TÜRKİYE’DE MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMLERİ ÜZERİNE BİR MEKÂNSAL BAĞIMLILIK ANALİZİ

Yıl 2019, Sayı: 35, 1 - 28, 31.12.2019

Hasan Hüseyin Yiğit , Aykut Sezgin

Öz

Siyaset
kavramı içerisinde demokrasinin varlığını sürdürdüğü toplumlarda başa gelecek
olan idareciler bireylerin iradeleri sonucunda belirlenmektedir. Bu durumun bir
sonucu olarak da bireylerin karar verme sürecinde iller ve bölgeler bazında
komşuluk ilişkilerinden etkilenip etkilenmediği sorusu geçmişten bu yana zihinlerde
var olmuştur. Bu bağlamda yazımı gerçekleştirilen bu çalışmada mekânın
siyasetle olan ilişkisine değinilmiştir. Araştırmada, 2000-2015 dönemleri
arasında gerçekleşen milletvekili genel seçimleri ele alınmıştır. Bu kapsamda
öncelikli olarak iller arası mekânsal ağırlıklandırma ve komşuluk matrisi
hesaplanmıştır. Bu sayede mekânsal olarak illerarası etkilenme seviyeleri
ölçülmüştür. Mekânsal etkileşim düzeylerinin ölçülmesinde Moran’ın I ve
Geary’nin C testlerinden faydalanılmıştır. Bu bağlamda global ve yerel düzeyde
illerin etkileşim düzeyleri belirlenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda ise
seçmen iradesinin yerel ve global düzeyde mekânsal farklılıklardan ve komşuluk
düzeylerinden belirli seviyede etkilendiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mekânsal Otokorelasyon, Genel Seçimler, Seçmen Tercihleri

AN ANALYSIS OF SPATIAL DEPENDENCE ON PARLIAMENTARY ELECTIONS IN GENERAL IN TURKEY

Öz

In the
concept of politics, the administrators who will cope with the existence of
democracy are determined by the will of the individuals. As a result of this
situation, the question of whether individuals are affected by neighborhood
relations on the basis of provinces and regions in the decision-making process
has existed in the minds since the past. In this study written in this context,
the relation of space with politics is mentioned. In the study, the general
elections of the deputies between 2000 and 2015 were discussed. In this
context, spatial weighting and neighborhood matrix were calculated primarily
among the provinces. In this way, interregional levels of interrelationship
were measured spatially. Moran's I and Geary C tests were used to measure the
levels of spatial interaction. In this context, the interaction levels of the
provinces are determined at the global and local levels. As a result of the
research, it is concluded that the voter will is affected from the spatial
differences and neighborhood levels at local and global level.

Anahtar Kelimeler

Spatial Autocorrelation, General Elections, Voter Preferences

Kaynakça

• Adalet ve Kalkınma Partisi (AK PARTİ). (2015). Huzur ve İstikrarla Türkiye'nin Yol Haritası 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri Seçim Beyannamesi. Adalet ve Kalkınma Partisi.
• AKGÜL, F. İ. (2013). Türkiye'de Seçmen Davranışları: Politik Sosyo-Ekonomik Boyutlarıyla Etkileyen Faktörler. İzmir: Gediz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası Politik Ekonomi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• AKGÜN, B. (1999). Türkiye'de Seçmen Davranışının Ekonomi Politik'i Üzerine Bir Model Denemesi. Liberal Düşünce Dergisi "Seçimler ve Demokrasi Tartışmaları"(14), 62-74.
• AKINCI, S. (2014). Siyasal Katılımın Toplumsal Dinamikleri ve Kitle İletişim Araçları. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi(8), 305-322.
• ARAL, N., & AYTAÇ, M. (2018, Ocak). Türkiye'de İşsizliğin Mekânsal Analizi. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 13(49), 1-20.
• AYDIN, M. (2011). Siyasetin Sosyolojisi. İstanbul: Açılımkitap Yayınları.
• BADAY YILDIZ, E., SİVRİ, U., & BERBER, M. (2012). Türkiye'de İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması (2010). Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(39), 147-167.
• BAYRAKDAROĞLU, F., UZUN, T., & ÖZKOÇ, H. H. (2016). Siyasal Pazarlama Kapsamında Seçmenlerin Stratejik Oylama Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma: Menteşe Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 907-922.
• ÇAHA, Ö. (2008). Türkiye'de Seçmen Davranışı ve Siyasi Partiler. Ankara: Orion Kitabevi.
• ÇELİKKAYA, S., SEZGİN, A., & DULUPÇU, M. (2015). Türkiye İçin HDI Bağlamında 2008-2012 Sosyo-Ekonomik Yenilik Endeksi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(21), 177-188.
• ERDOĞAN, S., YALÇIN, M., & DERELİ, M. A. (18-¬22 Nisan 2011). Kriminolojide Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Mekansal İstatistiksel Yöntemlerin Kullanımı: Hırsızlık Örneği. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, (s. 1-5). Ankara.
• GÜL, H., CANSEVER, N., & TURHAN, M. (2015). 2011 Genel ve 2014 Yerel Seçimlerinde Isparta’da Seçmen Davranışı Analizi. Toplum ve Demokrasi, 9(19), 225-242.
• GÜL, T. G. (2014). Türkiye İçin İstihdamın Belirleyicileri: İBBS-2 Bölge Düzeyi, Mekânsal Analiz Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), 105-135.
• İZCİ, F., & TURAN, M. (2013). Türkiye’de Büyükşehir Belediyesi Sistemi Ve 6360 Sayılı Yasa İle Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 117-152.
• KAVZOĞLU, T., KAYA, Ş., & TONBUL, H. (14-17 Ekim 2014). Mekânsal Otokorelasyon Teknikleri Kullanılarak MODIS Uydu Görüntüleri Üzerinden Yanmış Alan ve Yanma Şiddetinin Belirlenmesi. V. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2014), (s. 1-9). İstanbul.
• KAYA, İ. (2008). Coğrafi Bağlam, Siyasal Katılım ve Parti Tercihleri: 22 Temmuz 2007 Türkiye Genel Seçimlerine Coğrafi Bir Bakış. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÜCAUM) V. Coğrafya Sempozyumu (s. 199-212). Ankara: Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÜCAUM).
• KİRİŞ, H. (2005). Kent ve Köy Ayrımının Seçmen Davranışlarının Şekillenmesine Etkisi Isparta Kenti ve Köyleri Örnekolay Araştırması. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• KIŞLALI, A. (2006). Siyasal Sistemler: Siyasal Çatışma ve Uzlaşma. Ankara: İmge Kitabevi.
• KONAT, G. (2014). Mekansal Ekonometri ve Bir Uygulama. Malatya: inönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonometri Bölümü Ekonometri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• ÖZÖZEN KAHRAMAN, S. (2007). Seçimlerin Mekânsal Analizi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• ÖZTEKİN, A. (1993). Siyaset Bilimine Giriş. Malatya: Yenimalatya Gazetesi Ofset Tesisleri.
• SEZGİN, A. (2014). Turizm Sektöründe Konaklama Tesisi Fiyatlandırmasının Mekânsal ve Niteliksel Belirleyicileri: Antalya Körfez Örneği. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Statistics How To. (2018). Nisan 2, 2018 tarihinde Statistics How To: http://www.statisticshowto.com/morans-i/ adresinden alındı
• T.C. Resmi Gazete. (2002, Ağustos 28). 2002/4720 Karar Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı. Kasım 21, 2017 tarihinde T.C. Resmi Gazete: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2002/09/20020922.htm#3 adresinden alındı
• TATAR, T. (2003). Malatya'da Siyasi Katılım: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 331-350.
• TBMM. (2012, Kasım 12). On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. Kasım 28, 2017 tarihinde TBMM Kanunlar: https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k6360.html adresinden alındı
• TEMİZEL, M. (2012). Türkiye'de Seçmen Davranışlarında Sosyo-Psikolojik, Kültürel ve Dinsel Faktörlerin Rolü: Kuramsal ve Ampirik Bir Çalışma. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• TOSUN, G., & TOSUN, T. (1995). Türkiye'de Kentleşme - Siyasal Yapılanma İlişkisi. Amme İdaresi Dergisi, 28(4), 45-63.
• TUNÇER, A. S. (2017). Politik Mücadelede Mekan Olgusunun Aşımı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Afro-Avrasya Özel Sayısı, 1(Özel Sayı), 33-41.
• YAVUZ, S. (2009). Hataları Ardışık Bağımlı (Otokorelasyonlu) Olan Regresyon Modellerinin Tahmin Edilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 123-140.
• ZEREN, F. (2010). Mekânsal Etkileşim Analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi(12), 18-39.