Kültürel Peyzaj Değeri Açısından Yörük Kültürünün İrdelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 20 Sayı: 2, 0 - , 15.06.2016

Gülistan Yener Atila Gül

https://doi.org/10.19113/sdufbed.42762

Cited By: 3

Öz

Kültürel peyzaj kavramı, tarihi süreç içinde insanoğlu faaliyetleri sonucu doğal peyzajın bütüncül veya bir bölümünün etkilenmesi, değişime uğraması ile kendine özgü bir karaktere sahip peyzajlar olarak tanımlanabilmektedir. Anadolu’nun tarihi süreç içinde özellikle “Yörük Kültürü” doğal çevresi ile birlikte çok zengin peyzaj kültürünü barındırmaktadır. Bu kültürün en önemli farklılığı Toros dağları coğrafyasında doğal şartlardan kaynaklanan yaşam şartlarının zorluğu, hayatta kalabilmek ve varlıklarını devam ettirebilmek için doğayla uyumlu çok yönlü faydalanma kültürü şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu dengeli uyum barındıkları evden, tüm üretim araçlarında, el sanatlarında, sözlü edebiyatlarında, tedavi yöntemlerinde, yemek kültüründe, örf ve adetlerinde ve doğal peyzajda görmek mümkündür. Ancak söz konusu mevcut kültür peyzajın doğal çevresiyle birlikte miras değeri olarak farkındalığına varılamaması, giderek yozlaşması ve yok olması tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı görülmektedir. Bu çalışmada, yerli ve yabancı kaynaklar taranmak suretiyle kültürel peyzaj kavramı ve çerçevesi irdelenmiş ve tartışılmıştır. Yöntem olarak, katılımcı hızlı kırsal değerlendirme yöntemi (KHKDY) ve GZFT analizi kullanılarak alan ile ilgili veriler analiz edilmiştir. Sonuçta, buna yönelik Karacaşehir köyü bütüncül stratejik eylem planı konsepti hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yörükler; Kültürel peyzaj; Anadolu; Toros; Kültürel miras; GZFT

Kaynakça

• [1] UNESCO, 2003. Cultural Landscapes: The Challenges of Conservation. World Heritage 11-12 November 2002, France, 1-191.
• [2] Akdoğan, G. 1975. Peyzaj Mimarisi ve Ağaçlandırma Ders Notu. Peyzaj Mimarisi Derneği Yayınları: No: 11, 1-132. Ankara.
• [3] Gül, A. Akten, M. 2009. Peyzaj Mimarlığına Giriş Ders Notları. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Isparta (Basılmamış).
• [4] Er, T. 1996. Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Batı Alanya Yörükleri, 4. Alanya Tarih ve Kültür Semineri Alanya Tarih ve Kültürü, 18 Ekim-20 Kasım, Alanya-Antalya.
• [5] Dönmez, Y. 1964. Karasu Batısında Bir Yörük Yerleşmesi, Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 7(17), 181-199.
• [6] Andrews, P. A. 1994. Türkiye’de Etik Gruplar, Çev: M. Köpüsoğlu, İstanbul.
• [7] Güngör, K. 1941. Cenubi Anadolu Yörüklerinin Etno-Antropolojik Tetkiki, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Ankara.