Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Kuru Dolgu (Dry-Core) Cam Tozu Yöntemi ile Üretilen Geleneksel Afrika Cam Boncukları

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 25, 443 - 462, 30.06.2020

Serap Bedel Özek , Mustafa Ağatekin

https://doi.org/10.21602/sduarte.691286

Öz

Afrika’ da yapılmış̧ olan çeşitli şekillerdeki boncuklar, düzenleme biçimleri, renklendirme seçenekleri ve bir araya getirme yöntemleri sayesinde, yazılı dilin yokluğunda kişilerin karmaşık bilgileri bu yolla ifade etmelerini sağlamıştır. Sembolik cam boncukların özenli biçimde seçilmesiyle; yaş, medeni durum ve ekonomik varlık gibi bilgiler dile getirilmiştir. Piyasa sisteminde, standart değerin birimleri ve takas aracı olarak da hizmet etmişlerdir. Dolayısıyla bu özellikleri sayesinde Afrika'daki boncukların, farklı kabilelerin ve toplulukların kültürel miraslarının sergilenmesinde de önemli rol oynadığı görülmektedir.

Bu makalede, Afrika Cam Boncuklarının tarihsel sürecine kısaca değinilmiş olup; Afrika’da boncuk üretiminde kullanılan “kuru dolgu (Dry-Core) cam tozu yöntemi”, bu yöntem ile oluşturulan cam boncukların yapım süreci ve kullanılan araç ve gereçler hakkında bilgiler verilerek örneklerle görselleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Afrika Cam Boncuk Afrika Boncuk Kültürü Afrika Cam Boncuğu Afrika Cam Boncuk Tozu

Kaynakça

  • Ackam, N. L. T. (2013). Amplifying the Ghanaian Bead through Publication Design (Doctoral dissertation, School of Graduate Studies, Kwame Nkrumah University of Science and Technology, Kumasi).
  • Agye, I. K., Adu-Agyem, J., & Steiner, R. (2013). Exploring Traditional Glass Bead Making Techniques in Jewellery. Journal of Science and Technology (Ghana), 32(3), 103-112.
  • Avotri, N. V. K. (2009). The Bead Culture among the Krobo of Ghana (Doctoral dissertation, School of Graduate Studies, Kwame Nkrumah University of Science and Technology, Kumasi).
  • Dubin, L. S. (2009). Contemporary Beads and Jewelry. Ornament, 33(2).
  • Dubin, L. S. (2009). The History of Beads: from 100,000 B.C. to the Present. New York: Abrams.
  • Gott, S. (2014). Ghana's Glass Beadmaking Arts in Transcultural Dialogues. african arts, 47(1), 10-29.
  • Osamba, J. O. (2012). Ethnicity and Social Change in Contemporary Africa: An Overview. Journal of Education and Social Sciences, 3.
  • İnternet Kaynakları
  • History of Glass in Sub­Saharan Africa, http://en.wikipedia.org:https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_glass_in_sub Saharan_Africa, Erişim tarihi: 13.10.2015.
  • Krobo Beads from Ghana, beadmuseum.wordpress.com: https://beadmuseum.wordpress.com/2010/08/15/krobo-beads-from-ghana/, Erişim tarihi: 13.10.2015.
  • Life on a String: 35 Centuries of the Glass Bead, Corning Museum of Glass: http://www.cmog.org/article/life-string-35-centuries glass-bead, Erişim tarihi: 21.07.2015.
  • Sandcast Beads, The Beadchest, http://www.thebeadchest.com/sandcast-beads-94, Erişim tarihi: 23.10.2015.
  • The art of making traditional glass beads in Ghana, ghanacraft.com: http://www.ghanacraft.com/bead making.htm, Erişim tarihi: 13.10.2015.
  • The Basics of African Beads, The Beadchest: http://www.thebeadchest.com/african-beads, Erişim tarihi: 23.10.2015.
  • The History of African Beads, Stream Africa: http://streamafrica.com/culture/the-history-of-african-beads/, Erişim tarihi: 20.07.2015.
  • Görsel Kaynaklar Görsel 1. Cam boncuk yapımında kullanılan malzemeler, http://sankofa.com.au/images/Beads1-lg.jpg, Erişim tarihi: 23.04.2016.
  • Görsel 2. "Foa" Olarak Adlandırılan Yerel Ahşap Parçası, http://ir.knust.edu.gh:8080/bitstream/123456789/5632/1/Agyei.pdf, Erişim tarihi: 29.10.2015.
  • Görsel 3. Boncuk dökmek için kalıplar, http://ir.knust.edu.gh:8080/bitstream/123456789/5632/1/Agyei.pdf, Erişim tarihi: 29.10.2015.
  • Görsel 4. Manyok (Cassava)yapraklarının sapları, https://sbene.com/488/health-benefits-cassava-leaves/, Erişim tarihi: 12.03.2019.
  • Görsel 5. Manyok yaprağının saplarının yerleştirildiği kalıp, http://ir.knust.edu.gh:8080/bitstream/123456789/5632/1/Agyei.pdf, Erişim tarihi: 29.10.2015.
  • Görsel 6. Cam boncukları yapmak için şişeler, http://bomafrica.blogspot.com/2017/08/cam-ocagi.html, Erişim tarihi: 12.03.2019.
  • Görsel 7. Metal -Ahşap havan, http://ir.knust.edu.gh:8080/bitstream/123456789/5632/1/Agyei.pdf, Erişim tarihi: 29.10.2015, http://bomafrica.blogspot.com/2017/08/cam-ocagi.html, Erişim tarihi: 12.03.2019.
  • Görsel 8. Dövülen camları elemek için elek, http://ir.knust.edu.gh:8080/bitstream/123456789/5632/1/Agyei.pdf, Erişim tarihi: 29.10.2015.
  • Görsel 9. Fırınlanmaya hazır doldurulmuş kalıplar, http://ir.knust.edu.gh:8080/bitstream/123456789/5632/1/Agyei.pdf, Erişim tarihi: 29.10.2015.
  • Görsel 10. Yarı şeffaf cam boncuk kalıplarının cam kırıklarıyla doldurulması, http://www.ghanacraft.com/bead-making.htm, Erişim tarihi: 13.10.2015.
  • Görsel 11. Paketlenmiş kalıplar, http://ir.knust.edu.gh:8080/bitstream/123456789/5632/1/Agyei.pdf, Erişim tarihi: 29.10.2015.
  • Görsel 12. Boncukların fırınlanması, http://bomafrica.blogspot.com/2017/08/cam-ocagi.html, Erişim tarihi: 12.03.2019.
  • Görsel 13. Balçık haline getirilmiş topraktan yapılmış fırın, https://beadmuseum.files.wordpress.com/2010/08/dsc_0496.jpg, Erişim tarihi: 13.10.2015.
  • Görsel 14. Fırınlanmış olan kalıplar, http://www.ghanacraft.com/bead-making.htm, Erişim tarihi: 13.10.2015.
  • Görsel 15. Kalıplardaki yeni cam boncuklar, http://bomafrica.blogspot.com/2017/08/cam-ocagi.html, Erişim tarihi: 12.03.2019.
  • Görsel 16. Yarı saydam cam boncuklar, https://www.etsy.com/listing/185181577/african-recycled-glass-beads-20-mm, Erişim tarihi: 28.04.2016.
  • Görsel 17. Boncuklara deliklerin açılması, http://bomafrica.blogspot.com/2017/08/cam-ocagi.html, Erişim tarihi: 12.03.2019.
  • Görsel 18. Delinmiş saydam boncuklar, https://beadmuseum.files.wordpress.com/2010/08/dsc_0538.jpg, Erişim tarihi: 13.10.2015.
  • Görsel 19. Geri dönüştürülen antika cam boncuklar, https://www.etsy.com/ANTIQUERBEADS/listing/574597426/ghana-new-recycle-glass-bead-africa?utm_source=Pinterest&utm_medium=ListingManager&utm_campaign=Share&utm_term=so.lmsm&share_time=1516671749864, Erişim tarihi: 12.03.2019.
  • Görsel 20. Boncukların dekorlanması, http://sankofa.com.au/images/Beads3-lg.jpg, Erişim tarihi: 23.04.2016.
  • Görsel 21. Boyanmış cam boncuklar, http://bomafrica.blogspot.com/2017/08/cam-ocagi.html, Erişim tarihi: 12.03.2019.
  • Görsel 22. Boncukları yumuşatmak için kullanılan törpü taşları, http://ir.knust.edu.gh:8080/bitstream/123456789/5632/1/Agyei.pdf, Erişim tarihi: 29.10.2015.
  • Görsel 23. Gana boncuklarının parlatılması, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/37/Polishing_of_Ghanaian_glass_beads.JPG, Erişim tarihi: 25.02.2016.
  • Görsel 24. Akoso boncukları, https://colorsquare.co/products/old-ethnic-glass-beads-african-akoso-beads-jewelry-supplies-ab17, Erişim tarihi: 12.03.2019.
  • Görsel 25. Ashanti, Meteyi boncukları, http://beadcollector.net/cgi-bin/anyboard.cgi?fvp=/openforum/&cmd=get&cG=3383436303&zu=3338343035&v=2&gV=0&p= , Erişim tarihi: 12.03.2019.
  • Görsel 26. Krobo boncukları, http://happymangobeads.com/assorted-sandcast-beads-5-25mm-sc963/, Erişim tarihi: 23.04.2016.
Toplam 41 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Derleme Makale
Yazarlar

Serap Bedel Özek 0000-0002-0440-813X

Mustafa Ağatekin 0000-0002-9002-8378

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2020
Gönderilme Tarihi 6 Mart 2020
Kabul Tarihi 11 Haziran 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 13 Sayı: 25

Kaynak Göster

APA Bedel Özek, S., & Ağatekin, M. (2020). Kuru Dolgu (Dry-Core) Cam Tozu Yöntemi ile Üretilen Geleneksel Afrika Cam Boncukları. Art-E Sanat Dergisi, 13(25), 443-462. https://doi.org/10.21602/sduarte.691286
Art-e 12/1/2011 yılından sonraki sayıları tam metin olarak, 12/1/2008 yılından sonraki sayıları ise indeks olarak EBSCO'da Art Source isimli veri tabanında yer almaktadır.