TOPLUMSAL KÜLTÜR İLE ALGILANAN TAKIM PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİDE GÜVENİN ARACILIK ROLÜ

Yıl 2021, Cilt 11, Sayı 21, 83 - 109, 30.06.2021

Tülay İLHAN Fatma Betül ŞÜKÜR

Öz

Bu çalışmada, bireycilik ve ortaklaşa davranışçılık boyutunda toplumsal kültür değerlerinin algılanan takım performansı üzerindeki etkisi, bireyler arası güven düzeyinin aracılık rolü dikkate alınarak araştırılmaktadır. Çalışmanın amacına yönelik olarak geliştirilen hipotezler, üretim sektöründen 19 ve hizmet sektöründen 15 takım olmak üzere toplamda 34 takımı temsil eden 167 takım üyesinden elde edilen veriler ışığında test edilmiştir. Soru kağıdı formu ile toplanan verilerin incelenmesinde regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Analiz bulgularına göre, hem bireycilik hem de ortaklaşa davranışçılık boyutunda kültürel değerler takım performansını arttırmaktadır. Bireycilik ve ortaklaşa davranışçılık boyutunda kültürel değerler ile algılanan takım performansı arasındaki ilişkide bireyler arası güvenin kısmı aracılık rolü bulunmaktadır

Anahtar Kelimeler

bireycilik-ortaklaşa davranışçılık, güven, takım performansı

Öz

Kaynakça

• Ancona, D. G. ve Caldwell, D. F. (1992), Bridging the Boundary: External Activity and Performance in Organizational Teams. Administrative Science Quarterly, 37, 634-650.
• Bass, B. M., Avolio, B. J., Jung, D. I. Ve Berson, Y. (2003). Predicting Unit Performance by Assessing Tranformational and Transactional Leadership. Journal of Applied Psychology, 88(2), 207-218.
• Bonvillain, N. (2006), Cultural Anthropology, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Braun, S., Peus, C., Weisweiler, S. ve Frey, D. (2013). Transformational Leadership, Job Satisfaction, and Team Performance: A Multilevel Mediation Model of Trust. The Leadership Quarterly, 24, 270-283.
• Buvik, M. P. ve Tvedt, S. D. (2016). The Impact of Commitment and Climate Strength on The Relationship Between Trust and Performance in Cross-Functional Project Teams: A Moderated Mediation Analysis. Team Performance Management: An International Journal, 22(3/4), 114-138.
• Chiocchio, F., Forgues, D., Paradis, D. Ve Iordanova, I. (2011). Teamwork in Integrated Design Projects: Understanding the Effects of Trust, Conflict, and Collaboration on Performance. Project Management Journal, 42(6), 78-91.
• Cohen, S. G. ve Bailey, D. E., (1997). What Makes Teams Work: Group Effectiveness Research from the Shop Floor to the Executive Suite. Journal of Management, 23(3), 239-290.
• Costa, A. C. (2003). Work Team Trust and Effectiveness. Personnel Review, 32(5), 605-622.
• Covey, S. M.R. (2009). Güven: Her şeyi Değiştiren Tek Şey. (Çev. Çulpan Erhan), İstanbul: Varlık Yayınları.
• Cox, T. H., Lobel, S. A. ve McLeod, P. L. (1991). Effects of Ethnic Group Cultural Differences on Cooperative and Competitive Behavior on Group Task. Academy of Management Journal, 34(4), 827-847.
• Çelik, M., Turunç, Ö. ve Beğenirbaş, M. (2011). Örgütsel Performansın Sağlanmasında Örgütte Güven, Tükenmişlik ve Kişiler Arası Çarpıklığın Rolü. Cag University Journal of Social Sciences, 8(1), 1-29.
• De Jong, B. A. ve Elfring, T. (2010). How Does Trust Affect The Performance of Ongoing Teams? The Mediating Role of Reflexivity, Monitoring, and Effort. Academy of Management Journal, 53(3), 535-549.
• Demir, Y. ve Çavuş, M. F. (2009). İşletmelerde Takım Dinamiğinin Önemi ve Etkileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 119-128.
• Demirkaya, H. ve Şimşek Kandemir, A. (2014). Örgütsel Adaletin Boyutları ile Örgütsel Güven Arasındaki İlişkinin Analizine Yönelik Bir İşletme İncelemesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (2), 263-279.
• Dengiz, G. M. (2000). Takım Çalışması Teknikleri, Ankara: Academyplus Yayınevi.
• Donnellon, A. (1998). Takım Dili, (Çev. Osman Akınhay), İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Driskell, J. E. ve Salas, E. (1992). Collective Behavior and Team Performance. Human Factors, 34, 277-288.
• Earley, P. C. (1989), Social Loafing and Collectivism: A Comparison of the United States and the People’s Republic of China. Administrative Science Quarterly, 34(4), 565-582.
• Eby, L. T. ve Dobbins, G. H. (1997). Collectivistic Orientation in Teams: An Individual and Group-Level Analysis. Journal of Organizational Behavior, 18, 275-295.
• Erdem, F. (2003). Editörün Girişi. Ferda Erdem (Ed.), Sosyal Bilimlerde Güven, içinde (9-12), 1.Baskı, Ankara: Vadi Yayınları.
• Eren, E. (2015). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 15.Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Ergun Özler, D. ve Koparan, E. (2006). Takım Performansına Etki Eden Takım Çalışmasına İlişkin Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, (8), 1-29.
• Esmer, Y. (2012). Türkiye Değerler Atlası 2012, Erişim Adresi http://content.bahcesehir.edu.tr/ public/files/files/ATLAS%20SUNUM%202_10_2012%20(2).pdf (25.04.2019).
• Glew, D. J. (2009). Personal Values and Performance in Teams: An Individual and Team-Level Analysis. Small Group Research, 40(6), 670-69.
• Gök Demir, Z. (2016). Stratejik Halkla İlişkilerde Kamu Segmentasyonu: Kamuların Durumsal Kuramının Toplumsal Kültür Bağlamında Türkiye’de Analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi – Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gujarati, D. N. (1995). Basic Econometrics. 3rd Edition, Singapore: McGraw-Hill Inc.
• Gujarati, D. N. ve Porter, D. C. (2009).Basic Econometrics. 5th Edition, Singapore: McGraw-Hill Inc.
• Gundlach, M., Zivnuska, S., ve Stoner, J. (2006). Understanding the Relationship Between Individualism–Collectivism and Team Performance Through an Integration of Social Identity Theory and The Social Relations Model. Human Relations, 59(12), 1603–1632.
• Gürbüz, S. (2019). Aracı, Düzenleyici ve Durumsal Etki Analizleri. 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hackman, J. R. (1987). The Design of Work Teams. Jay W. Lorsch (Ed.). Handbook of Organizational Behavior, içinde (315-342), New Jersey: Prentice-Hall.
• Hackman, J. R. (1990). Groups That Work (and Those That Don’t): Creating Conditions for Effective Teamwork. Journal of Management, 32, 45-62.
• Hall, E. T. (1966). The Hidden Dimension. Fourth Edition, New York: Doubleday Company Inc.
• Hall, E. T. ve Hall, M. R. (1987). Hidden Differences: Doing Business with The Japanese, Garden City, New York: Anchor Press.
• Hampden-Turner, C. ve Trompenaars, A. (1993).Kapitalizmin Yedi Kültürü. Çev: Füsun DORUKER, İstanbul: Sabah Kitapları.
• Haviland, W. A. (2002). Kültürel Antropoloji. (Çev. Hüsamettin İnaç ve Seda Çiftçi), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Hayes, A. F. (2018). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis. 2th Ed., New York: The Guilford Press.
• Hofstede, G. vd. (2010). Cultures and Organizations: Software of The Mind. 3th Ed., New York: McGraw-Hill.
• Hofstede, G. (1980/2001). Culture’s Consequences Comparing Values, Behaviours, Institutions, and Organizations Across Nations. 2th Ed., SagePublications, London: Thousand Oaks.
• Hosmer, L. T. (1995). Trust: The Connecting Link Between Organizational Theory and Philosophical Ethicsi Academy of Management Review, 20(2), 379-403.
• House, R. J. ve Javidan, M. (2004). Overview of GLOBE. Robert J. House vd. (Ed.), Culture, Leadership, and Organizations: The GLOBE Study of 62 Societies, içinde (9-28), California: Sage Publications.
• House, R. J. vd. (2004). Culture, Leadership, and Organizations: The GLOBE Study of 62 Societies. London: Sage Publications.
• İlhan, T. (2006). Türkiye’de Faaliyette Bulunan Uluslararası Ortak Girişimlerde Örgütsel Değerlerin ve Uygulamaların Toplumsal Temelleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi – Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İnce, M., Bedük, A. ve Aydoğan, E. (2004). Örgütlerde Takım Çalışmasına Yönelik Etkin Liderlik Nitelikleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 423-446.
• Jackson, C. L., Colquitt, J. A., Wesson, M. J. ve Zapata-Phelan, C. P. (2006). Psychological Collectivism: A Measurement Validation and Linkage to Group Member Performance. Journal of Applied Psychology, 91, 884-899.
• Jhen, K. A. ve Chatman, J.A. (2000). The Influence of Proportional and Perceptual Conflict Composition on Team Performance. International Journal of Conflict Management, 11, 56-73.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2000), Kültürel Psikoloji – Kültür Bağlamında İnsan ve Aile, İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2012). Günümüzde İnsan ve İnsanlar – Sosyal Psikolojiye Giriş. 13. Baskı, İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Karabat, B. Ç. (2016). Takımların Yapısal Özelliklerinin Performans Değerlendirme Sistemi Algısına Etkisi: Kocaeli Bilişim Sektörü Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi – Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Katzenbach, Jç R. ve Smith, D. K. (1998). Takımların Bilgeliği. (Çev: Nejat Muallimoğlu), İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Keçecioğlu, T. (2000). Takım Oluşturmak. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Kiffin-Petersen, S. A. ve Cordery, J. L. (2003). Trust, Individualism and Job Characterictics as Predictors of Employee Preference for Teamwork. International Journal of Human Resource Management, 14(1), 93-116.
• Kirkman, B. L. ve Shapiro, D. L. (2001). The Impact of Cultural Values on Job Satisfaction and Organizational Commitment in Self-Managing Work Teams: The Mediating Role of Employee Resistance. Academy of Management Journal, 44(3), 557-569.
• Kirkman, B. L., Gibson, C. B., Shapiro, D. L. (2001). ‘Exporting’ Teams: Enchancing The Implementation and Effectives of Work Teams in Global Affiliates. Organizational Dynamics, 30, 12-29.
• Kluckhohn, F. R. ve Strodtbeck, F. L. (1961). Variations in Value Orientations. Evanston, Illinois: Row, USA: Perterson Company.
• Kottak, C. P. (2008). Antropoloji -İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış. (Çev. Serpil Altuntek ve diğerleri), Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. ve Bökeoğlu, Ö. Ç. (2015). Sosyal Bilimler İçin İstatistik. 17. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kroeber, A. L. ve Kluckhohn, C. (1952) Culture: A Critical Review of Concepts and Definitions. New York: Vintage Boks.
• McAllister, D. J. (1995). Affect- and Cognition-Based Trust as Foundations for Interpersonal Cooperation in Organizations. Academy of Management Journal, 38(1), 24-59.
• Miles, J. A. (2000). Relationships of Collective Orientatiton and Cohesion to Team Outcomes. Psychological Reports, 86, 435-444.
• Mohrman, S. A., Cohen S. ve Mohrman, A. M. (1995) Designing Team-Based Organization: New Forms for Knowledge Work. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
• Özen, Ş. (1996). Bürokratik Kültür-1 Yönetsel Değerlerin Toplumsal Temelleri. Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü, Ankara: Yayın Nr: 272, Birinci Baskı.
• Pelenk, A. (2010). Güven Kavramı: Sivil Toplum Örgütleri, Medya, Hükümet ve Ticari Kuruluşlara Yönelik Ampirik Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi – Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2016). Örgütsel Davranış. (Çev. İnci Erdem), İstanbul: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Ross, M., Jones, E. ve Adams, S. (2008). Can Team Effectiveness be Predicted? Team Performance Management, 14(5/6), 248-268.
• Sağlam Arı, G. (2003). İşletmelerde Güven ve Personel Güçlendirme İlişkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi – Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sargut, A. S. (2003). Kurumsal Alanlardaki Örgüt Yapılarının Oluşmasında ve Ekonomik İşlemlerin Yürütülmesinde Güvenin Rolü. Ferda Erdem (Ed.), Sosyal Bilimlerde Güven, içinde (89-124), 1.Baskı, Ankara: Vadi Yayınları.
• Sargut, S. (2015). Kültürler Arası Farklılaşma ve Yönetim. 4. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Schein, E. H. (1992). Organizational Culture and Leadership. Second Edition, San Francisco: Jossey-Bass.
• Shen, M. J. ve Chen, M. C. (2007). The Relationship of Leadership, Team Trust and Team Performance: A Comparison of The Service and Manufacturing Industries. Social Behavior and Personality, 35(5), 643-658.
• Stewart, G. L. (2006). A Meta-Analytic Review of Relationship Between Team Design Features and Team Performance. Journal of Management, 32(1), 29-54.
• Straub, J. T. (2002). Ekip Kurma ve Yönetme. (Çev. Savaş Şenel), İstanbul: Hayat Yayınları.
• Sun, H., Teh, P., Ho, K. ve Lin, B. (2016). Team Diversity, Learning, and Innovation: A Mediation Model. Journal of Computer Information Systems, 57(1), 1-9.
• Triandis, H. C. (1995). Individualism and Collectivism. San Francisco: Westview Press.
• Trompenaars, F. (1993). Riding The Waves of Culture Understanding Diversity in Global Business. Lpndpn: Irwin Professional Publishing.
• Wagner, J. A. (1995). Studies of Individualism-Collectivism: Effects on Cooperation in Groups. Academy of Management Journal, 38, 152-172. Wagner, J. A., Humphrey, S. E., Meyer, C. J. ve Hollenbeck, J. R. (2011). Individualism-Collectivism and Team Member Performance: Anathor Look. Journal of Organizational Behavior, 33(7), 946-963.
• Wasti, S. A. ve Eser Erdil, S. (2007). Bireycilik ve Toplulukçuluk Değerlerinin Ölçülmesi: Benlik Kurgusu (Self Construal Scale; SCS) ve INDCOL Ölçeklerinin Türkçe Geçerlemesi. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7, 1-44.