Öğretmen Adaylarının Millî Parklara Yönelik Algı ve Bilgi Düzeyleri: İlişkisel Bir Çalışma

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 135 - 151, 30.06.2021

Hamza Yakar , Çağrı Öztürk Demirbaş , Yurdal Dikmenli

https://doi.org/10.38015/sbyy.903158

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının millî parklara yönelik algı düzeyleri ile bilgi düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaç çerçevesinde araştırma, ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını, 2016-2017 eğitim öğretim yılı bahar yarıyılında Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören farklı sınıf düzeylerinde 711 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında ilk olarak öğretmen adaylarının millî park bilgi düzeylerini ölçmeye yönelik çoktan seçmeli beş seçenekli Millî Park Başarı Testi (MPBT) hazırlanmıştır. Araştırmacılar tarafından son şekli verilen başarı testi, çalışma grubuna uygulanarak öğretmen adaylarının millî park bilgi düzeyleri belirlenmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında, öğretmen adaylarının millî park algılarının belirlenebilmesi için araştırmacılar tarafından geliştirilen ve 31 madde ve 3 boyuttan oluşan Millî Park Algı Ölçeği (MPAÖ) kullanılmıştır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen algı ölçeği ve başarı testine verilen yanıtlara göre, öğretmen adaylarının millî park algı ve bilgi düzeyleri belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının millî parklara yönelik algı düzeyleri ile bilgi düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını belirlemek için, basit korelasyon analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, öğretmen adaylarının genel millî park algılarının orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Millî parklara ilişkin eğitimsel boyutta yüksek algıya sahip olan öğretmen adaylarının özyeterlilik ve seçimsel algı boyutlarında orta düzeyde algıya sahip oldukları belirlenmiştir. Buna karşın, öğretmen adaylarının millî park bilgi düzeylerinin ise yetersiz olduğu ve millî parklara yönelik başarı düzeyleri ile algı düzeyleri arasında düşük düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Millî park,, millî park algısı,, öğretmen adayı.

Destekleyen Kurum

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından (Proje No. EGT. A4. 17. 003) desteklenmiştir.

Proje Numarası

Proje No. EGT. A4. 17. 003

Preservice Teachers' Perception and Knowledge Levels Towards National Parks: A Relative Study

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between teacher candidates' perception and their knowledge levels towards national parks. For this purpose, the research was carried out in relational scanning model. The participants of the study consist of 711 teacher candidates from different grade levels studying at Kırşehir Ahi Evran University Faculty of Education in the spring semester of the 2016-2017 academic year. Within the scope of the research, firstly, the National Park Achievement Test (NPAT) with five options was prepared to measure the national park knowledge level of teacher candidates. The achievement test, which was finalized by the researchers, was applied to the study group and the national park knowledge levels of the teacher candidates were determined. In the second stage of the study, the National Park Perception Scale (NPPS), which was developed by the researchers and consists of 31 items and 3 dimensions, was used to determine the national park perceptions of the teacher candidates. According to the answers given to the perception scale and achievement test developed by the researchers, the national park perception and knowledge levels of the teacher candidates were determined. A simple correlation analysis was conducted to determine whether there is a significant relationship between teacher candidates' perception levels towards national parks and their level of knowledge. As a result of the analysis, it was determined that the general national park perception of the teacher candidates was at a medium level. It was determined that teacher candidates who have a high perception of national parks in the educational dimension have a medium level of self-efficacy and selective perception. On the other hand, it was concluded that the national park knowledge levels of the teacher candidates were insufficient and there was a low level, positive and significant relationship between their achievement and perception levels towards national parks.

Anahtar Kelimeler

National park,, national park perception, teacher candidate.

Proje Numarası

Proje No. EGT. A4. 17. 003

Kaynakça

• Akbulut, G., Atmış, E., ve Günşen, H. B. (2015). Farklı ilgi gruplarının milli park algıları üzerine bir değerlendirme: Küre Dağları Millî Parkı örneği. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(1), 133-145.
• Atik, M. ve Toksöz, A. (2005). Korumada çevre eğitimi. Korumada 50 Yıl Sempozyumu, İstanbul 17-18 Kasım 2005, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, ss. 73-82, İstanbul.
• Batur, S. (2006). Biyoloji öğretmenlerinin ve biyoloji dersi alan öğrencilerin Türkiye'nin biyolojik zenginlikleri konusundaki farkında oluşluk düzeylerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
• Çetin, T., Aydemir, A. ve Kara, H., (2016). Social sciences teacher candidates’ awareness of and attitude toward national parks. Atasaoy, E., Efe, R., Jazdzewska, I. ve Yaldır, H. (Editörler), Current advances in education (ss. 514-522), Sofija: St. Kliment Ohridski University Press. Çoban, A. (2011). Sınıf öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (16), 28-45.
• Deniş, H. ve Genç, H. (2010). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin yaşadıkları çevrede bulunan millî parklara yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Isparta İli Örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1, 9-25.
• Deniş. H. (2007). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin yaşadıkları çevrede bulunan millî parklara yönelik tutumlarının araştırılması (Isparta ili örneği). (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Dikmenli, Y., Öztürk-Demirbaş, Ç., ve Yakar, H. (2018). Türkiye'de millî parklar konusunda hazırlanan lisansüstü tezlerin genel eğilimleri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 1750-1769. https://doi.org/10.26466/opus.470971.
• Doğru, E. ve Aydın, F. (2020). Yerel Halkın Millî Parklara İlişkin Görüşleri: İğneada Longoz Ormanları Millî Parkı Örneği. International Journal of Geography and Geography Education, 25(42), 328-355.
• Duman, S., Tanrısever, C. ve Pamukçu, H. (2019). Kastamonu Ilgaz Dağı Millî Parkı’na Gelen Turistlerin Coğrafi İşaretli Ürün Algısı. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(2), 818-838.
• Fraenkel, Jack R. ve Wallen, Norman E. (2009). How to design and evaluate research in education (Seventh ed.). New York: McGraw-Hill.
• Güneş, G. (2011). Korunan alanların yönetiminde yeni bir yaklaşım: katılımcı yönetim planları. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(1), 47-57.
• Karakaş, A. (2010). Öğretmenlerin yaşadıkları çevrede bulunan millî parka ilişkin tutumlarının incelenmesi (Isparta, Denizli örneği). (Yüksek Lisans Tezi), Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kocalar, A. O. (2016). Ekolojik farkındalığın arttırılmasında millî parkların rolüne ilişkin öğrenci görüşleri. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(9), 55-61.
• Koday, Z. (2017). Çevre, eğitim ve milli parkların önemi. 15. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Tebliğler Kitabı, (11-12 Eylül 2017), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, Moldova.
• Kurdoğlu, O. (2007). Dünyada doğayı koruma hareketinin tarihsel gelişimi ve güncel boyutu. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8(1), 59-76.
• Ozaner, F. S. (2002). Millî parklarda çevre eğitim eko-rehber yetiştirilmesinde ve ekoturizmin yaygınlaştırılmasındaki önemi. Turizm Eğitimi Konferansı/Workshop, 11-13 Aralık 2002, Ankara.
• Ozaner, F. S. (2003). Ekoturizm Etkinliklerinde ve ekoloji temelli çevre eğitiminde coğrafyanın önemi. E.Ü. Coğrafya Bölümü Sempozyumları 2. Coğrafi Çevre Koruma ve Turizm Sempozyumu, s. 51-54, 16-18 Nisan İzmir.
• Ozaner, F. S. (2004). Türkiye’de okul dışı çevre eğitimi ne durumda, neler yapılmalı? Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, Bildiri Kitabı (Doğa ve Çevre), Taksim International Abant Palace, Abant İzzet Baysal Üniversitesi & Biyologlar Derneği, (5-8 Ekim 2004), Bolu 2004.
• Öz, S., Bakır, S. ve Yıldırım, M. Z. (2013). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının millî parklarda çevre eğitimine yönelik görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(3), 21-35.
• Özkan, O. ve Uzun, A. (2019). Kazdağı Millî Parkı ve çevresi (Balıkesir) örneğinde emekli göçmenlerin mekânsal algı ve düşünceleri. Coğrafi Bilimler Dergisi, 17(2), 237-259.
• Öztürk, Y., ve Şahbaz, R. P. (2017). Algılanan destinasyon imajının tekrar ziyaret niyeti ve tavsiye davranışı üzerine etkisi: Ilgaz Dağı millî Parkı’nda bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 3-21.
• Sert, H. (2017). Doğa eğitimi ve turizm alanı olarak Termessos Millî Parkı. Journal of Current Researches on Social Sciences, 2017, 7 (1), 89-102
• Şahbaz, R. P. ve Altınay, M. (2015). Türkiye’deki Millî Parkların rekreasyon faaliyetleri açısından değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 125-135.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü, (2020). Millî parklar. https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Belgeler/Korunan%20Alanlar%20Listesi/1-%20Millî%20Parklar.pdf adresinden 22.01.2021 tarihinde edinilmiştir.
• Tubb, K. N. (2003). An evaluation of the effectiveness of interpretation within Dartmoor National Park in reaching the goals of sustainable tourism development. Journal of Sustainable Tourism, 11(6), 476-498.
• Varancı-Uzun, F. (2020). Milli parklar. C. Laçin Şimşek (Ed.), Fen öğretiminde okul dışı öğrenme ortamları İçinde (ss. 213-232), 2. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Yaşar, O. (2000). Ülkemizde millî park ve benzer statüdeki alanların dağılımı. Türk Coğrafya Dergisi, 35, 181-201.
• Yaşar, O. ve Şeremet, M. (2008). Türkiye’deki millî park eğitimi ve millî park eğitimine ilişkin bir araştırma: Gelibolu Yarımadası Tarihi Millî Parkı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 910-942.
• Yurdakal, İ. H. (2018). Değişen sınıf öğretmenliği lisans program içeriğinin incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 6(29), 1483-1499.
• Yüksek Öğretim Kurulu [YÖK], (2018). Yeni öğretmen yetiştirme lisans programları. https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/yeni-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari adresinden 05.03.2021 tarihinde edinilmiştir.