Determination of Vulnerability of Cities to Climate Change: The Case of Ankara

Yıl 2013, Cilt: 17 Sayı: 3, 39 - 50, 05.03.2014

Pınar Çobanyılmaz Ülkü Duman Yüksel

Öz

Climate change affect all social, economical, environmental and institutional systems from global to urban levels. Coping and adaptive capacities of related systems exposed to climate change have impacts on subsistence today and in the future. For this reason determination of vulnerability of these systems to climate change is a vital issue of management. This research develops a method to exhibit vulnerabilities of cities to climate change in terms of social, economical, environmental, institutional and spatial aspects, and employs city of Ankara as a case. With this aim different vulnerability studies have been reviewed. Analysis of the vulnerability of Ankara to climate change has been based on a set of indicators. Findings indicate that the vulnerability of Ankara to climate change impacts is high

Anahtar Kelimeler

Climate change, Cities, Vulnerability, Ankara

Kentlerin İklim Değişikliğinden Zarar Görebilirliğinin Belirlenmesi: Ankara Örneği

Öz

İklim değişikliği ile yaşanan değişim süreci küresel ölçekten kent ölçeğine kadar sosyal, ekonomik, çevresel ve kurumsal tüm sistemleri etkilemektedir. Kentlerdeki birbirleri ile ilişki içerisindeki sistemlerin iklim değişikliğinin etkileri ile baş edebilme dereceleri ve uyum kapasitelerinin belirlenmesi, bugün ve gelecekte varlıklarını sürdürebilmeleri açısından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle tüm sistemlerin iklim değişikliğinden zarar görebilirliklerinin/ etkilenebilirliklerinin saptanması günümüzde iklim değişikliği ile mücadele sürecinde üzerinde durulan konulardan bir tanesidir. Bu çalışmanın amacı kentlerin iklim değişikliğinden zarar görebilirliğini/ etkilenebilirliğini sosyal, ekonomik, çevresel, kurumsal ve mekansal boyutlarıyla ortaya koyan bir yöntem geliştirmek ve bu yöntemi Ankara kenti örneğinde uygulamaktır. Bu amaç doğrultusunda farklı zarar görebilirlik çalışmaları incelenmiş, bir gösterge seti hazırlanarak Ankara kentinin iklim değişikliğinden zarar görebilirliği/ etkilenebilirliği analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda ele alınan sistemlerin iklim değişikliği etkilerine karşı esneklik gösteremeyeceği ve Ankara kentinin zarar görebilirliğinin yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İklim değişikliği, Kent, Zarar Görebilirlik, Etkilenebilirlik, Ankara

Kaynakça

• Adger, Environmental Change, 16: 268-281 “Vulenarability”, Global Aksay, C.,Ketenoğlu, O., Kurt, L., 2005. Küresel Isınma ve İklim Değişikliği, Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat
• Fakültesi Fen Dergisi 25, Konya, 29-41
• Altı Nokta Körler Vakfı (ANKV), www.6nokta.org.tr, Kasım 2011
• Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB), 2007. “Başkent
• Ankara 2023 Nazım İmar Planı Açıklama Raporu”, ABB, Ankara, s:764 Ankara www.ankara.bel.tr, Erişim Tarihi:2011 Belediyesi (ABB),
• Ankara Kalkınma Ajansı, 2011a İstatistiklerle Ankara 2011, Ankara Kalkınma Ajansı, Ankara, s:112
• Ankara Kalkınma Ajansı, 2011b. Ankara Bölge Planı 2011-2013, Ankara Kalkınma Ajansı, Ankara, s:223
• Ankara Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (AVİAADM), www.ankaraafad.gov.tr, (Erişim tarihi: 0 2011)
• Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED), 2009. Disaster Category Classification and peril Terminology for Operational Purposes, Munich
• Reinsurance Company, Working Paper Ceylan, A., 2009. “Drought Management Plan for Ankara, http://www.wmo.int/pages/publications/meteoworl d/archive/june09/turkey_en.html, (Erişim tarihi: 0 2011) Turkey”,
• Çevre Mühendisleri Odası,”Ankara Çevre Durum Raporu 2009”, ÇMO, Ankara, 2009
• Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Referans Laboratuarı (ÇRL), 2010. Hava Kalitesi Verileri, ÇOB, Ankara
• Dodman, D. 2009. “Blaming cities for climate change?
• An analysis of urban greenhouse gas emissions inventories”, Environment and Urbanization, 21: 185- 201
• Dündar, C., Öz, N., 2008. Kentsel Hava Kirliliği İçin
• Enverziyon Tahmini”, DMİ, Ankara, s:36 Earth Day Network, 2006. “Urban Environment
• Report Methodology”, EDN, 1-19
• Eurostat, 2001. “National Accounts Database”
• Eurostat, 2009. “Hospital Beds Per 100 000 Inhabitants”
• Eurostat, 2010. At Risk Of Poverty Rate By Gender”
• Genç, F. N., 2007. “Türkiye’de Kentleşme ve Doğal
• Afet Riskleri ile İlişkisi”, TMMOB Afet Sempozyumu, Ankara, 349- 358 ICLEI, Sustainability,”Resilient Cities: Cities and Adaptation to Climate Change”, Proceedings of the Global Forum 2010, ICLEI, Germany, s:573 Goverments for
• İlhan,A.İ., Dündar, C., Öz, N., Kılınç, H., “Hava Kirliliği ve Asit Yağmurlarının Çevre ve İnsan Sağlığı Üzarine Etkileri”, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara, (Erişim Tarihi:Ekim 2011).
• IPCC, 2001. “Human Settlements, Energy, and Industry”, IPCC Third Assesment Report, Working
• Group II, Chapter 7, Cambridge, 382-411
• IPCC, 2007. “Climate Change 2007: Synthesis Report”,
• IPCC Fourth Assesment Report, Cambridge, 26-73
• Janssen, M.A., Schoon, M.L., Kee, W., Börner, K., 2006.
• “Scholarly networks on resilience, vulnerability and adaptation within the human dimensions of global environmental change”, Global Environmental Change, Vol: 16, 240 – 252 Jeoloji Mühendisleri Odası, www.jmo.org.tr, (Erişim tarihi: 20.08. 2011)
• Kopenhag Mutabakatı, 2009. www.unfccc.int, (Erişim tarihi: 20.08. 2011)
• McBean, G., Henstra, D., 2003. Climate Change,
• Natural Hazards and Cities For Natural Resources Canada, ICLR Research Paper Series, 31:1-16
• Organization for Economic Co-Opretaion and Development, “Health At A Glance: Europe 2010”, OECD, Paris, 2010
• Pekin, U., 2007. Kentsel Akarsu Koridorlarının
• Geliştirilmesi ve Ankara Çayı Kavramsal Yeşil Yol Planı, Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara Sağlık Bakanlığı, 2010. Ankara Hastane ve Yatak
• Sayılarının Kuruluşlara Göre Dağılımı” Türkiye İstatistik Kurumu, 2001. İller İtibariyle Kişi
• Başına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, TÜİK, Ankara Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2010. Adrese
• Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı Ankara Nüfusu, TÜİK, Ankara Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2010a. İstihdam
• Edilenlerin Yıllar ve Cinsiyete Göre İktisadi Faaliyet Kolları, TÜİK, Ankara Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2010b. Adrese
• Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı Ankara Yaş Gruplarına Göre Nüfusun Dağılımı”, TÜİK, Ankara Türkiye İstatistik Kurumu, TÜİK, 2010c. Adrese
• Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı 2007-2010 İl, Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus, TÜİK, Ankara
• US. Census Bureau (USCB), www.census.gov, Ekim 2011
• Türkiye İstatistik Kurumu,” 2000a. 2000 Genel Nüfus
• Sayımı Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri- Ankara”, TÜİK, Ankara, s:233 Türkiye İstatistik Kurumu, 2000b. 2000 Genel Nüfus
• Sayımı, Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri- Türkiye”, TÜİK, Ankara, s:305 Türkiye İstatistik Kurumu, 2010d. Hanehalkı İşgücü
• İstatistikleri 2010”, TÜİK, Ankara, s:305
• International Monetary Fund (IMF), www.imf.org, 2011
• Türkiye İstatistik Kurumu, 2009a. Gelire Dayalı Göreli
• Yoksulluk Sınırına Göre Bölgesel Yoksul Sayıları ve Yoksulluk Oranı”, TÜİK, Ankara Türkiye İstatistik Kurumu, 2009b. Adrese Dayalı
• Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı Ankara Nüfusu, TÜİK, Ankara Türkiye İstatistik Kurumu, 2010e. Kullanım Amacı
• Konut Olan Yapı İzin İstatistikleri 2000-2010”, TÜİK, Ankara
• Türkiye İstatistik Kurumu, 2010f. Türkiye Sağlık
• Personelinin İllere Göre Dağılımı”, TÜİK, Ankara US Environmental Protection Agency (EPA), www.epa.gov, Mayıs 2011
• World Bank, 2009. Climate Resilient Cities A Primer on Reducing Vulnerabilities to Disasters, WB, Wahington D.C.
• World Population Bureau(WPB 2010), www.prb.org, (Erişim tarihi: 14.05. 2010)
• Yeşil, A., 2006. Ankara Metropoliten Alanının Yeşil
• Alan Sisteminin Analizi”, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul Yu, G., Schwartz, Z. and Walsh, J. E. 2009. “A weather- resolving index for assessing the impact of climate change on tourism related climate resources”,
• Climatic Change, Vol. 95, pp. 551–573 Yüksel, U., Yılmaz O., 2008. “Ankara Kentinde Kentsel
• Isı Adası Etkisinin Yaz Aylarında Uzaktan Algılama ve Meteorolojik Gözlemlere Dayalı Olarak Saptanması ve Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma”, GÜ. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Vol 23 (4), 937-952