan, davranışa
yönelik tutum, öznel norm ve algılanan davranış kontrolüne ek olarak ayrıca
dindarlık da modelde helal sertifikalı ürünlerin satın alma niyeti üzerindeki
etkisini incelemek için düşünüldü. Hipotezler korelasyon analizi ve regresyon
analizi ile test edilmiştir. Araştırma sonucunda, davranışa yönelik tutum, öznel
normlar ve algılanan davranış kontrolü ile helal sertifikalı ürünleri satın alma
niyeti arasında anlamlı bir ilişki bulunmasına rağmen dindarlık faktörü ile
ilgili olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Planlı Davranış Teorisi, Dindarlık, Helal Gıda Sertifikalama, Tüketici Davranışları

Kaynakça

• Afendi, Noor Afzainiza, Azizan, Farah Lina ve Darami, Aflah Isa (2014). Determinants Of Halal Purchase Intention: Case İn Perlis. International Journal of Business and Social Research (IJBSR), 4, 118-123.
• Ahmed, Allam (2008). Marketing Halal Meat In The United Kingdom. British Food Journal, 110, 655-670.
• Ajzen, Icek (1991). The Theory of Planned Behavior; Organizational Behavior and Human Decision Processes. 50, 179-211.
• Alam, Syed Shah ve Sayuti, Nazura (2011). Applying The Theory Of Planned Behavior (TPB) In Halal Food Purchasing. Internatıonal Journal Of Commerce And Management, 21, 8-20.
• Batu Ali (2012). Türkiye’de Helal (Mahzursuz) Gıda Ve Helal Belgelendirme Sistemi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 7, 51-61.
• Batu, Ali (2012a). Helal (Mahzursuz) Gıda Belgelendirmesindeki Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 7, 60-75.
• Batu, Ali (2015). Türk-İslam Kültüründe Ve Günümüz Dengeli, Sağlıklı ve Helal Beslenmede Hz. Muhammed Öğretisi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 10, 69-100.
• Borzooei, Mahdi ve Asgari, Maryam (2013). The Halal Brand Personality And İts Effect On Purchase İntention. Interdıscıplınary Journal Of Contemporary Research In Busıness, 5, 481-491.
• Çallı, Duygu (2014). Etnik Pazarlamada Helal Kavramının Kullanımı "Almanya'da Yayınlanan Gıda Reklamları Üzerine Bir İnceleme". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 43-56.
• Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği (2016). 15 Temmuz Darbe Girişimi ve Milletin Zaferi. Cumhurbaşkanlığı Yayınları, Birinci Baskı.
• Doğan, Volkan ve Yılmaz, Cengiz (2015). Çoklu Doğrusal Regresyon Modellerinde Bağımsız Değişkenlerin Karşılaştırılması ve Bastırıcı Etki Tespiti.
• https://www.researchgate.net/profile/Volkan_Dogan/publication/281 649795_Coklu_Dogrusal_Regresyon_Modellerinde_Bagimsiz_Degi skenlerin_Karsilastirilmasi_ve_Bastirici_Etki_Tespiti/links/55f2ebee 08ae6a34f65dfd13/Coklu-Dogrusal-Regresyon-ModellerindeBagimsiz-Degiskenlerin-Karsilastirilmasi-ve-Bastirici-EtkiTespiti.pdf (Erişim Tarihi: 22.07.2017).
• Durmuş, Beril, Yurtkoru, Serra ve Çinko, Murat(2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. Beta Yayın, 5.Baskı, İstanbul.
• Hanzaee, Kambiz Heidarzadeh ve Ramezani, Mohammad Reza (2011). Intention To Halal Products In The World Markets. Interdisciplinary Journal Of Research In Business, 1, 1-7.
• http://www.gimdes.org/belgelendirme/helal-sertifika (Erişim Tarihi: 10.01.2016).
• http://www.helalplatform.com/helal-gida-sertifikasi-veren-firmalar.html (Erişim Tarihi: 19.01.2016).
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=HELAL (Erişim Tarihi: 11.01.2016).
• Khan, Adil ve Azam, Mohammad Khalid (2016) Factors Influencing Halal Products Purchase Intention in India: Preliminary Investigation. The IUP Journal of Marketing Management, 15, 20-35.
• Kızgın, Yıldıray ve Özkan, Bekir (2014). Tüketicilerin Helal Gıda Tüketim Eğilimlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma. Uluslararası İşletme Ve Yönetim Dergisi, 2, 18-37.
• Kurtoğlu, Ramazan ve Çiçek, Behiye (2013). Tüketicilerin Helal Ürünler Hakkındaki Algılama, Tutum ve Beklentilerini Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İibf Dergisi, 8, 181- 203.
• KÜÇÜK, Ergün (2011). Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Mali Müşavir (SMMM) Olma Niyetinin Altında Yatan Faktörlerin Analizi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 14, 145- 162.
• Mohamad, Norizah ve Backhouse, Chris (2014). A Framework For The Development Of Halal Food Products In Malaysia. International Conference On Industrial Engineering and Operations Management Bali, 693-702.
• Mukhtar, Arshia ve Butt, Mohsin M. (2012). Intention to Choose Halal Products: The Role of Religiosity. Journal of Islamic Marketing, 3, 2, 8-120.
• Omar, Khairi Mohamed, Mat, Nik Kamariah Nik, Imhemed, Gaboul Ahmed ve Ali, Fatihya Mahdi Ahamed (2012). The Direct Effects Of Halal Product Actual Purchase Antecedents Among The International Muslim Consumers. American Journal of Economics, 87-92.
• Othman, Nor ve Hashim, Azura Hanim (2010). Consumer Perception And Behaviour Towards Halal Food Consumption. 1st International Conference On Islamic Marketing And Branding (Icimb), Exploring Issues And Challenges, 1-17. Malezya.
• Salman, Faryal ve Sıddıquı, Kamran (2011). An Exploratory Study For Measuring Consumers Awareness and Perceptions Towards Halal Food In Pakistan. Interdıscıplınary Journal Of Contemporary Research In Busıness, 3, 639-651.
• Singh, Ramendra ve Agarwal, Sharad (2011). Importance of Money, Religiosity and Spiritual Well-Being of Young Fast-Food Consumers and its Impact on Their Ethical Beliefs. IIMC, Kolkata. Talib, Mohamed Syazwan Ab ve Johan, Mohd Remie Mohd (2012). Issues İn Halal Packaging: A Conceptual Paper. International Business And Management, 5, 94-98.
• Tekle, Şefik, Sağdıç, Osman, Nursaçan, Şahin, Yetim, Hasan ve Erdem Mehmet (2013). Ülkemizde ve Dünyada Helal Gıda Hususunda Karşılaşılan Problemler. European Journal Of Science And Technology, 1, 1-6.
• Wan-Hassan, Wan Melıssa ve Awang, Khaırıl Wahıdın (2009). Halal Food İn New Zealand Restaurants: An Exploratory Study. Int. Journal Of Economics and Management, 3, 385-402.
• Yasid, Farhan, Fikri ve Andriansyah, Yuli (2016). Factors Affecting Muslim Students Awareness Of Halal Products İn Yogyakarta, Indonesia. International Review of Management and Marketing, 6, 27-31.
• Yaylı, Ali ve Özdemir, Hüseyin(2014). Tüketicilerin Helal Sertifikalı Ürün Tercihleri Üzerine Bir Araştırma İstanbul İli Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6, 183-202.
• Yıldız, Mehmet (2010). Osmanlı’da Ürünlerin Dinî/Şeri Standardizasyonunda Dönüm Noktası: Tâhirdir Damgalı Sertifikasyona Geçiş. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish or Turkic, 5, 1468-1493.
• Yusoff, Siti Zanariah ve Adzharuddin, Nor Azura (2017). Factor Of Awareness İn Searching And Sharing Of Halal Food Product Among Muslim Families İn Malaysia. SHS Web of Conferences 33, 1-7.
• Zulfakar, Mohd Hafiz, Anuar, Marhani Mohamed ve Talib, Mohamed Syazwan Ab (2012). Conceptual Framework On Halal Food Supply Chain Integrity Enhancement. Social And Behavioral Sciences, 121, 58-67.