4. Sınıf Sosyal Bilgiler Kitabındaki “Milli Mücadele” Konusunun Kronoloji Bilgi ve Becerilerini Kazandırması Açısından Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri ile İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 335 - 356, 31.12.2020

Ahmet Şimşek Sevcan Kolbasar

https://doi.org/10.38015/sbyy.842634

Cited By: 5

Öz

Bu araştırma 2018-2019 yılında uygulamaya geçilen Sosyal Bilgiler dersi programına yönelik hazırlanmış 4. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabının “Milli Mücadele” dönemini işlerken kronoloji bilgi ve becerisini ele alış biçimini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada öğrenci ve öğretmen görüş ve bilgilerine başvurulmuştur. Öğrencilerle yapılandırılmış görüşme; öğretmenlerle ise yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Yapılan görüşmelerden ortaya çıkan sonuca göre öğrencilerin, “Milli Mücadele” dönemindeki olayları kronolojik olarak sıralayamadığı; bu sebeple olaylar arasında sebep-sonuç ilişkisi kuramadığı saptanmıştır. Bu durumun çocuklarda “Milli Mücadele” dönemi ile ilgili anlamlı olmayan bilgiler yumağı şeklinde bir öğrenmeye sebep olduğu söylenebilir. Öğretmenlerle yapılan görüşmelerden çıkan sonuca göre ise Sosyal Bilgiler ders kitabının çocukların seviyesinin üstünde olduğu ve kronoloji bilgi ve becerisini kazanmalarına fırsat vermediği sonucuna varılmıştır. Bu çalışma, sonuçları itibari ile Sosyal Bilgiler alanında ders kitabı hazırlanırken kronoloji bilgi ve becerisinin kazandırılmasında dikkat edilmesi gereken hususları göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

kronoloji bilgisi, kronoloji becerisi, ders kitabı, sosyal bilgiler, milli mücadele

Investigation of the “The Turkish War of Independence” Subject in the 4th grade Social Studies Book in Term of Teaching Chronology Knowledge and Skills with Teacher and Students Opinions

Öz

This research was carried out in order to examine how “The Turkish War of Independence” subject of the 4th grade social studies textbook, which prepared for the social studies course program that was put into practice in 2017-2018, provides chronology knowledge and skills. Opinions of students and teachers were consulted in the research. Structured interviews with students and semi-structured interviews with teachers were held. According to the result of the interviews, the students could not list the events of "National Struggle for Independence" in chronology order; therefore, it was determined that they could not establish a cause-effect relationship between events. We can say that this situation caused a learning in the form of a cluster of insignificant information about the period of “The Turkish War of Independence” in children. According to the results obtained from the interviews with teachers, it was concluded that the social studies textbook is above the understanding level of children and does not give them the opportunity to gain chronologcal knowledge and skills. This study shows the points that should be taken into consideration in the acquisition of chronology knowledge and skills while preparing a textbook in the field of social studies.

Anahtar Kelimeler

chronology knowledge, chronology skills, Social Studies, national struggle

Kaynakça

• Blyth, Joan. (1996). History in primary school. London: Open University.
• Dawson, I. (2004). Time for chronology? Ideas for developing chronological understanding. Teaching History, 117, 14-24.
• De Groot-Reuvekamp, M., Ros, A., Van Boxtel, C. & Oort, F. (2017). Primary school pupils’ performances in understanding historical time. Education 3-13: International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, 45(2), 227-242.
• DeMarrais, K. (2004). Qualitative interview studies: Learning through experience. K. deMarrais, ve S. D. Lapan içinde, Foundations for research Mahwah: Lawrrence Erlbaum. 51-68.
• Demirciolu, i. H. (2005). Sekizinci sınıf öğrencilerinin tarih öğretiminde kullanılan zaman ve kronolojiyle ilgili bazı kavramları anlama düzeyi. Eğitim Araştırmaları Dergisi. 19, 155- 163.
• Er, H. (2005). Sosyal bilgiler dersinde biyografi öğretimi: “Atatürk’ün hayatı” metninin analizi ve yeni bir tasarım. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Er, H. (2010). Sosyal bilgiler eğitimi kapsamında ilköğretim öğrencilerinin “biyografi” kullanımına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Er, H. ve Şahin, M. (2012). Sosyal bilgiler dersinde “biyografi” kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 10 (1), 75-96
• Erciyeş, G. (2007). Öğretim yöntem ve teknikleri. Öğretim ilke ve yöntemleri. (Ed. Ş. Tan) Ankara: PegemA Yayınları. 167-253.
• Fertig, G. (2008). Using Biography to help young learners understand the causes of historical change and continuity. Social Studies, 99 (4), 147-154.
• Hallam, R. N. (1967). "Logical thinking in history". Educational Review, Cilt19, Sayı 3, s.45-56.
• Hodkinson, Alan J. (2004). Does the English curriculum for history and ıts schemes of work effectively promote primary- aged children’s assimilation of the concept of historical time? Some observations based on current research. Educational Research, 46(2), 99-117.
• Hoodless, P. (2008). Teaching History in Primary School. Learnin Matters/uk.
• Jahoda, G. (1963). Children’s Concepts of Time and History. Educational Review, 15: 87-105.
• Kaymakcı, S. (24-26 Mayıs 2012). İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında edebî ürünlerin kullanımına bir bakış. 11. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri.
• Kaymakçı, S., Er, H. (2013). Sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitaplarında biyografinin kullanımı, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 198-224.
• Levstık, L. S. C., Barton, K. (1997). Doing history. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Barton K. C., Levstik, L. S. (Summer, 1996). "Back when god was around and everything": Elementary children's understanding of historical time. American Educational Research Journal, 33, (2), 419-454.
• Ros, M., A., & Van Boxtel, C. (2018). Improving elementary school students’ understanding of historical time: effects of teaching with “Timewise”. Theory and Research in Social Education, 46 (1), 35-67
• Van Boxtel, M., Ros, A. C.,, & Harnett, P. (2014). The understanding of historical time in the primary history curriculum in England and the Netherlands. Journal of Curriculum Studies, 46(4), 487-514.
• MEB. (2018). İlköğretim 4 sosyal bilgiler ders kitabı. İstanbul: Tuna yay.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı, Taslak (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar), Ankara.
• Oruç, Ş. ve Erdem, R. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde biyografi kullanımının öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumlarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 215-229.
• Safran, M. ve Şimşek, A. (2006). İlköğretim öğrencilerinde tarihsel zaman kavramının gelişimi. Elementary Education Online, 5(2), 87-109.
• Solé, G. (2019). ‘Children’s understanding of time: A study in a primary history classroom’. History Education Research Journal, 16 (1), 158–73.
• Şimşek, A. (2006). İlköğretim öğrencilerinde tarihsel zamana kavramının gelişimi ve öğretimi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şimşek, A., & Çakmakçı, E. (Güz 2019). Cumhuriyet dönemi ilkokul tarih ders kitaplarında millî mücadele. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, Yıl 15, sayı 30, 189-227
• Şimşek, A., (2007). “İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Kronolojik Algılarının Geliştirilmesine Yönelik Yarı Deneysel Bir Çalışma” KUYEB (Kuramdan Uygulamaya Eğitim Bilimleri) 7 (1), 589–615,
• Şimşek, N. (2014). Sosyal bilgilerde ölçme ve değerlendirme. (Ed. Safran, M). Sosyal Bilgiler Öğretimi (3.Baskı). Ankara: Pegem Akademi. 613-666.
• Taş, H., & Kıroğlu, K. (2018). 2017 ilkokul sosyal bilgiler dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Elementary Education Online, 17(2), 697-716.
• TDK (Türk Dil Kurumu). (t.y). Büyük Türkçe sözlük: Güncel Türkçe sözlük. (Çevirim-içi: https://sozluk.gov.tr/) Erişim tarihi: 16.12.2020
• Yıldırım, A. Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.