Ne Düşüneceğimizi Söyleyen Bir Üst Anlatı: Hayali Düzen

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 31, 160 - 176, 30.06.2023

Perihan Akay

https://doi.org/10.21602/sduarte.1182651

Öz

İnsanoğlu kalabalık toplumlar oluşturdukça, bu toplumları oluşturan bireyleri birbirine ve topluma bağlamak ve toplumsal yapının devam edebilmesini sağlamak için, hayali düzen adı verilen üst anlatılar geliştirmistir. Hayali düzen, imgeleri kullanarak, tarih boyunca insanın topluma ve kendisine bakışındaki pek çok şeyi belirlemiş, bireylerin hayali düzen ve önderle özdeşleşerek, ortak kimlikleriyle birbirlerine bağlanmasını sağlamıştır. Ancak hayali düzen, bireyin seçim ve uyum sağlama esnekliğini kısıtlar, çünkü herkese kendi mutluluk edinme ve acıdan korunma yolunu dayatır. Hayali düzenin temel yöntemi , yaşamın bireysel değerini düşürmek ve gerçek dünyanın tasarımını sanrılı bir biçimde değiştirirek kollektif düzeni yüceltmektir.
Hayali düzen ve bireysel özgürlük birlikte düşünüldüğünde, bireysel özgürlüğün, uygarlığın ya da hayali düzenin getirdiği bir şey olmadığı, uygarlığın ilerlemesinin, ancak hayali düzenin sorgulanmasi ve özgürlüğün adaletli biçimde dağıtılmasılmasi ile mümkün olacağı anlaşılmaktadır.
Bu sorgulama ve özgürlük talebi; bilimsel, sanatsal ve kültürel alanda da ortaya çıkacaktır. Sanatçı hayali düzen anlatılarıyla kendini sınırlamaksızın farkındalık yoluyala hayali düzeni sorgulayabilir.

Anahtar Kelimeler

HAYALİ, DÜZEN, FARKINDALIK, ANLATI, SANAT

Kaynakça

• Freud, S. (1930). Uygarlığın Huzursuzluğu (Das Unbehagen in der Kultur), 4. Basim, Istanbul: Metis Yayinlari, s. 64.
• Harari, Y.N. (2015). Hayvanlardan Tanrılara: Sapiens. İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi, 33. Basim, Istanbul: Kolektif Kitap, s. 113.