Vatandaşlık Eğitimi Bağlamında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin Sosyal Bilgiler Öğretimine Yansıması

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 76 - 89, 30.06.2019

Hakan Akdağ Seval Kılıç

Öz

Dünya tarihinde geçmişten günümüze meydana gelen olaylar ve özelde
insanoğlu sürekli bir değişim geçirmiştir/geçirmektedir. Bu değişimler bireysel
anlamda olabileceği gibi elbette siyasi ünite olarak devletlerin yönetim
anlayışlarında da kendini göstermektedir. Yakın zamana kadar parlamenter sistem
ile yönetilen Türkiye Cumhuriyeti 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan halk oylaması
sonucunda %51,18 oy oranı ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi halk tarafından
kabul edilmiştir. Söz konusu bu yeni sistem ile şimdiye kadar yaşanılan ve
hükümet modeli kaynaklı olan temel sorunların giderilmesi amaçlanmıştır.
Devletin yürütme organı yeniden şekillendirilmiştir. Cumhurbaşkanı adaylığı ve
seçimi, Cumhurbaşkanı’nın görev, yetki ve nitelikleri yeniden belirlenmiştir.
Sosyal Bilgiler, sosyal bilimler olarak, vatandaşlık eğitimi kapsamında ve
yansıtıcı düşünme bağlamında değerlendirilen bir alandır. Sosyal bilgiler dersi
de kaynağını bu üç temel yapıya göre şekillendiren temel derslerden biridir.
Vatandaşlık aktarımında önemli bir rolü olan Sosyal Bilgiler dersi, Türkiye
Cumhuriyeti’nin yeni hükümet sisteminin öğrencilere aktarımı konusunda etkili
olacağı söylenebilir. Bu çalışmada sosyal bilgiler dersi öğretim programları ve
ders kitapları ile 8. sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim
programı ve ders kitabında Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni hükümet sistemi olan Cumhurbaşkanlığı
Hükümet Sistemi ile ilgili kazanım, konu vb. bilgilerin incelenmesi
amaçlanmıştır. Yöntem olarak nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman
analizi kullanılmıştır. İnceleme sonucunda sosyal bilgiler öğretim programları
ve ders kitapları ile 8. sınıf T.C. inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi
öğretim programı ve ders kitabında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine ilişkin
kazanım ve verilen bilgilerin yeterli olmadığı dikkat çekmiştir. Bu bağlamda
Türkiye Cumhuriyeti’nin siyasal olarak girdiği yeni dönemi ifade eden
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin sosyal bilgiler öğretim programları ve ders
kitapları ile 8. sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim
programı ve ders kitabında yer alması gerektiği önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Sosyal Bilgiler, Vatandaşlık Eğitimi, Doküman Analizi

Kaynakça

• Akçakaya, M., Özdemir, A. (2018). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Siyasal İstikrar. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi. Cilt:53. Sayı:3. Sayfa:922-944.
• Bilir, F. (2017). Türkiye’ye Özgü Yeni Bir Hükümet Modeli: Cumhurbaşkanlığı hükümet Sistemi. Yeni Türkiye Dergisi. Sayı:94. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Özel Sayısı. Sayfa:252.
• Çolak, Ç., D., Uzun, A. (2017). Türkiye Siyasal Hayatında Başkanlık Sistemini Gündeme Getiren Liderler: Türkeş, Demirel, Özal ve Erdoğan. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt:10. Sayı:50. Sayfa:196-214.
• Osmanoğlu, A., E. (2019). Öteki Devletler ve Milletler: Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi. Cilt:27. Sayı:2. Sayfa:577-587.
• Öztürk, C. (2011). Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinlerarası Bir Bakış. Cemil Öztürk (Editör): Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Tay, B. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretiminin Dünü, Bugünü ve Yarını. Refik Turan, Kadir Ulusoy (Editörler): Sosyal Bilgilerin Temelleri. Ankara: Maya Akademi.
• T. C. Millî Eğitim Bakanlığı (2018a). İlkokul 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı (1. Baskı). Ankara: Tuna Matbaacılık AŞ.
• T. C. Millî Eğitim Bakanlığı (2018b). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı (1. Baskı). Ankara: Feryal Matbaası.
• T. C. Millî Eğitim Bakanlığı (2018c). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı (1. Baskı). İstanbul: Netbil Basım ve Yayıncılık.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (2018d). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı (1. Baskı). Ankara: MEB Devlet Kitapları.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (2018e). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük (1. Baskı). İzmir: Çağlayan Matbaası.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (2018f). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları. Sayfa: 14-25.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (2018g). Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı (Ortaokul 8. Sınıf). Ankara: MEB Yayınları. Sayfa: 11-14.
• T.C. Yüksek Seçim Kurulu: Seçim Arşivi, (2019 Şubat 24). www.ysk.gov.tr : http://www.ysk.gov.tr/tr/16-nisan-2017-anayasa-degisikligi-halkoylamasi/5002 adresinden alındı.
• T.C. Yüksek Seçim Kurulu: Seçim Arşivi, (2019 Şubat 24). www.ysk.gov.tr : http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/24Haziran2018/KesinSecimSonuclari/2018CB-416D.pdf adresinden alındı.
• Turan, M., A. (2018). Türkiye’nin Yeni Yönetim Düzeni: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi. Cilt:7. Sayı:3. Sayfa:42-91.
• Turgut, Y. (2011). Verilerin Kaydedilmesi, Analizi, Yorumlanması: Nicel ve Nitel. Abdurrahman Tanrıöğen (Editör): Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı. (2018). Yeni Sisteme Göre Yasama El Kitabı. Ankara: TBMM Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığı Basımevi.
• Yolcu, T., Sezgin, A., A. (2018). Türkiye’de Siyasal Sistem Tartışmalarında Halkın Bilinç Düzeyi: Google Türkiye Aramaları Üzerine Bir İnceleme. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt:4. Sayı:1. Sayfa: 148-180.