Sarıkeçili Yörük Dokumalarının Renk Kontrastlıkları Açısından Tasarım Kurgusunun İncelemesi

Yıl 2019, Cilt: 12 , 26 - 55, 30.12.2019

Tuğba Kodal Mustafa Genç

https://doi.org/10.21602/sduarte.638777

Öz

Öz

Isparta ve çevresi iklimi, bitki örtüsü, yaylaları ve göç
yolları güzergâhında olmasından dolayı Yörük yaşamı ve buna bağlı olarak dokuma
kültürü açısından zengin bir yöredir. Osmanlı ve Cumhuriyet dönemindeki iskân faaliyetleriyle
Yörükler yerleşik hayata geçirilmiş, birçoğu yarı konar-göçer olmuştur.
Yerleşim tercihleri önceden yaşadıkları bölgeler olmuştur. Sarıkeçili’ler öncesi
göç yollarından biri olan Isparta ve çevresine yerleşen Yörüklerdendir.
Çalışmada Isparta’da yaşayan Sarıkeçili Yörüklerine ait dokumaların alt anlamı
ya da simgesel okumasına girmeksizin plastik bağlamda çözümlemesi yapılmıştır.
Çözümleme yöntemi temel tasarım ilkeleri düzleminde yer alan renkkontrastlıkları
ve kompozisyon kurguları içerisindeki egemenlik (vurgu) ilişkileri üzerinden
gerçekleştirilmiştir. Şüphesiz dokumaların kendine özgü dillerini belirli
kalıplara sokmak ya da sanat eseri olup olmadıklarını sorgulamak
amaçlanmamıştır.  Amacımız; dokumaların
renk seçimlerinin tasarım kurgusuna etkisi nedir? Estetik bir arayış, ortak bir
biçem kaygısı söz konusu mu? Yoksa gelişigüzel bir seçim mi? gibi sorulara
cevap aramaktır. Ayrıca Sarıkeçili Yörüklerine ait 20 dokumada tasarım
ilkelerine uygun bir yapılaşma olup olmadığı sorgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sarıkeçili Yörükleri, Dokuma Tasarımları, Renk Kontrastlıkları

Kaynakça

• Kaynakça Kitap AtaçF. (2016). Renk,Kayseri: Nuh Naci Yazgan Üniversitesi İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü Işıngör M., Eti E., Aslıer M. (1986). Temel Sanat Eğitimi-Resim Teknikleri-Grafik Resim,Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara. Itten J. (1970). TheElements of Colour, Newyork-A.B.D: VonNostrantReinholdCompany. Makaleler Germeç, U. (2019). “20. Yüzyıl Başlarında Batı Resminde Doğa”,Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü, Cilt 7, Sayı 32, s.85-105. Polat, H.H. (2012).“Renk Teorisi ve Temel Yanılgılar”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 28. s.165-173 AVCI, S. (2014)“Bilimsel Renk Bilgisinin Resim Sanatındaki Yansımaları”, Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, Sayı 11, s.53-67 Onursoy, S. (2003)“Görsel Kültür Bağlamında Görsel Okuryazarlık”, Kurgu Dergisi, Sayı 20, s.75-85. Tokdil, E.(2016) "Renk Kuramları ve AndreLhote Örnekleminde Renk Algısına Fenomenolojik Yaklaşım", İdil Sanat ve Dil Dergisi, Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü, Cilt 5, Sayı 22, s.547-568. Tezler Erim, G. (1999). Temel Sanat Eğitiminde Renk Algılamaları, Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi,Güzel Sanatlar Enstitüsü, Grafik Anasanat Dalı, s.125 Sevimli, G. (2011). Aydınlatmada Işık ve Renk Etkilerinin Ankara Kenti İzmir Caddesi Yaya Bölgesi Örneğinde Peyzaj Tasarımı Açısından İrdelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. İnternet Kaynakları “Grafik ve Fotoğraf; Renk”, Milli Eğitim Bakanlığı, MEGEP (Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi), Ankara 2011, http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Renk.pdf, Erişim tarihi: 02.03.2019 Görsel Kaynaklar Görsel 1. GoçboynuzluNamazlağ, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 2. Namazlağ, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 3. Yastık dokuma, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 4. Haba (Aba) Dokuması, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 5. Goçboynuzlu, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 6: Turna Gatarı Namazlağı, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 8: Namazlağ, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 9:Yastık, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 10.Halı Yastık, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 11.Namazlağ, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 12.Tuz Torbası, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 13.Turna Gatarı Namazlağ, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 14. Tuz Torbası, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 15: Turna Gatarı Namazlağ, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 16: Namazlağ, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 17: Un Çuvalı, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 18. Namazlağ, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 19.Çeyiz Çuvalı (Ala Çuval), 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 20.Turna Gatarı, 2018, Fotoğraf, SBG-2018-6690 numaralı “Isparta’nın Somut Olmayan Kültürel Mirası Tespiti” Güdümlü Projesi Dijital Fotoğraf Arşivi. Görsel 21. Yün Eğirme, 2015, Fotoğraf, Mustafa Genç Arşivi. Görsel 22. İp Boyama, 2015, Fotoğraf, Mustafa Genç Arşivi. Görsel 23. Çözgü Çözme, 2015, Fotoğraf, Mustafa Genç Arşivi.