Gebelerin İnternet yoluyla Karar Alma Durumları ve İlişkili Faktörler

Yıl 2024, , 229 - 236, 05.12.2024

Leyla Tori Simge Evrenol Öçal

https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1493964

Öz

Giriş: İnternet gebeler tarafından bilgi kaynağı ve karar almada yardımcı bir araç olarak kullanılmaktadır.
Amaç: Çalışmada gebelerin, internet yolu ile karar alma durumlarının belirlenmesi ve ilişkili faktörlerin incelenmesi amaçlandı.
Yöntem: Kesitsel tipteki araştırma, Temmuz 2022 - Haziran 2023 tarihlerinde bir eğitim ve araştırma hastanesinde kadın doğum polikliniğine başvuran 525 gebeyle yürütüldü. Veriler yüz yüze görüşme yöntemiyle Tanıtıcı Özellikler Formu ve Gebelikte İnternet Yoluyla Karar Alma Ölçeği ile toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, One-way ANOVA, bağımsız gruplar t testi, Pearson korelasyon analizi ve çok değişkenli doğrusal regresyon analizi yapıldı.
Bulgular: Gebelerin %79,9’unun bilgi almak için interneti kullandığı ve gebelikte internet yoluyla karar alma ölçeği puan ortalamalarının 33,81 ± 7,26 olduğu saptandı. Çalışmada internetteki bilgileri yararlı bulma, güvenilir bulma, karar öncesinde internetten bilgi alma ve internetten alınan bilgilerle karar alma sıklığının gebelerin internet yoluyla karar almasını etkilediği belirlendi (p < 0,05).
Sonuç: Bu çalışmada gebe kadınların gebelikle ilgili bilgi almak için interneti sıklıkla kullandığı belirlendi. İnternetteki bilgileri yararlı bulma, güvenilir bulma, karar öncesinde internetten bilgi alma ve internetten alınan bilgilere göre karar alma sıklığı arttıkça gebelerin internet yoluyla karar verme düzeyinin arttığı saptandı.

Anahtar Kelimeler

gebe, gebelik, internet, karar verme

The Decision Making of Pregnant Women via Internet and Related Factors

Öz

ntroduction: The internet is used by pregnant women as a source of information and a tool for decision-making.
Aim: This study aimed to determine the decision-making situations of pregnant women using the internet and to examine the related factors.
Method: The cross-sectional study was conducted with 525 pregnant women who visited the obstetrics and gynecology clinic at a training and research hospital from June 2022 to July 2023. Data was collected through face-to-face interviews using a Demographic Characteristics Form and the Internet-Based Decision-Making Scale in Pregnancy. Descriptive statistics, One-way ANOVA, independent samples t-test, Pearson correlation analysis, and multivariate linear regression analysis were used to analyze the data.
Results: It was found that 79.9% of pregnant women used the internet to obtain information, with an average score of 33.81 ± 7.26 on the Internet-Based Decision-Making Scale in Pregnancy. The study identified that the usefulness and reliability of online information, seeking information from the internet before making decisions, and the frequency of decision-making based on online information influenced pregnant women’s decision-making through the internet (p < 0.05).
Conclusion: The study found that pregnant women frequently use the internet to obtain information related to pregnancy. It was determined that as the perceived usefulness and reliability of online information, the frequency of seeking information from the internet before making decisions, and the frequency of decision-making based on online information increased, the level of decision-making through the internet among pregnant women also increased.

Anahtar Kelimeler

Decision making, internet, pregnancy, pregnant women

Kaynakça

• Ahmadian, L., Khajounei, R., Kamali, S., & Mirzae, M. (2020). Use of the internet by pregnant women to seek information about pregnancy and childbirth. Informatics for Health and Social Care, 45(4), 385-395. doi: 10.1080/17538157.2020.1769106
• Baker, B., & Yang, I. (2018). Social media as social support in pregnancy and the postpartum. Sexual & Reproductive Healthcare, 17, 31-34. doi: 10.1016/j.srhc2018.05.003
• Batman, D. (2018). Gebe kadınların gebelikleriyle ilgili araştırdığı konular ve bilgi kaynakları: Nitel bir çalışma. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(3), 63-69. doi: 10.30934/kusbed.427777
• Bayrak, E. ve Kanbur, A. (2022). Gebelerde internet yoluyla karar alma ile sağlık uygulamaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 10(1), 255-269. doi: 10.33715/inonusaglik.1010546
• Bert, F., Gualano, M. R., Brusaferro, S., De Vito, E., De Waure, C., La Torre, G., …, & Torregrossa, M. V. (2013). Pregnancy e-health: A multicenter Italian cross-sectional study on internet use and decision-making among pregnant women. Journal of Epidemiology & Community Health, 67(12), 1013-1018. doi: 10.1136/jech-2013-202584
• Bjelke, M., Martinsson, A. K., Lendahls, L., & Oscarsson, M. (2016). Using the internet as a source of information durin pregnancy - A descriptive cross-sectional study in Sweeden. Midwifery, 40, 187-191. doi: 10.1016/j. midw.2016.06.020
• Cemek, T. (2018). Gebelerin internet yoluyla karar alma durumlarının yaşam kalitesiyle ilişkisi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analyse for the behavorial sciences. In (2nd ed.): Hilsdale, New Jercey: Eerlbaum.
• Demirağ, H., Hintistan, S., Dinç, M. ve Uçan, M. F. (2023). Diyabetli gebelerin internet kullanımları ve internet yoluyla karar alma durumlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 39(3), 333342. doi: 10.53490/egehemsire.1115416.
• Ferraz, M., Almeida, A. M., Matias, A., & Farine, D. (2016). The influnce of the web on health related decision-making processes: A survey with Portuguese women during pregnancy. Procedia Computer Science, 100, 347-354. doi: 10.1016/j.procs.2016.09.168
• Hadımlı, A. P., Akyüz, M. D. ve Oran, N. T. (2018). Gebelerin interneti kullanma sıklıkları ve nedenleri. Life Sciences, 13(3), 32-43. doi: 10.12739/ NWSA.2018.13.3.4B0018
• Jacobs, E. J., van Steijn, M. E., & van Pampus, M. G. (2019). Internet usage of women attempting pregnancy and pregnant women in the Netherlands. Sexual Reproductive Healthcare, 21(3), 9-14. doi: 10.1016/j. srhc.2019.04.005
• Javanmardi, M., Noroozi, M., Mostafavi, F., & Ashrafi-Rizi, H. (2018). Internet usage among pregnant women for seeking health information: A review article. Iranian Journal of Nursing Midwifery Research, 23(2), 79-86. doi: 10.4103/ijnmr.IJNMR_82_17
• Kaaya, E. S., Ko, J., & Luhanga, E. (2021). Maternal knowledge-seeking behavior among pregnant women in Tanzania. Women’s Health, 17, 1-10. doi: 10.1177/17455065211038442
• Koyun, A. ve Erbektaş, G. (2018). Gebelikte internet yoluyla karar alma ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi, 5(12), 25-38. doi: 10.17367/JACSD.2018.1.6
• Lagan, B. M., Sinclair, M., & Kernohan, W. G. (2010). Internet use in pregnancy informs women’s decision making: A web-based survey. Birth, 37(2), 106-115. doi: 10.1111/j.1523-536X.2010.00390.x
• Lagan, B. M., Sinclair, M., & Kernohan, W. G. (2011). What is the impact of the internet on decision-making in pregnancy? A global study. Birth, 38(4), 336-345. doi: 10.1111/j.1523-536X.2011.00488.x
• Larsson, M. (2009). A descriptive study of the use of the internet by women seeking pregnancy-related information. Midwifery, 25(1), 14-20. doi: 10.1016/j.midw.2007.01.010
• Lynch, C., & Nikolova, G. (2015). The internet: A reliable source for pregnancy and birth planning? A qualitative study. Midwives Information & Resource Service Midwifery Digest, 25(2), 193-199. doi: 10.20473/jaki.v10i1.2022.7988
• McMullan, M. (2006). Patients using the internet to obtain health information: How this affects the patient-health professional relationship. Patient Education and Counceling, 63(1-2), 24-28. doi: 10.1016/j.pec.2005.10.006
• Narasimhulu, D. M., Karakash, S., Weedon, J., & Minkoff, H. J. M. (2016). Patterns of internet use by pregnant women, reliability of pregnancyrelated searches. Maternal and Child Health Journal, 20, 2502-2509. doi: 10.1007/s10995-016-2075-0
• Öztürk, G., Ünlü, N., Uzunkaya, E. ve Karaçam, Z. (2020). Gebelerin bilgi kaynağı olarak internet ve sosyal medya kullanım durumları. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(3), 210-220. doi: 10.46237/amusbfd.667048
• Payton, A., & Woo, B. K. (2021). Instagram content addressing pruritic urticarial papules and plaques of pregnancy: observational study. Journal of Medical Internet Research Dermatology, 4(1), e26200. doi: 10.2196/26200
• Polat, F. ve Karasu, F. (2022). Gebelerde internet kullanımının kendisi ve bebeğin sağlığı hakkındaki düşünceleriyle ilişkisi. Bağımlılık Dergisi, 23(4), 483-491. doi:10.51982/bagimli.1087572
• Sandercombe, C. (2020). Women’s experience of traumatic childbirth: An interpretative phenomenological analysis. Erişim tarihi: 04.05.2024. Erişim adresi: https://uwe-repository.worktribe.com/OutputFile/6729483
• Sayakhot, P., & Carolan-Olah, M. (2016). Internet use by pregnant women seeking pregnancy-related information: A systematic review. BMC Pregnancy and Chilbbirth, 16, 1-10. doi: 10.1186/s12884-016-0856-5
• Serçekuş, P., Değirmenciler, B., & Özkan, S. (2021). Internet use by pregnant women seeking childbirth information. Journal of Gynecology and Human Reproduction, 50(8), 102144. doi: 10.1016/j.jogoh.2021.102144
• Song, F. W., West, J. E., Lundy, L., & Smith Dahmen, N. (2012). Women, pregnancy, and health information online: The making of informed patients and ideal mothers. Gender Society, 26(5), 773-798. doi: 10.1177/0891243212446336
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2023). Hane halkı bilişim teknolojileri kullanımı araştırması. Erişim Tarihi: 23.01.2024. Erişim Adresi: https://data.tuik. gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-KullanimArastirmasi-2023-49407
• Wallwiener, S., Müller, M., Doster, A., Laserer, W., Reck, C., PauluschkeFröhlich, J., …, & Wallwiener, M. (2016). Pregnancy eHealth and mHealth: user proportions and characteristics of pregnant women using web-based information sources - A cross-sectional study. Archives of Gynecology and Obstetrics, 294, 937-944. doi: 10.1007/s00404-106-4093-y
• Zhu, C., Zeng, R., Zhang, W., Evans, R., & He, R. (2019). Pregnancy-related information seeking and sharing in the social media era among expectant mothers: Qualitative study. Journal of Medical Internet Research, 21(12), e13694. doi: 10.2196/13694