Hayat Bilgisi Dersinde Okul Dışı Öğrenme Ortamlarının Kullanımına Yönelik Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 79 - 93, 26.06.2020

Aytekin Karbeyaz , Murat Kurt

https://doi.org/10.38015/sbyy.715208

Öz

Sürekli değişimin yaşandığı 21. yüzyılda eğitim öğretimin de bu değişimden etkilenmesi kaçınılmazdır. Eğitimciler sınıfta gerçekleştirilen eğitim faaliyetlerinin tamamlayıcısı olan başka arayışlara gitmişler ve bunlardan biri de okul dışı öğrenme ortamlarıdır.
Bu çalışmada amaç; ilkokul 3.sınıf hayat bilgisi dersi “Doğada Hayat” ünitesinde okul dışı öğrenme ortamlarının kullanımına yönelik sınıf öğretmenlerinin görüşlerini belirlemektir. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımı içerisinde bulunan olgubilim yöntemi kullanılmıştır. Katılımcılar amaçlı örneklem seçme yöntemi içerisinde bulunan ölçüt örneklem yöntemi ile 2019-2020 öğretim dönemi Sivas’ın Yıldızeli ilçesinde görevli, sınıfını en az bir kez okul dışı öğrenme ortamlarına götürmüş sınıf öğretmenleri ölçüt olarak belirlenerek aralarından 10 kişi seçilmiştir. Veriler araştırmacılar tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde edilmiştir. Veriler nitel verilerin analizinde kullanılan betimsel analiz yönteminden yararlanılarak önceden belirlenen temalar çerçevesinde yorumlanmıştır.
Neticede; okul dışı öğrenme ortamlarında gerçekleştirilen etkinlikler yaparak yaşayarak öğrenmeyi sağladığı, öğrenilen bilgilerin daha kalıcı olduğu, okul dışı öğrenme ortamlarında gerçekleştirilen etkinliklerin sınıfta yapılan öğretimin tamamlayıcısı olduğu, Hayat Bilgisi dersi “Doğada Hayat” ünitesinin en fazla Fen Bilgisi dersine katkı sağladığı belirlenmiştir. Sonuç olarak bilgi daha kalıcıdır. Çalışma bulgularına dayalı olarak şu önerilerde bulunulmuştur:
1. Derslerin kazanımları baz alınarak öğretmenler okul dışı ortamlara gitmeleri konusunda destek olunabilir.
2. Öğretmenlere okul dışı öğrenme ortamlarında bir uygulamanın nasıl gerçekleştirileceği konusunda kurslar verilebilir.
3. Okul dışı ortamlarında görevli rehberler pedagojik eğitimlere alınabilir.
4. Okul dışı ortamlar, öğrenmeyi kolaylaştırması için yeniden dizayn edilebilir.
5. Buna benzer çalışmalar nicel ya da karma yöntem kullanılarak da gerçekleştirilebilir.

Anahtar Kelimeler

okul dışı öğrenme, , hayat bilgisi

Kaynakça

• Akbulut, Y. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (Ed. Ali Şimşek). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Aktaş, M. C. (2019). Nitel veri toplama teknikleri (Ed. Haluk Özmen ve Orhan Karamustafaoğlu, 2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Altan, E. B. Üçüncüoğlu, İ. ve Öztürk, N. (2019). Preparation of Out-of-School Learning Environment based on Science, Technology, Engineering, and Mathematics Education and Investigating its Effects. Science Education International, 30(2), 138-148.
• Armağan, B. (2015). İlkokul 4. Sınıf Fen Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamları: Bir Eylem Araştırması (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Programı, İzmir.
• Bakioğlu, B., Karamustafaoğlu, Karamustafaoğu, O. ve Yapıcı, Ş. (2018) . The Effects of Out-of-School Learning Settings Science Activities on 5th Graders’ Academic Achievement. European Journal of Educational Research, 7(3), 451 - 464.
• Baysal, Z. N., Tezcan, Ö. ve Araç, K. E. (2018). Türkiye ve Almanya-Hamburg Hayat Bilgisi Dersinin Karşılaştırılması: Genel Bir Bakış. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(1), 117-134.
• Bilici, S. C. (2019). Örnekleme yöntemleri (Ed. Haluk Özmen ve Orhan Karamustafaoğlu, 2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Can, N. S. (2019). Geri Dönüşüm Ve Çevreye Etkileri Konusunda Okul dışı öğrenme ortamları Etkinliklerinin İlkokul Öğrencilerinde Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Erzincan.
• Claiborne, L., Morrel, J., Bandy, J. ve Bruff, D. (2019). Teaching Outside The Classroom. Bu kaynağa 14.12.2019 tarihinde https://cft.vanderbilt.edu/guides-sub-pages/teaching-outside-the-classroom/ internet adresinden ulaşılmıştır.
• Çebi, H. (2018). Farklı Okul Dışı Öğrenme Ortamlarının, Öğrencilerin Fen Bilimleri Dersine Karşı İlgi Ve Tutumlarına Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öğretmenliği Programı, İstanbul.
• Çepni, S. ve Ormancı, Ü. (2018). Geleceğin dünyası (Ed. Salih Çepni, 2018). Kuramdan uygulamaya STEM Eğitimi (4. Baskı).Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Ertürk, S. (1988). Türkiye’de Eğitim Felsefesi Sorunu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 3, 11– 16.
• Günbatar, S. A. (2019). Olgubilim (Fenomoloji) araştırma yöntemi (Ed. Haluk Özmen ve Orhan Karamustafaoğlu, 2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Gündoğan, A. Ve Gültekin, M. (2018). İlkokul 3. Sınıf Öğrencilerinin Hayat Bilgisi Dersi “Okul Heyecanım” Temasındaki Kavramlara İlişkin Bilişsel Yapıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 233-247.
• Gürsoy, G. (2018). Fen Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamları. Turkish Studies, 13(11), 623-649.
• Holm, T. (2017). Out of box – environmental outdoor education in Finland. Bu kaynağa 14.12.2019 tarihinde https://epale.ec.europa.eu/en/content/out-box-environmental-outdoor-education-finland adresinden ulaşılmıştır.
• Kiriktaş, H. ve Eslek, S. (2017). The Experience of Assessing Out-of-School Learning Environments. Universal Journal of Educational Research 5(8): 1410-1424.
• Rennie, L. J., Feher, E., Dierking, L.D. ve Falk, J. H. (2003). Toward An Agenda For Advancing Research On Science Learning İn Out-Of-School Settings. Journal Of Research In Scıence Teachıng, 40(2), 112–120.
• Sarıoğlan, A. B. ve Küçüközer, H. (2017). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Okul dışı öğrenme ortamları İle İlgili Görüşlerinin Araştırılması. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi (İAD), 2(1), 1-15.
• Şen, A.İ. (2019). Okul dışı öğrenme nedir? (Ed. Ahmet İlhan Şen, 2019). Okul dışı öğrenme ortamları. Ankara: Pegem Yayınları.
• Topçu, E. (2017). Out of School Learning Environments in Social Studies Education: A Phenomenological Research with Teacher Candidates. International Education Studies; 10(20), ISSN 1913-9020 E-ISSN 1913-9039 Published by Canadian Center of Science and Education.
• Uitto, A., Juuti, K., Lavonen, J. & Meisalo, V. (2006). Students' interest in biology and their out-of-school experiences. Journal of Biological Education, 40(3), 124-129.
• Yağcı, E. (1998). Demokrasi ve Eğitim. Eğitim ve Bilirn, 22(107), 15 -22.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık: Ankara.