LİMİTED ŞİRKETLERDE PAYIN HACZİ, REHNİ ve İNTİFA HAKKINA KONU OLMASI

Yıl 2021, , 903 - 940, 29.12.2021

Seda Baş

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1008260

Öz

Limited şirketlerde pay üzerinde haciz, rehin ve intifa hakkı kurulması mümkündür. Bu hakların ortaklığı ne şekilde etkileyeceği ve sahibine sağladığı faydalar da tartışılması gereken meselelerin başında gelmektedir. Limited şirketlerde payın haczi, TTK m. 133 ile açıkça kanuni düzenlemeye kavuşmuştur. TTK m. 133/I şahıs şirketlerinde hacze ilişkin hususları düzenlerken, m. 133/II’de herhangi bir ayrım yapılmaksızın tüm sermaye şirketlerine dair haciz usulü düzenlenmektedir. Buna göre, bir sermaye şirketinin ortağının alacaklıları, alacaklarını, ortağa düşen kâr payı ve tasfiye payından ve borçluya ait olan çıplak paylar ve kıymetli evraka bağlanmış paylardan da elde edebilirler. TTK m. 600 ise limited şirket payı üzerine rehin ve intifa hakkı tesisi hususunda düzenlemeler içermektedir. Limited şirket payı üzerinde rehin ve intifa hakkı kurulabilmesi için, payın devri için aranan şartların mevcudiyeti gereklidir. Rehin devredilebilir nitelikteki mali hakları kapsamına alırken intifa hakkı mali haklar ve yönetsel hakları da kapsar.

Anahtar Kelimeler

limited şirket, payın haczi, payın rehni

ATTACHMENT, PLEDGE, AND SUBJECT TO USUFRUCT OF CORPORATE SHARES IN LIMITED COMPANIES

Öz

It is possible that the establishment of attachment, pledge, and usufruct on
corporate shares in limited company. How these rights affect the partnership and the
benefits they provide to its owner are among the issues that need to be discussed. The
attachment of corporate shares in a limited company has clearly reached a legal
regulation with article 133 of TCC. While art.133/I of the TCC regulates the matters
regarding attachment in sole proprietorships, art.133/II regulates the attachment
procedure for all corporation without any discrimination. Art.600 of TCC includes
regulation regarding the establishment of pledge and usufruct on limited company
shares. In order to establish a pledge and usufruct on a limited company share, the
conditions required for the transfer of shares must be met. While the pledge covers
transferable financial rights, the usufruct also includes financial rights and
administrative rights.

Anahtar Kelimeler

limited Company, Attachment of Shares, Pledge of Shares, Usufruct on Shares

Kaynakça

• ACAR, Faruk : Rehin Hukukunda Taşınmaz Kavramı ve Özellikle Belirlilik İlkesi, Turhan Kitabevi, Ankara 2008.
• ACAR, Faruk : Rehin Hukuku Dersleri, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2015.
• AKİPEK, Jale G./ AKINTÜRK, Turgut/ ATEŞ KARAMAN, Derya : Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, Beta Yayıncılık, 9. Bası, İstanbul 2012.
• AKİPEK, Jale G./ AKINTÜRK, Turgut : Eşya Hukuku, Beta Yayıncılık, İstanbul 2009.
• ALBAYRAK, Hakan : “Limited Şirket Hisse (Ortaklık Payı) Haczi”, Türk Ticaret Kanunu’nun 5. Yıl Sempozyumu, 8-10 Kasım 2017, Ankara, s. 465-488.
• ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder / TAŞPINAR AYVAZ, Sema / HANAĞASI, Emel : İcra ve İflas Hukuku, Yetkin Yayınları, 5. Baskı, Ankara 2019.
• ARSLAN, Aziz Serkan : “Limited Şirket Hissesinin Haczi ve Haczin Sonuçları”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXII, S. 4, 2018, s. 3-35.
• ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim / ERDOĞAN, Ersin : İcra ve İflas Hukuku, Yetkin Yayınları, 3. Bası, Ankara 2020.
• AYAN, Mehmet : Eşya Hukuku III, Sınırlı Ayni Haklar, Mimoza Yayıncılık, 5. Tıpkı Baskı, Konya 2013.
• AYDIN, Muzaffer : Haczedilemeyen Mal ve Haklar, Adalet Yayınevi, Ankara 2012.
• BAHTİYAR, Mehmet : Ortaklıklar Hukuku, Beta Yayıncılık, 14. Bası, İstanbul 2020.
• BERZEK, Ayşe Nur : “Limited Şirkette Ortakların Sorumluluğu”, Yaklaşım Dergisi, S.: 47, Y.: 1996, s. 32-36.
• BERZEK, Ayşe Nur : “Anonim Ortaklıkta Pay Üzerinde İntifa Hakkı Sahibinin Oy Hakkı ve Oy Hakkına Bağlı Diğer Haklar”, AÜEHFD, C.:VI, S.:1-4, Y.: 2002, s. 223-227.
• BİLGİLİ, Fatih/ DEMİRKAPI, Ertan : Şirketler Hukuku Dersleri, Dora Yayıncılık, 4. Basım, Bursa 2015.
• ÇAĞA, Barbaros : Limited Şirkette Ortaklık Payının Devri, BATİDER, C.:VII, S.:3, Y.:1974, s. 581-602.
• ÇAKIRCA, Seda İrem : Adi Alacakların Rehni, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2006.
• ÇAMOĞLU, Ersin : “Limited Ortaklığın Sermaye Alacaklarının Haczi”, BATİDER, C.: VI, Y.: 1971, s. 57-68.
• ÇAMOĞLU, Ersin : “Limited Ortakların Selef Sıfatıyla Sorumluluğu”, BATİDER, C.: VI, Y.: 1972, s. 503-519.
• ÇEKER, Mustafa : “Anonim Ortaklık Payı Üzerinde Hapis Hakkı Bulunması Halinde Oy Hakkı Kime Aittir? (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin Bir Kararı Münasebetiyle)”, BATİDER, C.:XVIII, S.: 4, Y.:1996, s. 87-120.
• DÖNMEZ, Murat : “Limited Şirketlerde Hisse Haczi”, TBBD, S.: 63, Y.: 2006, s. 226-236.
• DÖNMEZ, R. Murat : Anonim ve Limited Şirketlerde Hisse Haczi ve Paraya Çevrilmesi, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2008.
• DURGUT, Ramazan : “Limited Şirket Esas Sermaye Payı Üzerinde Rehin Hakkı Kurulması”, TBBD, S.: 108, Y.: 2013, s. 123-138.
• ENSTHALER, Jürgen/ FÜLLER, Jens Thomas/ SCHMIDT, Burkhard : Kommentar zum GmbH-Gesetz, Luchterhand, 2. Aufl., 2010. ERDEM, Ercüment/ GÖKSOY, Y. Can : “Limited Şirkette Payın Rehni”, Prof. Dr. Seyfullah Edis’e Armağan, İzmir 2000, s. 571-623.
• EREN, Fikret : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, 25. Baskı, Ankara 2020.
• GÖKSOY, Y. Can : Anonim Ortaklıkta Payın Rehni, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2001.
• GÜMAN, Nihat : “Elbirliği Mülkiyeti ile Kollektif ve Komandit Şirket Hisselerinin Haczi ve Paraya Çevrilmesi”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 2006.
• HİRŞ, Ernst : Ticaret Hukuku Dersleri, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1948.
• KARAHAN, Sami/ BOZGEYİK, Hayri : Şirketler Hukuku, Mimoza Yayıncılık, 2. Baskı, Konya 2013.
• KARAHAN, Sami/ ÇEKER, Mustafa : Şirketler Hukuku, Mimoza Yayınevi, 2. Baskı, Konya 2013.
• KARAYALÇIN, Yaşar : Ticaret Hukuku, Ankara 1973. KENDİGELEN, Abuzer : Anonim Ortaklık Payı Üzerinde İntifa Hakkı, Beta Yayıncılık, İstanbul 1994.
• KENDİGELEN, Abuzer : “Anonim Ortaklık Payı Üzerinde Hapis Hakkı ve Bu Hakka Konu Oluşturan Paya İlişkin Oy Hakkının Kime Ait Olduğu Sorunu”, BATİDER, C.:XIX, S.:1, Y.: 1997, S. 241-284.
• KENDİGELEN, Abuzer : “Limited Şirket Paylarının Haczi”, GSÜHFD, Prof. Dr. Kemal Oğuzman’a Armağan, 2002, s. 409-416.
• KENDİGELEN, Abuzer : “Anonim Şirketlerde Çıplak Payların Haczi”, İÜHFM, C.: LXII, S.: 1-2, Y.: 2004, S. 382-402.
• KILIÇ, Mehmet : “Anonim Ortaklıklarda Pay Rehni”, Bankacılar Dergisi, S.: 71, Y.: 2009, S. 66-77.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip/ HATEMİ, Hüseyin/ SEROZAN, Rona/ ARPACI, Abdülkadir : Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Birinci Cilt, Borçlar Hukukuna Giriş, Hukuki İşlem ve Sözleşme, Filiz Kitabevi, 6. Tıpkı Bası, İstanbul 2014.
• LUTTER, Marcus/ HOMMELHOFF, Peter : GmbH-Gesetz Kommentar, Dr. Otto Schmidt Verl., 17. Aufl., Köln 2009.
• MOROĞLU, Erdoğan : Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Ortaklıkta Esas Sermaye Artırımı, İstanbul 1972.
• NOMER, Haluk Nami/ ERGÜNE, Mehmet Serkan : Eşya Hukuku Cilt:II – Rehin Hukuku, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2016.
• OĞUZ, Arzu : “Pay Senetleri Üzerinde İntifa Hakkı Kurulması ve İntifa Hakkının Kapsamı”, ABD, 1991/1, S. 23-44.
• OĞUZMAN, Kemal/ SELİÇİ, Özer/ OKTAY – ÖZDEMİR, Saibe : Eşya Hukuku, Filiz Kitabı, 16. Tıpkı Bası, İstanbul 2013.
• ÖZEN, Burak : Türk Medeni Hukukunda Eşya Üzerinde İntifa Hakkı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2008.
• PARLAR, Aynur : Gerekçeli Türk Ticaret Kanunu, Bilge Yayınevi, Ankara 2011.
• PEKCANITEZ, Hakan/ ATALAY, Oğuz/ SUNGURTEKİN ÖZKAN, Meral/ ÖZEKES, Muhammet : İcra ve İflas Hukuku, Oniki Levha Yayıncılık, 8. Bası, İstanbul 2021.
• POROY, Reha / TEKİNALP, Ünal / ÇAMOĞLU, Ersin : Ortaklıklar Hukuku II, Vedat Kitapçılık, 14. Bası, İstanbul 2019.
• PULAŞLI, Hasan : Şirketler Hukuku Genel Esaslar, Adalet Yayınevi, 5. Baskı, Ankara 2017.
• SAYIN ÖNAL, Buket : Limited Şirketlerde Ortakların Sorumluluğu, Adalet Yayınevi, Üçüncü Tıpkı Bası, Ankara 2008.
• SİRMEN, Lale : Alacak Rehni, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1990.
• SİRMEN, A. Lale : Eşya Hukuku, Yetkin Yayınları, 2. Bası, İstanbul 2014.
• ŞENER, Oruç Hami : Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 4. Bası, Ankara 2019.
• TEKİNALP, Ünal : Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, Vedat Kitapçılık, 5. Bası, İstanbul 2020.
• TEOMAN, Ömer : Anonim Ortaklıkta İntifa Senetleri, İstanbul 1978.
• TOPUZ, Gökçen : Hisse Haczi ve Satışı, Yetkin Yayınları, Ankara 2009.
• TOPUZ, Gökçen : “Limited Şirketin Sermaye Alacağının Haczi”, Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan, C.:II, Turhan Kitabevi, Ankara 2010, s. 2105-2113.
• UMUR, Ziya : Roma Hukuku – Eşya Hukuku (Ayni Haklar), İstanbul 1985.
• ÜNAL, Mehmet/ BAŞPINAR, Veysel : Şekli Eşya Hukuku, Yetkin Yayınları, 4. Baskı, Ankara 2008.
• YENİOCAK, Umut : Anonim ve Limited Şirket Hisselerinin Haczi, Yetkin Yayınları, Ankara 2009.