Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Metaphorical Perceptions of Social Studies Teacher Candidates on Scientific Research and Scientist

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 256 - 277, 30.06.2021
https://doi.org/10.38015/sbyy.930082

Öz

The study was carried out using phenomenology research design, one of the qualitative research approaches, in order to determine the metaphorical perceptions of social studies teacher candidates on scientific research and scientists. The study was carried out with year 1,2,3 and 4 students (145 students) studying in the department of social studies teaching. As a data collection tool, in the first part, the questions about determining the demographic characteristics of the participants, in the second part, sentence patterns such as "Scientific research is like… because…." and "Scientist is like ……, because ……" in the semi-structured form and the "Draw-A-Scientist Test" developed by Chambers (1983) were used. As research findings, social studies teacher candidates were found to form a total of 227 different metaphors under seven different categories: Method, characteristics of the nature of science, and misconceptions for the concept of "scientific research" personal characteristics, occupational characteristics, occupational environment and tools used, and model scientist for the concept of "scientist". According to the results of the study, the perceptions of the teacher candidates on the concept of scientific research were methods, characteristics of the nature of science, and errors. Teacher candidates have some misconceptions about the nature of science. Within the scope of teacher training aimed at eliminating the teacher candidates' misconceptions about scientific research, the courses aimed at effectively teaching scientific research, the processes of science, and the nature of science should be included in the curriculum. Their perceptions of the scientist concept were determined to be personal characteristics, occupational characteristics, occupational environment, and tools they use. Teacher candidates perceive the characteristics of scientists as individuals who conduct experiments, work in laboratories, question, solve problems, and guide society.

Kaynakça

  • Abd-El-Khalick, F., & BouJaoude, S. (1997). An exploratory study of the knowledge base for science teaching. Journal of Research in Science Teaching, 34, 673-699.
  • Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L., & Lederman, N. G. (1998). The nature of science and ınstructional practice: Making the unnatural natural. Science Education, 82, 417-436.
  • Ağgül Yalçın, F. (2012). Öğretmen adaylarının bilim insanı imajlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. İlköğretim Online, 11(3), 611-628.
  • Akçay, B. (2011). Turkish elementary and secondary students’ views about science and scientist. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 12(1), 1-11.
  • Akçay, S. (2016). The analysis of prospective teachers’ biotechnology perception through metaphors. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 139-151.
  • Akerson, V., Abd-El Khalick, F., & Lederman, N. G. (2000). Influence of a reflective explicit activity-based approach on elementary teachers’ conceptions of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 37, 295-317.
  • Akgün, L. (2012). Bilimsel araştırma dersine ilişkin öğretmen adaylarının algı ve beklentileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(27), 21-30.
  • Aktamış, H., & Dönmez, G. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 7-30.
  • American Association for the Advancement of Science. (1989). Science for all Americans. AAAS.
  • American Assocation for the Advancement of Science. (1990). Project 2061: Science for all Amerians. Oxford University Press.
  • Angın, D. E., & Özenoğlu, H. (2019). Öğretmen adaylarının bilim insanına ilişkin algıları. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilgiler Dergisi, 18, 255-276.
  • Aydın, F., & Taşar, F. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknolojinin doğası hakkındaki bilişsel yapıları ve görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4), 209-221.
  • Ayvacı, H. Ş., & Er Nas, S. (2010). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimsel bilginin epistemolojik yapısı hakkındaki temel bilgilerini belirlemeye yönelik bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 691-704.
  • Balcı, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma (12. Baskı). PegemA Yayıncılık.
  • Bartan, M. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları: Kütahya Dumlupınar üniversitesi örneği. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 215-239.
  • Belhan, Ö., & Laçin Şimşek, C. (2014). Bilim-fen ve teknoloji kulübü’nün öğrencilerin fen ve teknoloji okuryazarlığına ve fene yönelik tutumlarına etkisi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 100-120.
  • Berg, K. E., & Latin, R. W. (2008). Essentials of research methods in health, physical education, exercise science, and recreation. Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins.
  • Berg L. B., & Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Çev. H. Aydın). Eğitim Yayınevi. Bıyıklı, C., Başbay, M., & Başbay, A. (2014). Ortaokul ve lise öğrencilerinin bilim kavramına ilişkin metaforları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 413-437.
  • Bilir, V., Eyceyurt Türk, G., & Tüzün, Ü. (2020). Öğretmen adaylarının kimya alanında çalışan bilim insanı imajları ve bu imajları etkileyen faktörler. Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 76-91. https://doi.org/10.24315/tred.533849
  • Bodzin, A., & Gehringer, M. (2001). Breaking science stereotypes. Science & Children, 38(4), 36–41.
  • Boyraz, E., & Kılıçer, T. (2017). Sırça köşkünde mi, laboratuvarında mi, aramızda mi; nerede bu bilim insanları? Üniversite öğrencilerinin bilim ve bilim insani algısı bir pazarlama sorunu mudur? Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 785-806.
  • Bybee, R. W. (1997). Achieving scientific literacy: From purposes to practices. Heinemann.
  • Camcı-Erdoğan, S. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin bilim insanlarına yönelik algıları. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 3(1), 13-37.
  • Chambers, D. W. (1983). Stereotypic images of the scientist: The draw-a-scientist test. Science Education, 67, 255-265.
  • Chen, S. (2001). Prospective teachers’ views on the nature of science and science teaching [Unpublished doctoral dissertation]. Indiana University.
  • Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage Publications Inc.
  • Çakıcı, Y. (2013). A prerequisite in science education: Understanding nature of science. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29(29), 57-74.
  • Çavuş, S. (2010). İlköğretim fen bilgisi ve matematik öğretmenliği lisans öğrencilerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Çeliker-Deniş, H., & Avcı-Erduran, D. (2015). İlkokul öğrencilerinin bilim insanı algıları: öğrencilerin bilimsel faaliyetlere katılması bilim insanı algılarını nasıl etkiler? Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 90-104.
  • Çepni̇, S., Bacanak, A., & Küçük, M. (2003). Fen eğitiminin amaçlarında değişen değerler: Fen-teknoloji-toplum. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 7-29.
  • Çetin, G., Huyugüzel Çavaş, P., Palabıyık, E., & Çavaş, B. (2019). Öğretmen adaylarının bilim ve teknolojiye yönelik algılarının metaforlar yardımıyla ortaya konulması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(2), 1239-1272.
  • Çermik, H. (2013). Öğretmen adaylarının zihinlerinde canlanan resimdeki bilim insanı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 139-153.
  • Çınar, M., & Köksal, N. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilime ve bilimin doğasına yönelik görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 43-57.
  • Demirbaş, M. (2009). The relationships between the scientist perception and scientific attitudes of science teacher candidates in Turkey: A case study. Scientific Research and Essay, 4(6), 565-576.
  • Demirkaya, H., & Çal, Ü. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dürüstlük değerine ilşkin meteforik algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1964-1980.
  • Derman, A., & Derman, S. (2015). Prospective teachers’ metaphorical perceptions on the concept of science. Educational Research and Reviews, 10(2), 161-176.
  • Dikmenli, M. (2010). Undergraduate biology students’ representations of science and the scientist. College Student Journal, 44(2), 579-588.
  • Doğan, H. (2015). Farklı ülkelerden 11-13 yaş aralığındaki öğrencilerin bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Dogan, N., & Abd‐El‐Khalick, F. (2008). Turkish grade 10 students' and science teachers' conceptions of nature of science: A national study. Journal of Research in Science Teaching, 45(10), 1083-1112.
  • Finson, K. D. (2002). Drawing a scientist: What we do and do not know after fifty years of drawings. School Science and Mathematics, 102, 335-346.
  • Gay, L. R., Mills, G. E., & Airasian, P. (2009). Educational research: Competencies for analysis and applications (9th ed). Pearson.
  • Goodrum, D., Hackling, M., & Rennie, L. (2000). The status and quality of teaching and learning of science in Australian schools: A research report. Department of Education, Training and Youth affairs.
  • Gürgil, F. (2018). A study on social studies teacher candidates’ perception of science, scientific research and scientists. International Journal of Progressive Education, 14(3), 140-159.
  • Harman, G., & Şeker, R. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fizik, kimya ve biyoloji deneylerine yönelik algılarının metaforlar aracılığı ile incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 153-174.
  • Kalaycı, S. (2018). İlkokul öğrencilerinin “bilim” ve “fen bilimleri dersi” kavramlarına yönelik algılarının metafor yoluyla belirlenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 1-21.
  • Kara, B. (2013). Ortaokul (5.6.7 ve 8. sınıf) öğrencilerinin bilim insanına yönelik tutum ve imajının belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
  • Kara, B., & Akarsu, B. (2015). Ortaokul öğrencilerinin bilim insanına yönelik tutum ve imajının belirlenmesi. Fen Eğitimi ve Araştırmaları Derneği Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 3(2), 90-116.
  • Karaçam, S., Aydın, F., & Digilli, A. (2014). Fen ders kitaplarında sunulan bilim insanlarının basmakalıp bilim insanı imajı açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 606-627.
  • Kaya, O. N., Doğan, A., & Öcal, E. (2008). Turkish elementary school students’ images of scientists. Eurasian Journal of Educational Research, 32, 83-100.
  • Kemaneci, G. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin bilim insanı hakkındaki imajlarının araştırılması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Keser, F. F. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin bilim ve bilim insanına yönelik görüşlerinin ve bu görüşleri etkileyen faktörlerin belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Kıral, B. (2017). Eğitim fakültesi öğrencilerinin bilim insanına bakış açısı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 773-782.
  • Kibar Kavak, G. (2008). Öğrencilerin bilime ve bilim insanına yönelik tutumlarını ve imajlarını etkileyen faktörler [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
  • Korkmaz, H., & Kavak, G. (2010). İlköğretim öğrencilerinin bilime ve bilim insanına yönelik imajları. İlköğretim Online, 9(3), 2-26.
  • Köksal, M. S., & Şahin, C. T. (2014). Understandings of advanced students on nature of science and their motivational status to learn nature of science: A Turkish case. Journal of Baltic Science Education, 13(1), 46–58.
  • Köksal, N., & Çınar, M. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilimin doğasına ve öğrenmeöğretme sürecine yansıtılmasına ilişkin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 191-203.
  • Kösem, Ş. (2017). Metafofic perspectives of teacher candidates in science and technology. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 1-20.
  • Köseoğlu, F., Tümay, H., & Üstün, U. (2010). Bilimin doğası öğretimi mesleki gelişim paketinin geliştirilmesi ve öğretmen adaylarına uygulanması ile ilgili tartışmalar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4), 129-162.
  • Küçük, M., & Bağ, H. (2012). 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin bilim insanı imajlarının karşılaştırılması. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 7(2), 125-138.
  • Küçükoğlu, A., Taşgın, A., & Çelik, N. (2014). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırma sürecine ilişkin görüşleri üzerine bir inceleme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 173(173), 11-24.
  • Labuschagne, A. (2003). Qualitative research: Airy fairy or fundamental? The qualitative report, 8(1). Şubat 1, 2021 tarihinde http://www.nova.edu/ssss/QR/QR8-1/labuschagne.html adresinden erişilmiştir.
  • Lederman, N. (2006). Research on nature of science: Reflections on the past, anticipations of the future. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 7(1), 1-11.
  • Losh, S. C., Wilke, R., & Pop, M. (2008). Some methodological issues with “Draw a Scientist Tests” among young children. International Journal of Science Education, 30(6), 773-792.
  • Medina-Jerez, W., Middleton, K. V., & Rabaza-Orihuela, W. (2011). Using the DAST-C to explore Colombian and Bolivian students' images of scientists. International Journal of Science and Mathematics Education, 9, 657-690.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ekim 1, 2020 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf adresinden edinilmiştir.
  • National Research Council. (1996). National science education standards. National Academy Press.
  • National Research Council. (2004). How people learn: Bridging research and practice. National Academy Press. National Standarts for Social Studies. (2010). The themes of social studies. Ekim 1, 2020 tarihinde http://www.socialstudies.org/standards/strands, adresinden edinilmiştir.
  • National Standarts for Social Studies. (2019). National curriculum standards for social studies: Introduction. Ekim 1, 2020 tarihinde https://www.socialstudies.org/standards/introduction adresinden edinilmiştir.
  • Özkan, B., Özeke, V., Güler, G., & Şenocak, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin bilim insanı imajları ve bu imajları etkileyen bazı faktörler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 146-165.
  • Özgün, B., Gürkan, G., & Kahraman, S. (2018). Öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin algılarının metafor analizi aracılığıyla incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 204-225.
  • Özsoy, S., & Ahi, B. (2014). Images of scientists through the eyes of the children. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 8(1), 204-230.
  • Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Sage Publications, Inc.
  • Ragin, C. C. (1994). Constructing social research. Pine Forge.
  • Read, S. T., Toye, C., & Wynaden, D. (2016). Experiences and expectations of living with dementia: A qualitative study. Collegian.
  • Rubin, E., Bar, V., & Cohen, A. (2003). The images of scientists and science among Hebrew- and Arabic-speaking pre-service teachers in Israel. International Journal of Science Education, 25(7), 821-846.
  • Ruiz-Mallén, I., & Escalas, M. T. (2012). Scientists seen by children a case study in Catalonia, Spain. Science Communication, 34(4), 520-545.
  • Ryan, A. G., & Aikenhead, G. S. (1992). Students’ preconceptions about the epistemology of science. Science Education, 76, 559-580.
  • Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
  • Saban, A. (2007). Lisansüstü öğrencilerin nitel araştırma metodolojisine ilişkin algıları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 469-485.
  • Samaras, G., Bonoti, F., & Christidou, V. (2012). Exploring children´s perception of scientists through drawings and interviews. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 1541-1546.
  • Saraç, E., & Capellaro, E. (2015). Sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmen adaylarının bilimin doğasına ilişkin görüşleri. Mediterranean Journal of Humanities, 2, 331-349.
  • Sezen Vekli, G., Çilsalar Sagnak, H., & Yaman, F. (2020). TÜBİTAK 4004 doğa lab: Doğada sorgulama temelli bilim projesinin bilim insanı imaj ve görüşlerine etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 149-167. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-537875
  • Shenton, A. (2004). Strategies for qualitative research projects. Education for Information, 22, 63-75.
  • Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayınları. Şenel, T., & Aslan, O. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 76-95.
  • Tairab, H. H. (2001). How do pre-service and in-service science teachers view the nature of science and technology? Research in Science and Technological Education, 19(2), 235-250.
  • Taşdemir, M., & Taşdemir, F. (2016). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırma kavramına yükledikleri metaforlar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 419-438.
  • Terzi, A. R. (2005). Üniversite öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 298-311.
  • Toğrol, A. (2000). Öğrencilerin bilim insanı ile ilgili imgeleri. Eğitim ve Bilim, 25(118), 49-56.
  • Topçu, E., & Karatekin, K. (2017). Sosyal bilgiler ders kitaplarında bilim adamları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2127-2152.
  • Türk-Eyceyurt, G., & Tüzün, Ü. N. (2017). Lise öğrencilerinin bilim insanı imajları ve bilimin doğası mitleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(2), 19-36.
  • Türkmen, H. (2008). Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factors affecting the image of the scientist. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 4(1), 55-61.
  • Uslu, N., Kocakülah, A., & Gür, H. (2016). Ortaokul öğrencilerinin bilim, bilim insanı ve öğretmen kavramlarına ilişkin metafor algılarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 354-364.
  • Ürey, M., Karaçöp, A., Göksu, V., & Çolak, K. (2017). Fen ve sosyal bilimler kökenli öğretmen adaylarının bilim insanı algıları. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(14), 205-226.
  • Yakmaci, B. (1998). Science (biology, chemistry and physics) teachers’ views on the nature of science as a dimension of scientific literacy [Unpublished master’s thesis]. Boğaziçi University.
  • Yalçın, F. A. (2012). Investigation of prospective teachers’ image of scientist with respect to some variable. İlköğretim Online, 11(3), 611-628.
  • Yenice, N., Özden, B., & Balcı, C. (2015). Fen bilgisi ve sınıf öğretmeni adaylarının bilimin doğasına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 237-281. https://doi.org/10.17556/jef.52022
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yontar Toğrol, A. (2013). Turkish students' images of scientists. Journal of Baltic Science Education, 12(3), 289-298.
  • Zorlu, Y., & Baykara, O. (2015). Teknoloji bilimin uygulaması mıdır? Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının görüşleri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0 (29), 123-144.

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bilimsel Araştırma ve Bilim İnsanına Yönelik Metaforik Algıları

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 256 - 277, 30.06.2021
https://doi.org/10.38015/sbyy.930082

Öz

Araştırma sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilimsel araştırma ve bilim insanına yönelik metaforik algılarını belirlemek amacıyla nitel araştırma yaklaşımlarından olgu bilim araştırma deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sosyal bilgiler öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 1,, 2., 3. ve 4. sınıf öğrencileri (145 kişi) ile yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak birinci kısmında katılımcıların demografik değişkenleri belirlemeye yönelik sorulara, ikinci kısmında ise “Bilimsel araştırma… gibidir, çünkü ….” ve “Bilim insanı…… gibidir, çünkü ……” cümle kalıbına yer verilen yarı yapılandırılmış form ve Chambers (1983) tarafından geliştirilen ‘Bir Bilim İnsanı Çiz Testi’ kullanılmıştır. Araştırma bulguları olarak sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “bilimsel araştırma” kavramına yönelik yöntem, bilimin doğası özellikleri ve yanılgılar kategorilerinde, “bilim insanı” kavramına yönelik kişisel özellikler, mesleki özellikler, çalışma ortamı ve kullandığı araçlar ve model bilim insanı olmak üzere 7 farklı kategori altına yerleştirilen 227 farklı metafor oluşturduğu saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının bilimsel araştırma kavramına yönelik algıları yöntem, bilimin doğası özellikleri ve yanılgılardır. Öğretmen adayları bilimin doğasına yönelik bazı kavram yanılgılarına sahiptir. Öğretmen adaylarının bilimsel araştırmayla ilgili kavram yanılgılarının giderilmesine yönelik öğretmen eğitimi kapsamında bilimsel araştırma, bilimin işleyişi, bilimin doğasının etkili şekilde öğretilmesini amaçlayan derslerin programda yer alması gerekir. Bilim insanı kavramına yönelik algıları ise kişisel özellikleri, mesleki özellikleri, çalışma ortamı ve kullandığı araçlara yönelik algılar olarak tespit edilmiştir. Öğretmen adayları bilim insanının sahip olduğu özellikleri deney yapan, laboratuvarda çalışan, sorgulayan, problem çözen, topluma yol gösteren bireyler olarak algılamaktadırlar.

Kaynakça

  • Abd-El-Khalick, F., & BouJaoude, S. (1997). An exploratory study of the knowledge base for science teaching. Journal of Research in Science Teaching, 34, 673-699.
  • Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L., & Lederman, N. G. (1998). The nature of science and ınstructional practice: Making the unnatural natural. Science Education, 82, 417-436.
  • Ağgül Yalçın, F. (2012). Öğretmen adaylarının bilim insanı imajlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. İlköğretim Online, 11(3), 611-628.
  • Akçay, B. (2011). Turkish elementary and secondary students’ views about science and scientist. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 12(1), 1-11.
  • Akçay, S. (2016). The analysis of prospective teachers’ biotechnology perception through metaphors. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 139-151.
  • Akerson, V., Abd-El Khalick, F., & Lederman, N. G. (2000). Influence of a reflective explicit activity-based approach on elementary teachers’ conceptions of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 37, 295-317.
  • Akgün, L. (2012). Bilimsel araştırma dersine ilişkin öğretmen adaylarının algı ve beklentileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(27), 21-30.
  • Aktamış, H., & Dönmez, G. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 7-30.
  • American Association for the Advancement of Science. (1989). Science for all Americans. AAAS.
  • American Assocation for the Advancement of Science. (1990). Project 2061: Science for all Amerians. Oxford University Press.
  • Angın, D. E., & Özenoğlu, H. (2019). Öğretmen adaylarının bilim insanına ilişkin algıları. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilgiler Dergisi, 18, 255-276.
  • Aydın, F., & Taşar, F. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknolojinin doğası hakkındaki bilişsel yapıları ve görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4), 209-221.
  • Ayvacı, H. Ş., & Er Nas, S. (2010). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimsel bilginin epistemolojik yapısı hakkındaki temel bilgilerini belirlemeye yönelik bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 691-704.
  • Balcı, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma (12. Baskı). PegemA Yayıncılık.
  • Bartan, M. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları: Kütahya Dumlupınar üniversitesi örneği. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 215-239.
  • Belhan, Ö., & Laçin Şimşek, C. (2014). Bilim-fen ve teknoloji kulübü’nün öğrencilerin fen ve teknoloji okuryazarlığına ve fene yönelik tutumlarına etkisi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 100-120.
  • Berg, K. E., & Latin, R. W. (2008). Essentials of research methods in health, physical education, exercise science, and recreation. Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins.
  • Berg L. B., & Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Çev. H. Aydın). Eğitim Yayınevi. Bıyıklı, C., Başbay, M., & Başbay, A. (2014). Ortaokul ve lise öğrencilerinin bilim kavramına ilişkin metaforları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 413-437.
  • Bilir, V., Eyceyurt Türk, G., & Tüzün, Ü. (2020). Öğretmen adaylarının kimya alanında çalışan bilim insanı imajları ve bu imajları etkileyen faktörler. Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 76-91. https://doi.org/10.24315/tred.533849
  • Bodzin, A., & Gehringer, M. (2001). Breaking science stereotypes. Science & Children, 38(4), 36–41.
  • Boyraz, E., & Kılıçer, T. (2017). Sırça köşkünde mi, laboratuvarında mi, aramızda mi; nerede bu bilim insanları? Üniversite öğrencilerinin bilim ve bilim insani algısı bir pazarlama sorunu mudur? Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 785-806.
  • Bybee, R. W. (1997). Achieving scientific literacy: From purposes to practices. Heinemann.
  • Camcı-Erdoğan, S. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin bilim insanlarına yönelik algıları. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 3(1), 13-37.
  • Chambers, D. W. (1983). Stereotypic images of the scientist: The draw-a-scientist test. Science Education, 67, 255-265.
  • Chen, S. (2001). Prospective teachers’ views on the nature of science and science teaching [Unpublished doctoral dissertation]. Indiana University.
  • Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage Publications Inc.
  • Çakıcı, Y. (2013). A prerequisite in science education: Understanding nature of science. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29(29), 57-74.
  • Çavuş, S. (2010). İlköğretim fen bilgisi ve matematik öğretmenliği lisans öğrencilerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Çeliker-Deniş, H., & Avcı-Erduran, D. (2015). İlkokul öğrencilerinin bilim insanı algıları: öğrencilerin bilimsel faaliyetlere katılması bilim insanı algılarını nasıl etkiler? Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 90-104.
  • Çepni̇, S., Bacanak, A., & Küçük, M. (2003). Fen eğitiminin amaçlarında değişen değerler: Fen-teknoloji-toplum. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 7-29.
  • Çetin, G., Huyugüzel Çavaş, P., Palabıyık, E., & Çavaş, B. (2019). Öğretmen adaylarının bilim ve teknolojiye yönelik algılarının metaforlar yardımıyla ortaya konulması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(2), 1239-1272.
  • Çermik, H. (2013). Öğretmen adaylarının zihinlerinde canlanan resimdeki bilim insanı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 139-153.
  • Çınar, M., & Köksal, N. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilime ve bilimin doğasına yönelik görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 43-57.
  • Demirbaş, M. (2009). The relationships between the scientist perception and scientific attitudes of science teacher candidates in Turkey: A case study. Scientific Research and Essay, 4(6), 565-576.
  • Demirkaya, H., & Çal, Ü. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dürüstlük değerine ilşkin meteforik algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1964-1980.
  • Derman, A., & Derman, S. (2015). Prospective teachers’ metaphorical perceptions on the concept of science. Educational Research and Reviews, 10(2), 161-176.
  • Dikmenli, M. (2010). Undergraduate biology students’ representations of science and the scientist. College Student Journal, 44(2), 579-588.
  • Doğan, H. (2015). Farklı ülkelerden 11-13 yaş aralığındaki öğrencilerin bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Dogan, N., & Abd‐El‐Khalick, F. (2008). Turkish grade 10 students' and science teachers' conceptions of nature of science: A national study. Journal of Research in Science Teaching, 45(10), 1083-1112.
  • Finson, K. D. (2002). Drawing a scientist: What we do and do not know after fifty years of drawings. School Science and Mathematics, 102, 335-346.
  • Gay, L. R., Mills, G. E., & Airasian, P. (2009). Educational research: Competencies for analysis and applications (9th ed). Pearson.
  • Goodrum, D., Hackling, M., & Rennie, L. (2000). The status and quality of teaching and learning of science in Australian schools: A research report. Department of Education, Training and Youth affairs.
  • Gürgil, F. (2018). A study on social studies teacher candidates’ perception of science, scientific research and scientists. International Journal of Progressive Education, 14(3), 140-159.
  • Harman, G., & Şeker, R. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fizik, kimya ve biyoloji deneylerine yönelik algılarının metaforlar aracılığı ile incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 153-174.
  • Kalaycı, S. (2018). İlkokul öğrencilerinin “bilim” ve “fen bilimleri dersi” kavramlarına yönelik algılarının metafor yoluyla belirlenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 1-21.
  • Kara, B. (2013). Ortaokul (5.6.7 ve 8. sınıf) öğrencilerinin bilim insanına yönelik tutum ve imajının belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
  • Kara, B., & Akarsu, B. (2015). Ortaokul öğrencilerinin bilim insanına yönelik tutum ve imajının belirlenmesi. Fen Eğitimi ve Araştırmaları Derneği Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 3(2), 90-116.
  • Karaçam, S., Aydın, F., & Digilli, A. (2014). Fen ders kitaplarında sunulan bilim insanlarının basmakalıp bilim insanı imajı açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 606-627.
  • Kaya, O. N., Doğan, A., & Öcal, E. (2008). Turkish elementary school students’ images of scientists. Eurasian Journal of Educational Research, 32, 83-100.
  • Kemaneci, G. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin bilim insanı hakkındaki imajlarının araştırılması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Keser, F. F. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin bilim ve bilim insanına yönelik görüşlerinin ve bu görüşleri etkileyen faktörlerin belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Kıral, B. (2017). Eğitim fakültesi öğrencilerinin bilim insanına bakış açısı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 773-782.
  • Kibar Kavak, G. (2008). Öğrencilerin bilime ve bilim insanına yönelik tutumlarını ve imajlarını etkileyen faktörler [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
  • Korkmaz, H., & Kavak, G. (2010). İlköğretim öğrencilerinin bilime ve bilim insanına yönelik imajları. İlköğretim Online, 9(3), 2-26.
  • Köksal, M. S., & Şahin, C. T. (2014). Understandings of advanced students on nature of science and their motivational status to learn nature of science: A Turkish case. Journal of Baltic Science Education, 13(1), 46–58.
  • Köksal, N., & Çınar, M. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilimin doğasına ve öğrenmeöğretme sürecine yansıtılmasına ilişkin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 191-203.
  • Kösem, Ş. (2017). Metafofic perspectives of teacher candidates in science and technology. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 1-20.
  • Köseoğlu, F., Tümay, H., & Üstün, U. (2010). Bilimin doğası öğretimi mesleki gelişim paketinin geliştirilmesi ve öğretmen adaylarına uygulanması ile ilgili tartışmalar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4), 129-162.
  • Küçük, M., & Bağ, H. (2012). 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin bilim insanı imajlarının karşılaştırılması. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 7(2), 125-138.
  • Küçükoğlu, A., Taşgın, A., & Çelik, N. (2014). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırma sürecine ilişkin görüşleri üzerine bir inceleme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 173(173), 11-24.
  • Labuschagne, A. (2003). Qualitative research: Airy fairy or fundamental? The qualitative report, 8(1). Şubat 1, 2021 tarihinde http://www.nova.edu/ssss/QR/QR8-1/labuschagne.html adresinden erişilmiştir.
  • Lederman, N. (2006). Research on nature of science: Reflections on the past, anticipations of the future. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 7(1), 1-11.
  • Losh, S. C., Wilke, R., & Pop, M. (2008). Some methodological issues with “Draw a Scientist Tests” among young children. International Journal of Science Education, 30(6), 773-792.
  • Medina-Jerez, W., Middleton, K. V., & Rabaza-Orihuela, W. (2011). Using the DAST-C to explore Colombian and Bolivian students' images of scientists. International Journal of Science and Mathematics Education, 9, 657-690.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ekim 1, 2020 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf adresinden edinilmiştir.
  • National Research Council. (1996). National science education standards. National Academy Press.
  • National Research Council. (2004). How people learn: Bridging research and practice. National Academy Press. National Standarts for Social Studies. (2010). The themes of social studies. Ekim 1, 2020 tarihinde http://www.socialstudies.org/standards/strands, adresinden edinilmiştir.
  • National Standarts for Social Studies. (2019). National curriculum standards for social studies: Introduction. Ekim 1, 2020 tarihinde https://www.socialstudies.org/standards/introduction adresinden edinilmiştir.
  • Özkan, B., Özeke, V., Güler, G., & Şenocak, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin bilim insanı imajları ve bu imajları etkileyen bazı faktörler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 146-165.
  • Özgün, B., Gürkan, G., & Kahraman, S. (2018). Öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin algılarının metafor analizi aracılığıyla incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 204-225.
  • Özsoy, S., & Ahi, B. (2014). Images of scientists through the eyes of the children. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 8(1), 204-230.
  • Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Sage Publications, Inc.
  • Ragin, C. C. (1994). Constructing social research. Pine Forge.
  • Read, S. T., Toye, C., & Wynaden, D. (2016). Experiences and expectations of living with dementia: A qualitative study. Collegian.
  • Rubin, E., Bar, V., & Cohen, A. (2003). The images of scientists and science among Hebrew- and Arabic-speaking pre-service teachers in Israel. International Journal of Science Education, 25(7), 821-846.
  • Ruiz-Mallén, I., & Escalas, M. T. (2012). Scientists seen by children a case study in Catalonia, Spain. Science Communication, 34(4), 520-545.
  • Ryan, A. G., & Aikenhead, G. S. (1992). Students’ preconceptions about the epistemology of science. Science Education, 76, 559-580.
  • Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
  • Saban, A. (2007). Lisansüstü öğrencilerin nitel araştırma metodolojisine ilişkin algıları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 469-485.
  • Samaras, G., Bonoti, F., & Christidou, V. (2012). Exploring children´s perception of scientists through drawings and interviews. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 1541-1546.
  • Saraç, E., & Capellaro, E. (2015). Sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmen adaylarının bilimin doğasına ilişkin görüşleri. Mediterranean Journal of Humanities, 2, 331-349.
  • Sezen Vekli, G., Çilsalar Sagnak, H., & Yaman, F. (2020). TÜBİTAK 4004 doğa lab: Doğada sorgulama temelli bilim projesinin bilim insanı imaj ve görüşlerine etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 149-167. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-537875
  • Shenton, A. (2004). Strategies for qualitative research projects. Education for Information, 22, 63-75.
  • Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayınları. Şenel, T., & Aslan, O. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 76-95.
  • Tairab, H. H. (2001). How do pre-service and in-service science teachers view the nature of science and technology? Research in Science and Technological Education, 19(2), 235-250.
  • Taşdemir, M., & Taşdemir, F. (2016). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırma kavramına yükledikleri metaforlar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 419-438.
  • Terzi, A. R. (2005). Üniversite öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 298-311.
  • Toğrol, A. (2000). Öğrencilerin bilim insanı ile ilgili imgeleri. Eğitim ve Bilim, 25(118), 49-56.
  • Topçu, E., & Karatekin, K. (2017). Sosyal bilgiler ders kitaplarında bilim adamları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2127-2152.
  • Türk-Eyceyurt, G., & Tüzün, Ü. N. (2017). Lise öğrencilerinin bilim insanı imajları ve bilimin doğası mitleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(2), 19-36.
  • Türkmen, H. (2008). Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factors affecting the image of the scientist. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 4(1), 55-61.
  • Uslu, N., Kocakülah, A., & Gür, H. (2016). Ortaokul öğrencilerinin bilim, bilim insanı ve öğretmen kavramlarına ilişkin metafor algılarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 354-364.
  • Ürey, M., Karaçöp, A., Göksu, V., & Çolak, K. (2017). Fen ve sosyal bilimler kökenli öğretmen adaylarının bilim insanı algıları. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(14), 205-226.
  • Yakmaci, B. (1998). Science (biology, chemistry and physics) teachers’ views on the nature of science as a dimension of scientific literacy [Unpublished master’s thesis]. Boğaziçi University.
  • Yalçın, F. A. (2012). Investigation of prospective teachers’ image of scientist with respect to some variable. İlköğretim Online, 11(3), 611-628.
  • Yenice, N., Özden, B., & Balcı, C. (2015). Fen bilgisi ve sınıf öğretmeni adaylarının bilimin doğasına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 237-281. https://doi.org/10.17556/jef.52022
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yontar Toğrol, A. (2013). Turkish students' images of scientists. Journal of Baltic Science Education, 12(3), 289-298.
  • Zorlu, Y., & Baykara, O. (2015). Teknoloji bilimin uygulaması mıdır? Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının görüşleri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0 (29), 123-144.
Toplam 99 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Alan Eğitimleri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Tuğçe Semiz 0000-0002-4127-5137

Canan Tunç Şahin 0000-0003-0997-2124

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 5 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Semiz, T., & Tunç Şahin, C. (2021). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bilimsel Araştırma ve Bilim İnsanına Yönelik Metaforik Algıları. International Journal of New Approaches in Social Studies, 5(1), 256-277. https://doi.org/10.38015/sbyy.930082

Flag Counter