Sivas Arkeoloji Müzesinde Bulunan Çarpana Dokumalar

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 28, 816 - 830, 31.12.2021

Şirin Karaman Mehmet Fatih Çakmaktepe

https://doi.org/10.21602/sduarte.983362

Öz

Orta Asya’dan beri devam eden gelenekli sanatlarımızın süründürülebilir olmalarında müzeler iyi birer kaynak niteliği taşımaktadırlar. Bazen kaybolduğu düşünülen bir sanatın müzelerde korunmuş olması ile yeniden canlandırılması sağlanmaktadır. Dokuma kültüründe; tekniği ve kullanım açısından farklı özelliklere sahip çarpanalar son dönemlerde diğer el dokumalarına kıyasla daha fazla unutulmaya yüz tutmuştur. Oysaki konargöçer yaşayan Türk kültüründe işlevselliği ön planda olan çarpanalar, taşımacılık ve bağlamada sağlamlığıyla geniş bir kullanım alanına sahipken günümüzde neredeyse kullanılmamaktadır. Değişik genişliklere sahip olan üzeri motiflerle bezeli çarpanalar birer kültürel miras niteliği taşımaktadır. Bu çalışma ile bünyesinde birçok kıymetli eser bulunduran Sivas Arkeoloji Müzesi’nde yer alan çarpanaları gün yüzüne çıkarmak ve tekrar dokunmalarını sağlayarak günlük kullanımda veya dekoratif süs eşyası gibi farklı alanlarda kullanılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

El Sanatları, Dokuma, Müze, Çarpana, Sivas

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Sivas Arkeoloji Müzesi müdürü ve çalışanlarına teşekkür ederiz

Kaynakça

• Akpınarlı, H.F. vd. (2012). Şanlıurfa El Sanatları ve Sözlü Kültür Malzemeleri. Ankara: Şurkav Yayınları.
• Arslan, H. Y. (2014). “Kolan Dokumanın Giysi Tasarımında Kullanılması”, Motif Akademi Halkbilim/2014/1 s.124.
• Atlıhan, Ş. (2020). “Çarpana Dokumaların Sanatsal Özellikleri”, Folklor Akademi Dergisi. Cilt: 3, Sayı: 4, s.192.
• Aytaç, A. (2010). “Kırgızistan’da Çarpana ve Kolon Dokumacılığından Örnekler”, Milli Folklor, Yıl 22, Sayı 87, s.192.
• Aytaç, Ç. (1982). El Dokumacılığı Temel Ders Kitabı, M. E. B. Mesleki ve Teknik Eğitim Kitapları, İstanbul.
• Diyarbekirli, N. (1972) Hun Sanatı, Milli Eğitim Bakanlığı Kültür Yayınları.
• Erbek, G. (1980). “Çarpana Dokumaları”, Türkiyemiz. Sayı:30. s.7.
• Kosswıg, L. (1970). “Çarpanacılık ve İstanbul Topkapı Saray Müzesinde Bulunan Çarpana Dokumaları”. Ankara: Türk Tarihi Kurumu Basımevi. 88. s.85-88.