Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sosyal Medyaya Yönelik Tutumları

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 146 - 166, 31.12.2019

Melike Faiz , Emine Karasu Avcı

Öz

21. yüzyılda sosyal medyanın
işlerlik kazanması her kesimden insanı internetle ilgilendirecek noktalara ulaştırmıştır.
Sosyal medya; sürekli güncellenebilmesi, çoklu kullanıma ve sanal paylaşımlara
açık olması nedeniyle en ideal kullanım alanlarından birisi haline gelmiştir.
İnsanların bu sanal ortamda gün geçtikçe daha fazla vakit harcadıkları ve yeni
bir dünya kurarak yaşadıkları görülür. Arkadaş bulma, sosyal ve siyasal
düşüncelerini paylaşma, tanışıp evlenme gibi ciddi eylemler sanal ortamlarda
gerçekleşmektedir. Bu araştırmada Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının sosyal
medya kullanımına yönelik tutumlarının incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma
nicel araştırma türlerinden tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın
çalışma grubunu, 2019-2020 eğitim ve öğretim yılı güz döneminde bir devlet
üniversitesinin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı’nda öğrenim
görmekte olan ve araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 1., 2., 3. ve
4. sınıflardan 213 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama
aracı olarak Otrar ve Argın (2015) tarafından geliştirilen “Sosyal Medya
Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre
Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının cinsiyetlerine göre hiçbir boyutta anlamlı
fark bulunmamıştır. Öğretmen adaylarının düşkünlük puanları arasında sınıf
düzeyine göre anlamlı bir farklılık bulunmuş; eğlence paylaşım, ilgi çekme,
sosyal etkileşim, açık etkileşim, eğitim ve toplam puanları arasında anlamlı
farklılık bulunmamıştır. Öğretmen adaylarının eğlence paylaşım puanları
arasında aylık gelir düzeyine göre anlamlı bir farklılık bulunmuş; düşkünlük,
ilgi çekme, sosyal etkileşim, açık etkileşim, eğitim ve toplam puanları
arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Öğretmen adaylarının düşkünlük ve
ilgi çekme puanları arasında aylık okunan kitap sayısına göre anlamlı bir
farklılık bulunmuş sosyal etkileşim, eğlence paylaşım, açık etkileşim, eğitim
ve toplam puanları arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya, Sosyal Bilgiler, öğretmen adayı, tutum

Kaynakça

• Acar, S. ve Yenmiş, A. (2014). Eğitimde Sosyal Ağların Kullanımına Ilişkin Öğrenci Görüşlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Facebook Örneği, Electronic Journal of Vocational Colleges, Bürokon Özel Sayısı, s. 55-66.Akbulut, A. B., ve Yılmazel, G. (2012). Ergen Yaş Grubunda Internet Bağımlılığı Düzeyinin Belirlenmesi. 15. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi’nde sunulan bildiri, Bursa. Özet http://halksagligiokulu. org/anasayfa/components/com_booklibrary/ebooks/15. UHSK, 20.Akıncı Vural, Z. B. ve Bat, M. (2010). Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Yaşar University, C. 20, S. 5, s. 3348‐3382. Aküzüm, C. ve Saraçoğlu, M. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 32, s. 803-817. Argın, F. S. (2013). Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi (Çekmeköy Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Arslan, A. (2015). Eğitim ve Öğretimde Sosyal Medyanın Kullanımı. A. Büyükaslan, & A. M. Kırık içinde, Sosyal Medya Araştırmaları 2: Sosyalleşen Olgular (s. 191-219). Konya: Çizgi Kitapevi.Ata, R. ve Yıldırım, K. (2016). Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlığı Dersi Kapsamında İnternet ve Sosyal Medya Kullanımları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, C. 17, S. 2, s. 581-602.Atalay, R. (2014). Lise Öğrencilerinin Sosyal Medyaya Ilişkin Tutumları Ile Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyleri Arasındaki Ilişki (BahçElievler Ilçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Aydın, M. ve Çelik, T. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Kullanım ve Doyumlarının İncelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 2, s. 82-97.Aydoğan, F.ve Kırık, A. M. (2012). Alternatif medya olarak yeni medya. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, C. 18, s. 58-69. Baştürk-Akca, E., Sayımer, İ. ve Ergül, S. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımları ve Siber Zorbalık Deneyimleri: Ankara Örneği. Global Media Journal TR Edition, C. 5, S. 10, s. 71-86. Benzer, E. (2013). The Analysis of Purposes of Science Teacher Candidates in Using Social Media. Eğitim Arastirmalari-Eurasian Journal of Educational Research, C. 53, S. A, s. 149-170. Brenner, V. (1997). Psychology of Computer Use: XLVII. Parameters of Internet Use, Abuse and Addiction: The first 90 days of the Internet Usage Survey. Psychol. Rep., C. 80, s. 879-882.Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, E. Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.Chou, C., Condron, L. ve Belland, J.C. (2005). A Review of The Research on Internet Addiction. Educational Psychology Review, C. 17, S. 4, s. 363-388.Büyükşener, E. (2009). Türkiye’de sosyal ağların yeri ve sosyal medyaya bakış. Türkiye’de İnternet Konferansı Bildirileri 12-13 Aralık 2009 Bilgi Üniversitesi, İstanbul. Dağhan, G., Nuhoğlu Kibar, P., Menzi Çetin, N., Telli, E. ve Akkoyunlu, B. (2015). Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Destekli Bilimsel İletişimi Kullanmaları Üzerine Nitel Bir Çalışma. Türk Kütüphaneciliği, C. 29, S. 2, s. 258-274. Dawson B. ve Trapp R. G. (2001). Probability & Related Topics for Making Inferences About Data. Basic & Clinical Biostatistics. 3rd Edition, Lange medical Books/McGraw-Hill Medical Publishing Division, 69-72.Doğruluk, S. (2017). Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları Ile Internet Bağımlılıkları Arasındaki Ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş. Elbasan, D. (2019). Sosyal Bilgiler Öğretmen Ve Öğretmen Adaylarının Sosyal Medyadaki Tarihle Ilgili Paylaşımlara Ilişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. Eley, B. ve Tilley, S. (2009). Online Marketing Inside Out. Canada: Published by SitePoint Pty. Ltd.Erdem, A. Alkan, M. F. ve Erdem, Ş. (2017). Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Kavramına İlişkin Algıları. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, C. 5, S. 2, s. 169-179. Esen, E. ve Siyez, D. M. (2011). Ergenlerde Internet Bağımlılığını Yordayan Psikososyal Değişkenlerin Incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, C. 36, s. 129-137.Ferraro, G., Caci, B., D’amico, A. ve Blasi, M. D. (2007). Internet Addiction Disorder: An Italian Study. Cyberpsychology and Behavior, C. 10, S. 2, s. 170-175.Gencer, S. L. ve Koç, M. (2012). Internet abuse among teenagers and its relations to internet usage patterns and demographics. Journal of Educational Technology & Society, C. 15, S. 2, s. 25-36.Göker, G. (2015). İletişimin Mcdonaldlaşması: Sosyal Medya Üzerine Bir İnceleme. Turkish Studies, C. 10, S. 2, s. 389-410.Gündüzalp, S. ve Şener, G. (2019). Y Kuşağı Öğretmen Adayları Ve Sosyal Medya. Turkish Studies, C. 14, S. 2, s. 213-226.Güney, B. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Kullanımlarının Medya Okuryazarlık Düzeyinde Farklı Değişkenler Açısından Incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa. İli, K. (2013). Sosyal Medya Ortam ve Araçlarının Öğrenci Davranışlarına Etkisi (Gaziçiftliği Anadolu Lisesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Kahyaoğlu, M., ve Çelik, H. C. (2011). Ortaöğretim ve yüksek öğretim öğrencilerinin internet kullanımına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. In 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium. Fırat University, Elaziğ.Karasu M. ve Arıkan, D. (2016). Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Kullanım Durumları ve Medya Okuryazarlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, C. 2, S. 17, s. 549-566. Kırnık, D., Pepeler, E. ve Özbek, R. (2018). Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Kullanımına İlişkin Tutumları: Malatya İl Örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 7, S. 1, s. 25-45. Korucu, A. T. ve Usta, E. (2017). Sosyal Medya Öğretmen-Öğrenci Etkileşimi Ölçeğinin Geliştirilmesi. İlköğretim Online, C. 16, S. 1, s. 197-216. Köroğlu, İ. Ş. (2014). Üstün Yetenekli Çocukların Sosyal Medya Kullanım Motivasyonları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Lietsala, K. ve Sirkkunen, E. (2008). Social Media: Introduction to the Tools and Processes of Participatory Economy. Finland: Tampere University Press. McAndrew, F. T. ve Jeong, H. S. (2012). Who Does What On Facebook? Age, Sex, and Relationship Status As Predictors of Facebook Use. Computers in Human Behavior, C. 28, S. 6, s. 2359-2365.Mısırlı, Ö. (2016). Öğretmen Adaylarının Sosyal Medyadaki Etik Davranışlara Ilişkin Görüşleri. Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. ,Morahan-Martin, J. M., ve Schumacker, P. (2000). Incidence and Correlates of Pathological Internet Use. Computer Human Behaviour, C. 16, s. 13-29.Otrar, M., ve Argın, F. S. (2014). Öğrencilerin Sosyal Medyaya Ilişkin Tutumlarının Kullanım Alışkanlıkları Bağlamında Incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 3, s. 1-13.Otrar, M. ve Argın, F. S. (2015). Öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. 7. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumunda (ICITS) sözlü olarak sunulmuştur. Erzurum, Atatürk Üniversitesi. Alınan yer http://www.jret.org Ökte, A. (2014). Öğrencilerin Zorbalık Eğilimleri Ile Sosyal Medyaya Yönelik Tutumları Arasında Ilişkinin Incelenmesi. Yüksek lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.Özkan, M. (2019). Görsel Sanatlar Öğretmen Adaylarının Sosyal Medyanın Öğrenme Sürecine Etkilerine Ilişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli. Öztürk, M. F. ve Talas, M. (2015). Sosyal Medya ve Eğitim Etkileşimi. Journal of World of Turks, C. 7, S. 1, s. 101-120. Pollara, P. ve Zhu, J. (2011). Social Networking and Education: Using Facebook as an Edusocial Space. Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference, s. 3330-3338. Chesapeake, VA: AACE.Sağır, M. ve Doğruluk, S. (2018). Öğretmen Adaylarının Sosyal Medyaya Ilişkin Tutumları Ile Internet Bağımlılıkları Arasındaki Ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 18, S. 2, s. 1041-1063.Sevinç, A. (2018). Öğretmen Adaylarının Bilgi Gizliliği Yönetimi Davranışları, Internet Bağımlılıkları Ve Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları Arasındaki Ilişkileri. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.Solmaz, B., Tekin, G., Herzem, Z. ve Demir, M. (2013). İnternet ve Sosyal Medya Kullanımı Üzerine Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Iletişim Fakültesi Akademik Dergisi, C. 7, S. 4, s. 23-32.Soule, L. C., Shall, W. ve Kleen, B.A. (2003). Exploring internet addiction: Demographic characteristics and stereotypes of heavy internet users. Journal of Computer Information Systems, Fall, s. 64-73.Süpçeler, B. (2016). Ergenlik Döneminde Algılanan Sosyal Destek ile Yaşam Doyumu ve Özgüven İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü̈, Lefkoşa.Şurgun, S. (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının, Bir Öğrenme Ortamı Olarak Sosyal Medyayı Kullanmalarına Yönelik Tutumlarının Incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan. Ulu, H. ve Baş, Ö. (2019). Öğretmen Adaylarının Sosyal Ağ Sitelerini Kullanım Amaçları, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Medya Okuryazarlıkları Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, s. 1-21. Ünsal, S. ve Avar Vayvay, N. (2018). Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Kullanımlarıyla E-Öğrenmeye Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Route Educational and Social Science Journal, C. 5, S. 5, s. 25-40. Yeşiltaş, E. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sosyal Ağ Kullanım Profillerinin Belirlenmesi. Turkish Studies, C. 11, S. 3, s. 2387-2406. Zorbaz, O. (2013). Lise Öğrencilerinin Problemli Internet Kullanımının Sosyal Kaygı ve Akran Ilişkileri Acısından Incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi., Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.