MESLEKİ EĞİTİMİN GELECEK VİZYONU; İNSAN KAYNAKLARI PLANLAMASI AÇISINDAN BİR BÜROKRATİK MODEL DENEMESİ

Yıl 2017, Sayı: 29, 397 - 413, 31.12.2017

Ahmet Yıldırım , Oğuzhan Çarıkçı

Öz

Türkiye'nin 2023 vizyonunda belirlediği hedeflere ulaşabilmesinin en temel unsuru, insan kaynaklarına yapacağı yatırım olacaktır. Bu çerçevede, Türkiye'nin küresel ölçekte rekabet edebilmesi için insan kaynağının eğitimi ve yetiştirilmesinde nitelikli bir mesleki ve teknik eğitim önemli rol oynayacaktır. Dolayısıyla mesleki ve teknik eğitimi, değişen dünyanın gelecekte ortaya çıkaracağı ihtiyaçlara cevap verecek biçimde yeniden kurgulanmasının tartışmaya açılması gerekmektedir. Günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde insan kaynağının niteliğinin arttırılmasına yönelik olarak mesleki eğitime dönük politikalar geliştirmek ve uygulamak temel öncelik haline gelmiştir.
Bu çalışma ile, insan kaynakları planlaması çerçevesinde Türkiye'de uygulanan mesleki eğitim modelinin daha etkin ve işlevsel hale getirilmesi için önerilen bürokratik bir modelin tartışılarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Türkiye'deki mesleki eğitimin tarihsel olarak örgütlenmesi izlenerek, mesleki eğitimi yeni bir bürokratik örgüt modeli çerçevesinde tartışılmaya çalışılacaktır.
Kalkınma planlarında “mesleki ve teknik eğitime öncelik verilmesi” temel ilke olarak benimsenmiştir. 10. Kalkınma Planında, iş arzı ile insan kaynağı talebi arasındaki kurulamayan dengenin, yasal, yapısal, yönetsel, bölgesel, ekonomik ve sosyal özellikler gibi birçok nedenine işaret edilmekle beraber, çözüm için bir adım atılamaması, ayrı bir sorun olarak karşımızda durmaktadır.
Günümüz gerçeğinde "Güçlü Türkiye İçin Mesleki Eğitim" olmazsa olmazdır. Mesleki ve teknik eğitimin etkinliğinin arttırılabilmesi için 3308 Sayılı Kanunla kurulmuş olan Mesleki Eğitim Kurulunun, örgüt yapısını değiştirerek, mesleki ve teknik eğitim ile ilgili politika üretecek, uygulamaları denetleyecek bir mesleki eğitimden sorumlu yüksek istişare kuruluna dönüştürmesi, bu kurulun koordinasyonunun Başbakan Yardımcılığı düzeyine çıkarılması ve kamu, iş dünyası ve sivil toplum örgütleriyle, meslek odalarının ağırlıklı olarak kurulda temsil edilmesi, kurulun yılda bir kaç kez toplantı gerçekleştiren bir konumdan, sürekli çalışan bir yapıya kavuşturulması ve MEB, YÖK ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve meslek odalarının mesleki ve teknik eğitim ile ilgili politikalarını sorgulayabilecek yasal statüye kavuşturularak yaptırım gücü verilmesi tartışılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Mesleki ve Teknik Eğitim, İnsan Kaynakları, Meselki Eğitim Kurulu

Kaynakça

• Yahya Akyüz Türk Eğitim Tarihi-Başlangıçtan 1997’y, İstanbul, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 1997.
• Hasan Hüseyin Aksoy Endüstriyel Teknik Ortaöğretim Mezunlarının Eğitim-İstihdam İlişkileri”; Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1995.
• Cevat Alkan Dünyada ve Türkiye'de Eğitim Alanında Eleman Yetiştirme Yaklaşımları. Eğitim Bilimleri Sempozyumu, Ankara, 1984.
• Cevat Alkan, Hıfzı Doğan, ve İlhan Sezgin Meslekî ve Teknik Eğitimin Esasları: Kavramlar, Gelişmeler, Uygulamalar, Yönelmeler, Ankara, Gazi Büro Kitabevi, 1996.
• Hıfzı Doğan Mesleki Eğitimin İlkeleri ve Gelişmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1983, S.16.
• Engin Demir, H.Şenay Şen Cumhuriyet Dönemi Mesleki Eğitim Reformları, Ege Eğitim Dergisi (10) 2: 39. 2009.
• Durmuş Günay, Mahmut Özer Türkiye’de Meslek Yüksekokullarının 2000’li Yıllardaki Gelişimi ve Mevcut Zorluklar, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2016. (DOI: 10.5961/jhes.2016.138)
• Hasan Ali Koçer, Türkiye’de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi (1773-1923) Ankara, MEB Yayınları. 1991.
• Ceyda Erden Özsoy, Mesleki Eğitim - İstihdam İlişkisi: Türkiye’de Mesleki Eğitimin Kalite Ve Kantitesi Üzerine Düşünceler, Electronic Journal of Vocational Colleges- UMYOS Özel Sayısı, 2015.
• Alex, Lindner, Modelling the German System of Vocational Education, L.E, 5. . 1998.
• Mikhael S. “Mesleki Eğitimde Uluslar arası Uygulamalar I.Oturum”, Ankara, Meteksan Basım, Uluslar Arası Mesleki Eğitim Konferansı, 2007.
• Ali Şimşek, Türkiye'de Mesleki ve Teknik Eğitimin Yeniden Yapılandırılması, İstanbul, TÜSİAD, -T/9 9-2/252 1999.
• Zekai Şen Bilim ve Türkiye, Bilim ve Felsefe Serisi-4. İstanbul: Su Vakfı, 2011. DPT 6.Beş Yıllık Kalkınma Planı, 1989. DPT 10. Kalkınma Planı, 2013.
• MEB Meslekî Ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi Ve Eylem Planı 2013-2017, Ankara, 2012.
• TÜBİTAK Vizyon 2023, Eğitim ve İnsan Kaynakları Sonuç Raporu ve Strateji Belgesi , Ankara, 2005.
• ILO Republic of Korea. Development of National Employment Policies Through Two Economic Crises. International Labor Office: Geneva, 2012.
• ILO Mesleki Eğitim: Seçilmiş Açıklamalı Terimler. Ankara, Uluslararası Çalışma Bürosu, 1987.
• MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi ve Eylem Planı, 2013.