Kavramsal İllüstrasyonda İkonografik Öncü Açılımlar

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 33, 17 - 40

Tarık Yazar Aslı İnanlı

https://doi.org/10.21602/sduarte.1471074

Öz

Fikirlerin ve teorilerin görsel tasvirleri olan ve resimlendirme olarak nitelendirilen illüstrasyon, bir çeşit kavramlarla konuşma sanatıdır. İllüstrasyonun kendi içerisinde barındırdığı temasal olgular, kavramsal altyapısı ve derinlikli düşünce merkezi, kavramsal temelli bir disiplin olduğu gerçeğini gözler önüne sermektedir. Bu noktada kavramsal illüstrasyon, metaforik uygulamalar veya alegoriler sanatı olarak tasarım evreninde yansı bulmaktadır. Sanat eserlerinin üslupları karşısında tema veya anlamları ile ilgilenen, sanat yapıtlarında betimlenen olay, kişi, düzen ve kalıpları inceleyen, bilimsel bir disiplin olarak tarif edilen ikonografi, eserleri morfolojik bir yaklaşımla analiz ederken ikonoloji içeriğiyle yorumlanan kavramsal illüstrasyonun açılımlarına gönderme yapmaktadır. Araştırmanın temel amacı; kavramsal illüstrasyonun doğasını ve temel dinamiğini belirleyen olguları ikonografik eksende değerlendirerek buna ilişkin açılımları yeni bir bağlam ile ortaya çıkarmaktır. Araştırma genel kapsam itibariyle kavramsal illüstrasyon ve ikonografi ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada betimsel analiz yöntemlerinden literatür taraması ve nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, kavramsal illüstrasyonlarda ikonografik anlamsal derinlik olduğunu ve kullanılan ikonografik ögelerin, doğal, uzlaşımsal ve içeriksel anlam boyutuyla analiz edildiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İllüstrasyon, Kavramsal illüstrasyon, İkonografi, Sembolizm, Düşünce.

ICONOGRAPHICAL PIONEERING INITIATIVES IN CONCEPTUAL ILLUSTRATION

Öz

Illustration, which is characterized as visual depictions of ideas and theories, is a kind of art of speaking with concepts. The thematic phenomena, conceptual infrastructure and in-depth thinking center that illustration contains within itself reveals the fact that it is a conceptually based discipline. At this point, conceptual illustration is reflected in the design universe as the art of metaphorical applications or allegories. Iconography, which is described as a scientific discipline that deals with the themes or meanings of works of art in the face of their styles, examining the events, people, order and patterns depicted in works of art, refers to the expansions of conceptual illustration interpreted with the content of iconology while analyzing the works with a morphological approach. The main purpose of the research is to evaluate the phenomena that determine the nature and basic dynamics of conceptual illustration on the iconographic axis and to reveal the related expansions with a new context. The research is limited to conceptual illustration and iconography in terms of general scope. Literature review method, one of the descriptive analysis methods, and document analysis method, one of the qualitative research methods, were used in the research. The findings show that there is iconographic semantic depth in conceptual illustrations and that the iconographic elements used are analyzed in terms of natural, consensual and contextual meaning.

Anahtar Kelimeler

Illustration, Conceptual illustratıon, Iconography, Symbolism, Thought.

Kaynakça

• Akgün, G. (2023). Urartu Sanatında İkonografik Öğeler, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı, İstanbul.
• Arnheim, R. (2018). Görsel Düşünme, İstanbul: Metis Yayınları.
• Atamaz, E. (2023). “İllüstrasyonun Mekânın Görsel İleti̇şi̇mi̇ne Katksı”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) Eurasian Journal of Researches in Social and Economics (EJRSE), ISSN:2148-9963, 10(1).
• Berger, J. (1993). Görme Biçimleri, çev. Yurdanur Salman, İstanbul: Metis Yayınları.
• Coşkun, M. (2015). Deniz Bilgin Resimlerinin İkonografik Çözümlemesi, Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Dağ, S. E. (2015). İllüstrasyonun İkinci Altın Çağı, İstanbul: Grafik Kitaplığı Yayınları.
• Dağlıoğlu, A. (2021). İkonografik Görsellerin Anlam ve Sembolleri Üzerine Sanat Temelli Eğitim Araştırma Yöntemi: A/R/Tografi, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Froom,
E.
(1997). Rüyalar,
Masallar, Mitoslar, çev.
A. Arıkan, İstanbul:
Arıtan
Yayınları.

• Gedik, B. M. (2017). Grafik Tasarımda İllüstrasyonun Afiş Tasarımı Üzerinden İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Grafik Anasanat Dalı, Eskişehir.