Meşru Savunmada Orantılılık

Yıl 2023, , 1139 - 1175, 18.12.2023

Mahmut Kaplan

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1345964

Öz

Türk Ceza Kanunu’nda hukuka uygunluk nedeni olarak düzenlenen müesseselerden biri de m. 25’te yer alan meşru savunmadır. Normal şartlar altında suç teşkil edebilecek bir eylem, meşru savunma kapsamında gerçekleştirildiğinde artık hukuka uygun sayılacaktır. Meşru savunmaya ilişkin şartlar TCK m. 25’te sayılmıştır. Söz konusu şartlardan biri de savunmanın saldırı ile orantılı olmasıdır. Ancak madde metninde orantılılıktan ne anlaşılması gerektiğine ilişkin bir açıklama yer almamaktadır. Çalışmada orantılılığın tespiti ile ilgili olarak öncelikle mehaz kanun olan Alman Ceza Kanunu’ndaki düzenleme doğrultusunda Alman literatürü incelenerek orantılılık hususuna ilişkin açıklamalar yapılmış olup, ardından Türk literatürü ve yargı kararları doğrultusunda orantılılık tespiti yapılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Meşru savunma, Meşru savunmanın şartları, Orantılılık, Hukuka uygunluk nedenleri

Teşekkür

Arş. Gör. Selami Cin'e kaynak temininde ve tashihte yapmış olduğu katkı nedeniyle teşekkür ederim.

Proportionality in Self-Defense

Öz

Kaynakça

• Akbulut B, Ceza Hukuku Genel Hükümler, (6. Bası Adalet 2019)
• Apaydın C, Meşru Savunma (3. Baskı Seçkin 2020)
• Artuk, ME, Gökcen A, Alşahin ME ve Çakır K, Ceza Hukuku Genel Hükümler, (16. Bası Adalet 2022)
• Baumann J, Weber U, Mitsch W ve Eisele J, Strafrecht AT, (12. Auflage Giese King 2016)
• Bozdağ A, “Türk Ceza Hukukunda Meşru Savunmada Orantı”, Uluslararası Akdeniz Hukuk Kongresi 2022 Tam Metin Kitabı 131-138
• Centel N, Zafer H ve Çakmut Ö, Türk Ceza Hukukuna Giriş, (8. Bası Beta 2014)
• Çetin B, “Karşılaştırmalı Hukukta Meşru Savunma”, (2020) 4 (1) Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 34-46
• Demirbaş T, Ceza Hukuku Genel Hükümler, (17. Bası Seçkin 2022)
• Demirci, Ömer, Meşru Savunma, (Yüksek Lisans Tezi Çankaya Üniversitesi 2014)
• Devrin ŞZ, Ceza Hukuku, (Yeni Cezaevi Matbaası 1946)
• Dönmezer S ve Erman S, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, C. II, (10. Bası Beta1994)
• Dülger MV, Ceza Hukuku Genel Hükümler, (Hukuk Akademisi 2021)
• Erb V ve Schäfer J, Münchener Kommentar zum StGB, B. 1, (4. Auflage C.H. Beck 2020)
• Erdem, MR, “Malvarlığına Yönelik Saldırılara Karşı Meşru Savunma İçin İnsan Öldürme ve Yaşam Hakkı (AİHS m.2)” (2007) 9 (Özle Sayı) DEÜHFD 987-998
• Erem F, Ümanist Doktrin Açsından Türk Ceza Hukuku, C II, (12. Bası Seçkin 1985)
• Ersan A, Ceza Hukukunda Meşru Savunma ve Meşru Savunmada Sınırın Aşılması, (On İki Levha, 2013)
• Eryıldız HS, “Alman Ceza Hukuku’nda Meşru Müdafaa Sınırlarının Aşılması”, (2016) 31, CHD 93-124
• Gropp W ve Sinn A, Strafrecht AT, (5. Auflage Springer 2020)
• Hafızoğlulları Z ve Özen M, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, (12. Bası US-A 2019)
• Hakeri H, Ceza Hukuku Genel Hükümler, (27. Bası Adalet 2022)
• Heinrich B, Strafrecht AT, (7. Ausflage Kohlhammer 2022)
• Hilgendorf E ve Valerius B, Strafrecht AT, (3. Auflage C.H. BECK 2022)
• İçel K, Ceza Hukuku Genel Hükümler, (Yenilenmiş Bası Beta 2016)
• Karaaslan R, “Üçüncü Kişi Lehine Meşru Savunma”, (2020) 15 (43) CHD 463-521
• Kartal, Melik, Meşru Savunmanın Hukuki Esası Bağlamında Gereklilik ve Orantılılık, (On İki Levha 2019)
• Kaymaz S, “Malvarlığına Yönelik Saldırılara Karşı Meşru Savunma ve Yaşam Hakkı”, Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan, C. 1, (Beta 2014) 229-269
• Kindhäuser U, Neumann U, Paeffgen HU ve Saliger F, Strafgesetzbuch, (6. Auflage Nomos 2023)
• Koca M ve Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, (12. Bası Seçkin 2019)
• Köksal B, “Ceza Kanunundaki Hukuka Uygunluk Nedenleri”, Ceza Hukuku Günleri, (Beta 1998) 67-74
• Krey V ve Esser R, Deutsches Strafrecht AT, (7. Auflage Kohlhammer 2022)
• Kühl K, Strafrecht AT, (8. Ausflage Vahlen 2017)
• Lackner K ve Kühl K, Strafgesetzbuch Kommentar, (30. Auflage C.H. Beck 2023)
• Önder A, Ceza Hukuku Dersleri, (Filiz 1992)
• Özbek VÖ, Doğan K ve Bacaksız P, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, (13. Bası Seçkin 2022)
• Özen M, Türk Ceza Hukukunda Meşru Müdafaa, (Seçkin 1995)
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, (17. Bası Seçkin 2021)
• Özgenç, Nuri Berkay, “Meşru Savunmada Orantılılık” (2022) 12 (24) HKÜHFD 245-270
• Öztürk B ve Erdem MR, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, (19. Bası Seçkin 2019)
• Roxin C, Strafrecht AT, (2. Auflage C.H. Beck 1994)
• Saman R, “Yargıtay Kararları Işığında Meşru Savunma”, (2021) 95(2) İstanbul Barosu Dergisi 298-313
• Schönke A ve Schröder H, Strafgesetzbuch Kommentar, (30. Auflage H.C. Beck 2019)
• Sınar H, “Self-defense As A Justification Reason İn Turkish Criminal Law”, (2016) 11 (30) CHD 29-62
• Soyaslan D, Ceza Hukuku Genel Hükümler, (6. Bası Yetkin 2014)
• Şahin M, “Yasal (Meşru) Savunma”, (2008) 75 TBB Dergisi 284-332
• Şenses E, “Yargıtay Kararları Işığında Türk Ceza Kanunu’nda Meşru Savunma”, (2014) 112 TBB Dergisi 397-409 Topçu NK, Meşru Savunma, (Adalet, 2022)
• Ünal E, “Heyecan, Korku veya Telaş Sebebiyle Meşru Savunmada Sınırın Aşılmasının Türk ve Alman Hukukundaki Uygulaması” (2021) 12(2) İnÜHFD, 671-684.
• von Heintschel-Heinegg B, Beck OK StGB, ( 57. Auflage C.H. Beck 2023)
• Wessels J, Beulke W ve Satzger H, Strafrecht AT, (52. Auflage C.F. Müller 2022)
• Yerdelen E ve Altuntaş Yıldız Ş, “Meşru Savunmada Saldırı Fiilinin Hukuki Niteliği”, Prof.Dr. Mehmet Emin ARTUK’a Armağan, (Ed. Mahmut Koca), (Seçkin 2020) 1069-1092
• Yıldız AK, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, (İstanbul Barosu Yayınları 2007)
• Yurtlu F, “Suç Teorisi Bakımından İhmali Suçların Yapısı” 2021 (25) 3, AHBVÜ-HFD, 581-638
• — — İhmali Suçlar, (Seçkin, 2022)
• Yüce TT, Ceza Hukuku Dersleri, C I, (Şafak Basım ve Yayınevi 1982)
• Zafer H, Ceza Hukuku Genel Hükümler, TCK m. 1-75, (3. Bası Beta 2013)