Türk Çini Sanatında Kullanılan Hayvansal Figürlerin Seramik Yüzeyler Üzerinde Üç Boyutlu Uygulanması

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 17, 1 - 25, 20.07.2016

Ayşe Pamuk , Naile Rengin Oyman

Öz

Türk çini sanatının tarihçesi, kullanılan motifleri ve teknikleri incelenerek, Türk çini sanatında kullanılan hayvansal figürler tespit edilmiştir. Hayvan figürlerinin, Türk çini sanatındaki uygulama alanlarını inceleyebilmek ve yeni yorumlamalar katabilmek için öncelikle hayvan üslubu ve özellikleri, sembolik anlamları ele alınmıştır. Çinilerde kullanılan hayvansal figürler, dönemleri ile değerlendirilerek örneklendirilmiştir. Örnekler üzerinde analizleri yapılarak hayvan figürlerinin özellikleri incelenmiştir.
Formlar üzerinde bazı hayvan figürleri üç boyutlu ele alınarak değerlendirilmiştir. Çini sanatında uygulanan bazı teknikler bir arada kullanılarak, farklı seramik hammaddelerinden oluşan hayvan figürlerinin üç boyutlu ele alınması düşüncesi ile birleştirilmiş yeni formların şekillendirilmesi tamamlanmıştır. Formlar üzerinde seramik ve çini boyaları önceden tasarlanmış desenler üzerinde kullanılmıştır. Boyama, tasarıma göre ilk pişirim öncesi ve sonrasında belirlenen yerlere iki aşamada uygulanmıştır. Bisküvi pişirimi ve sır pişirimi olmak üzere iki basamaklı pişirim gerçekleştirilmiştir.
Mimari yapıların duvarlarını ve kullanım kaplarının yüzeylerini süsleyen hayvan figürlü çiniler kullanıldıkları amacın dışına çıkarılarak, dekoratif ve aynı zamanda sanatsal formlara dönüştürülmesi amacına ulaşılmıştır.