Bazı Erkenci Kiraz Çeşitlerinin Döllenme Biyolojileri Üzerine Araştırmalar

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: Özel, 407 - 413, 05.10.2018

Ayşegül Sarısu Adnan Nurhan Yıldırım

Öz

Erkenci bazı kiraz çeşitlerinin birbirlerine tozlayıcı çeşit olabilme özellikleri incelenmiştir. Bu amaçla, Early Lory, Cristalina ve Prime Giant çeşitlerinin çiçek tozları sayılmış, çimlendirme ve canlılık testleri yapılarak, nihai meyve tutumları belirlenmiştir. Early Lory ve Cristalina daha fazla sayıda çiçek tozuna sahip çeşitler olarak belirlenmiştir. Prime Giant bu çeşitler arasında düşük çiçek tozu sayısı oluşturarak dikkat çekmektedir. Ancak, çiçek tozu miktarının aksine en yüksek çiçek tozu canlılık oranının Prime Giant (%88.87) çeşidinde olduğu saptanmıştır. Cristalina (%69.04) ve Early Lory (%51.55) çeşitleri daha az sayıda canlı çiçek tozuna sahip olmuşlardır. Çiçek tozu çimlenme düzeyleri %7.62 ile %22.82 arasında değişmiş olup, çeşitler arasında önemli farklılık bulunmamıştır. En yüksek çiçek tozu çimlenme oranları %15 sakkaroz dozu içeren ortamda elde edilmiştir. Sonuç olarak Early Lory çeşidi için hem Cristalina, hem de Prime Giant çeşitlerinin tozlayıcı olarak kullanılabileceği; buna karşın, Cristalina ve Prime Giant çeşitleri ile bahçe tesis edilecek ise her iki çeşidin de farklı tozlayıcılar istediği dikkate alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Prunus avium L., Kiraz; Tozlanma; Tozlayıcı çeşit; Erkenci çeşit

Kaynakça

• [1] Anonim, 2015. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), Faostat. Erişim Tarihi: 23.04.2018 (www.faostat.fao.org).
• [2] Öztürk, F.P., Karamürsel, D., Emre, M., Sarısu, H.C., Eren, İ., Yulafçı, A., Emre, R.E, 2014. Monitoring Condition of Growers to Activities of Extension in Some Sweet Cherry Exporter Provinces. Balkan Agrıcultural Congress 8-11 September. Edirne, Turkey. Bildiriler Kitabı, s:319
• [3] Bal, T., Cercinli, F., 2013. The Analysis of Cherry Production and Trade in Turkey: The Case of Uluborlu District. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 19 (No 3), 398-415.
• [4] Sarısu, H.C., Kankaya, A., 2012. Farklı Anaçlara Aşılı 0900 Ziraat Kiraz Çeşidinin Çiçek Tomurcuklarında Morfogenesis. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16-1:42-47.
• [5] Eti, S., 1990. Çiçek Tozu Miktarını Belirlemede Kullanılan Pratik Bir Yöntem. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 5(4): 49-58.
• [6] Norton, J.D., 1966. Testing of Plum Pollen Viability with Tetrazolium Salts, Proc. Amer. Soc. Hort.Sci., 89:132-134.
• [7] Aşkın, A.,1989. Ege Bölgesinde Düzenli Meyve Vermeyen Bazı Kayısı Çeşitleri Üzerinde Biyolojik Çalışmalar (Doktora Tezi). E.Ü. Zir. Fak. Bahçe Bitkileri Bölümü. İzmir.
• [8] Alburquerque, N., Burgos, L., Sedgley, M., Egea, J., 2004. Contributing to the knowledge of the fertilisation process in four apricot cultivars. Scientia Horticulturae, 102(4): 387-396.
• [9] Rodrigo, J., Herrerro, M., 2002. Effect of pre-blossom temperatures on flower development and fruit set in apricot. Sci. Hort. 92: 125-135.
• [10] Sarısu, H.C., 2012. 0900 Ziraat Kiraz Çeşidi ve Seçilmiş Bazı Klonlarında Görülen Verimsizlik Üzerine Biyolojik Çalışmalar. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Isparta, s 127.
• [11] Wiersma, P. A., Wu, Z., Zhou, L., Hampson, C., Kappel, F., 2001. Identification of new self-incompatibility alleles in sweet cherry (Prunus avium L.) and clarification of incompatibility groups by PCR and sequencing analysis. Theor Appl Genet, 102: 700–708.
• [12] Radičević, S., Marić, S., Cerović, R., 2015. S-allele Constitution and Flowering Time Synchronization Preconditions for Effective Fertilization in Sweet Cherry (Prunus avium L.) Orchards. Romanian Biotechnological Letters, 20(6):10997-11006.
• [13] Quero-García,J., Schuster, M., López-Ortega, G., Charlot, G., 2017. Sweet Cherry Varieties and Improvement. In: Cherries: Botany, Production and Uses, edts. Quero-Garcia, J., Iezzoni, A., Pulawka, J., Lang, G. CAB International, pp 60-94.
• [14] Tosun, F., Koyuncu, F., 2007. Investigations of Suitable Pollinatorfor 0900 Ziraat Sweet Cherry cv.: Pollen Performance Tests, Germination Tests, Germination Procedures, in vitro and in vivo Pollinators, Hort. Sci. (Prague) 34: 47-53.
• [15] Aşkın, M.A., Öztürk, G., Sarısu, H.C, Karakuş, A., 2006. Bazı Yeni Elma Çeşitlerinde Uygun Tozlayıcı Çeşidin ve Kendine Verimlilik Durumunun Belirlenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1):64-73.
• [16] Mert, C., Soylu, A., 2006. Bazı Kızılcık (Cornus mas L.) Çeşitlerinin Döllenme Biyolojisi Üzerinde Araştırmalar, Uludağ Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi Cilt: 21(2): 45-49.
• [17] Sütyemez, M., 2007. Determination of PollenProduction and Quality of Some Local and Foreign Walnut Genotypes in Turkey, Tr. J. of Agriculture and Forestry31:109-114.
• [18] Ilgın, M., Erenoğlu, F., Çağlar, S., 2007. Viability, Germination and Amount of Pollen in Selected CaprifigTypes, Pakistan Journal Bot. 39(1):9-14.
• [19] Stösser, R., Hartmann, W., Anvari, S.F., 1996. General aspects of pollination and fertilization of pome and stone fruit. Acta Hort. 423: 15-22.
• [20] Swanson, R., Edlund, A.F., Preuss, D., 2004. Species specificity in pollen-pistil interactions. Annu. Rev. Genet. 38: 793-818.
• [21] Pusey, P.L., 2006. Biochemical analysis of pomaceous stigma exudates and relevance to biological control of fire blight. Acta Hort. 704: 375-377.
• [22] Ayfer, M., 1959. Antepfıstığının Döllenme Biyolojisi Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No. 148. 103 s.
• [23] Dalkılıç, Z., Mestav, H.O., 2011. In vitro Pollen Quantity, Viability and Germination Tests in Quince. African Journal of Biotechnology, 10(73): 16516-16520.
• [24] Çetin, M., Soylu, A., 2006. Standart Ayva Çeşitlerinin Döllenme Biyolojisi Üzerinde Araştırmalar, BAHÇE 35(1-2): 83-95.
• [25] Koyuncu, F, Yılmaz, H., Aşkın, M.A., 2000. Bazı Çilek Çeşitlerinde Çiçek Tozu Üretim Miktarları ve Çimlenme Oranlarının Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Tr. J. Agriculture and Forestry 24: 699 – 703.
• [26] Kalyoncu, İ.H, Ersoy, N., Yılmaz, M., 2013. Selekte Edilmiş K-3 Kızılcık (Cornus mas L.) Genotipine Ait Polen Canlılık ve Çimlenme Düzeyleri ile Polen Üretim Miktarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, MANAS Journal of Agriculture and Life Sciences, 3(1): 39-45.
• [27] Bolat, İ., Pırlak, L., 1999. An Investigation on Polen Viability, Germination and Tube Growth in Some Stone Fruits. Turkish Journal of Agriculture and Forestry s:383-388.
• [28] Eti, S., Kaşka, N., Küden, A., Ilgın, M., 1998. Bazı Yazlık Elma Çeşitlerinin Döllenme Biyolojileri Üzerinde Araştırmalar, Turkish Journal of Agriculture and Forestry 22:111-116.
• [29] Sanşili, Ç., 2014. Bazı elma ve kiraz çeşitlerinde polen performanslarının belirlenmesi. Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ, s,70.
• [30] Sütyemez, M., 2011. Pollen Quality, Quantity and Fruit Set of Some Self-Compatible and Self-Incompatible Cherry Cultivars with Artificial Pollination, African Journal of Biotechnology 10(17),3380-3386.
• [31] Sarısu, H.C., Gür, İ., Yürekli Cengiz, Ö., 2016. 0900 Ziraat kiraz çeşidi için kaliteli tozlayıcı çeşitler. BAHÇE Özel Sayı: VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri-Meyvecilik, 1:1234-1238.