TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE ÖZEL YETKİLİ AĞIR CEZA MAHKEMELERİ (3713 sayılı TMK m. 10)

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 1, 153 - 189, 05.08.2016

Muhammed Emre Tulay

Öz

1973 yılından günümüze uzanan süreçte özel yetkili ceza mahkemeleri, Türkiye’de hukuki gündemin önemli bir parçası olmuştur. En son 2.7.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6352 sayılı Kanun ile bu mahkemeler başka bir görünüme bürünmüştür. DGM’lerin devamı niteliğinde olan 5271 sayılı CMK m. 250 ile yetkili ağır ceza mahkemeleri, anılan yasal değişiklik ile kaldırılmıştır. Aynı değişiklikle birlikte, 3713 sayılı TMK m. 10 ile yetkili ağır ceza mahkemelerinin kurulması kararlaştırılmıştır. Çalışmamızda 6352 sayılı Kanun sonrası özel yetkili ceza mahkemelerinin görünümü ele alınmıştır. Varılan sonuç, özel yetkili mahkemelerin değil, CMK m. 250 ile yetkili ağır ceza mahkemelerinin kaldırıldığıdır ve özel yetkili ceza mahkemeleri hukuki gündemi meşgul etmeye devam edecek görünmektedir

Anahtar Kelimeler

Özel yetkili ceza mahkemeleri, Terörle Mücadele Kanunu (TMK), Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM), tutukluluk süresi, suç örgütü, organize suç

THE SPECIAL HEAVY CRIMINAL COURTS IN TURKISH LEGAL SYSTEM (ARTICLE 10 ANTITERRORISM LAW)

Öz

The special authorized law courts continuing since 1973 to modern day are the high points of the Turkish juristic agenda. At last these courts have played the role of a different perspective through the 6352 numbered law taken effect in 2.7.2012. Heavy criminal courts authorized with 5271 numbered Turkish Criminal Procedure Code Article 250 that take the place of state security court have been removed by aforesaid law amendment. Through the same law amendment 3713 numbered Antiterrorism Law, foundation of authorized heavy criminal courts have been assigned. In our studying after the 6352 numbered law, special courts scenes have been considered. It is the conclusion that special courts haven’t been removed but the heavy criminal courts authorized with Turkish Criminal Procedure Code Article 250 have been removed. In addition it is appeared that these privacy authorized law courts will occupy the law agenda

Anahtar Kelimeler

criminal courts, Antiterrorism Law, State Security Court, imprisonment period, criminal enterprise, organized crime

Kaynakça

• ALBRECHT, Peter-Alexi, Kriminologie, 4. Aufl., München 2010
• ALKAN, Necati, Terör Örgütlerinin Finans Kaynakları, http://www.polisdergisi. pol.tr/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&i d=48&Itemid=134, 40 (2004), zuletzt besucht am 10.2.2013
• ARTUK, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/ Yenidünya, Ahmet Caner, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 10. Aufl., Ankara 2010
• ARTUK, Mehmet Emin/ Gökcen, Ahmet/ Yenidünya, Ahmet Caner, TCK Şerhi, Özel Hükümler, B. IV, Ankara 2009
• BEULKE, Werner, Strafprozessrecht, 12. Aufl., Heidelberg 2012
• Bozlak, Ayhan Çıkar, Amaçlı Organize Suçlarla Mücadeleye İlişkin Temel Hukuki Düzenlemeler ve Başlıca İlkeler, Polis Bilimleri Dergisi (Turkish Journal of Police Studies), B. XI (3), 2009, S. 61-93
• BRUCKERMANN, Jan-FriedrichNeue Rechtsentwicklung zur Bekämpfung der organisierten Kriminalität, Berlin 2003
• CENTEL, Nur/ Zafer, Hamide Dönmezer, Sulhi Ceza Muhakemesi Hukuku, 8. Aufl., İstanbul 2011 Devlet Güvenlik Mahkemeleri, Son Havadis, 21.7.1976
• EİSENBERG, Ulrich, Kriminologie, 4. Aufl., München 1995
• EREM, Faruk Türk Ceza Hukuku, B. I, 11. Aufl., Ankara 1976
• FALCONE, Giovanni, Inside Mafia, München 1992
• FEYZİOĞLU, Metin/Okuyucu Ergün, Güneş, Türk Hukukunda Tutuklamada Azami Süre, AÜHFD, 59 (1) 2010, S. 35-59
• GÖPPİNGER, Hans Kriminologie, 5. Aufl., München 1997
• GROPP, Walter (Hrsg.), Besondere Ermittlungsmaßnahmen zur Bekämpfung der organisierten Kriminalität, Freiburg im Breisgau 1993 (zit.: Bearbeiter, in: Besondere Ermittlungsmaßnahmen)
• HARTMAN, Arthur/ Schmidt, Rolf, Strafprozessrecht, 4. Aufl., Grasberg bei Bremen 2012
• ILICAK, Nazlı, Özgürlük Hakimleri, Sabah Gazetesi, 28.7.2012
• KAİSER, Günther, Kriminologie, 10. Aufl., Heidelberg 1997
• KESKİN, O. Kadri, Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Yapısı, Görevleri ve Yargılama Usulleri, Ankara 1987, (zit.: Keskin, DGM)
• KEYMAN, Selahattin/ Özgen, Eralp/ Toroslu, Nevzat, İhtisas Mahkemeleri Hakkında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Usul Kürsüsü Görüşü, Ankara Barosu Dergisi, 35, 1978-5, S. 816-821
• KİNDHÄUSER, Urs, Strafprozessrecht, 2. Aufl., Baden-Baden 2010 KOCA, Mahmut/ Üzülmez, İlhan Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2008
• KÜHNE, Hans-Heiner, Strafprozessrecht, 8. Aufl., Heidelberg 2010
• KUNTER, Nurullah/ Yenisey, Feridun/ Nuhoğlu, Ayşe, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 16. Aufl., İstanbul 2008
• KUNTER, Nurullah, Ceza Muhakemesi Hukuku, 9. Aufl., İstanbul 1989
• LUCZAK, Anna,Organisierte Kriminalität im internationalen Kontext, Freiburg im Breisgau 2004
• MALKOÇ, İsmail, Açıklamalı-Gerekçeli Memur Yargılaması, Ankara 2006
• MERGEN, Armand, Die Kriminologie, 3. Aufl., München 1995
• MÖHN, Heinz-Josef, Organisierte Kriminalität- Terminologische Klarstellung und Begriffsbestimmung, Dissertation Universität Trier, Fachbereich Rechtswissenschaft, 2006
• MÖRBEL, Richard/ Schmidt, Sönke, Verhütung und Bekämpfung der organisierten Kriminalität Kompass 2020, Berlin 2007
• NEUBACHER, Frank, Kriminologie, Baden-Baden 2011
• NEUMAHR, Axel, Organisierte Kriminalität: Konzeptionen und Ihr Realitätsbezug, Tübingen 1999
• OTTO, Harro, Grundkurs Strafrecht, 6. Aufl., Berlin 2000
• ÖZBEK, Veli Özer (Hrsg.), Ceza Muhakemesi Hukuku Bilgisi, 3. Aufl., Ankara 2012 (zit: Özbek: in Ceza Muhakemesi)
• ÖZBEK, Veli Özer, T.C. İzmir Şerhi- Yeni Tük Ceza Kanununun Anlamı, B. I, Ankara 2006
• ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, 13. Aufl., Ankara 2012 Özbudun, Ergun Yüce Divan ve Özel Mahkeme Arasında Hukuk ve Adalet, http://mobil.stargazete.com/pc/acikgorus/7, 16.1.2012, zuletzt besucht am 21.4.2012
• ÖZEK, Çetin, Organize Suç, Prof. Dr. Nurullah Kunter’e Armağan, İstanbul 1998, S. 195-297
• ÖZGENÇ, İzzet/Üzülmez, İlhan/Göktürk, Neslihan, Ceza Hukukuna Giriş, Eskişehir 2011
• ÖZTÜRK, Bahri, Yeni CMK’da Tutuklama Süresi Ne Kadardır? cezahukuku.istanbul.edu.tr/ders-gerecleri/cmh/makale/tutuklamasuresi-b-ozturk.doc, S. 1-6, zuletzt besucht am 11.02.2013
• ÖZTÜRK, Bahri (Hrsg.), Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 2. Aufl., Ankara 2010 (zit.: Öztürk, in: Ceza Muhakemesi)
• ÖZTÜRK, Bahri/Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Aufl., ERDEM, Mustafa Ruhan, Ankara 2007
• ÖZTÜRK, Bahri/Erdem, Mustafa Ruhan/ Özbek, Veli Özer, Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 6. Aufl., Ankara 2001
• PARLAR, Ali/ Hatipoğlu, Mustafa, Türk Ceza Kanunu Yorumu, B. III, 2. Aufl., Ankara 2008 (zit.: Parlar/Hatipoğlu, Yorum)
• ROXİN, Claus/ Schünemann, Bernd, Strafverfahrensrecht, 27. Aufl., München 2012 ROXİN, Claus, Strafrecht Allgemeiner Teil, B. I, 4. Aufl., München 2006 SCHNEİDER, Hans-Joachim, Das Organisierte Verbrechen, Jura 1984, S. 169- 183
• SCHNEİDER, Hans Joachim, Kriminologie, 3. Aufl., München 1992 SCHWİND, Hans-Dieter, Kriminologie, 21. Aufl., Heidelberg 2011
• STRANGAS-Iliopoulos, Julia/ Diggelmann, Oliver/ (Hrsg.) Hartmut, Bauer, Rechtsstaat, Freiheit und Sicherheit in Europa, Athens 2010 (zit.: Bearbeiter, in: Europa)
• SÜRÜCÜ, A. Sinan, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında ve Türkiye’de Tutuklama, Ankara 2010
• ŞEN, Ersan, 13 Maddede Üçüncü Yargı Paketi, http://t24.com.tr/yazi/13- maddede-ucuncu-yargi-paketi/5360, 8.7.2012, zuletzt besucht am 10.12.2012
• ŞEN, Ersan/ Özdemir, Bilgehan, Tutuklama: Uygulamada Şüpheli ve Sanık Haklarının Korunması, Ankara 2011
• TAŞDEMİR, Kubilay/ Özkepir, Ramazan, Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi, B. I, II, 4. Aufl., Ankara 2010
• TAŞKIN, Ahmet/ Zengin, İbrahim, Ceza Hukuku El Kitabı, Ankara 2004
• TAŞTAN, Mehmet, Açıklamalı-İçtihatlı Terörle Mücadele Kanunu, Ankara 2009
• TELLENBACH, Silvia (Hrsg.), Das neue türkische Straf-und Strafprozessrecht, Berlin 2008 (zit.: Bearbeiter, in: Das Neue)
• TEZCAN, Durmuş/ Erdem, Mustafa Ruhan/ Önok, R. Murat, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 5. Aufl., Ankara 2007
• TOROSLU, Nevzat/ Feyzioğlu, Metin, Ceza Muhakemesi Hukuku, 10. Aufl., Ankara 2012
• TURHAN, Faruk, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2006 (zit: Turhan, Ceza Muhakemesi)
• TURHAN, Faruk, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Kararları Işığında Kişi Özgürlüğü ve Türkiye/Gözaltında Kayıplar, Hakim Önüne Çıkarma ve Gözaltı Süreleri, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Haziran- Aralık 2000, Cilt IV, Sayı: 1-2, s.204-258 (zit: Turhan, Kişi Özgürlüğü).
• TURHAN, Faruk, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Kararlarına Göre Makul Tutukluluk Süresi ve Türk Hukuku, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, yıl:2001, sayı: 3-4, s.77-110 (zit: Turhan, Makul Tutukluluk Süresi)
• ÜNVER, Yener/ Hakeri, Hakan Ceza Muhakemesi Hukuku, B. I, 6. Aufl., Ankara 2011 (zit: Ünver/Hakeri, Ceza Muhakemesi, B. I)
• ÜNVER, Yener/ Hakeri, Hakan Ceza Muhakemesi Hukuku, 4. Aufl., Ankara 2011 (zit: Ünver/Hakeri, Ceza Muhakemesi)
• VAHLE, Jürgen, Ein Koloß auf tönernen Füßen, Kriminalistik 1998, S. 378-381
• Vereinigung der türkischen Özel Yetkili Mahkemeler, Diskussionsveranstaltung, Rechtsanwaltskammer (Hrsg.) Ankara 2010 (zit.: Bearbeiter, in: TBB)
• Vereinigung der türkischen Deklaration der 31. ordentlichen Hauptversammlung, Rechtsanwaltskammer Adana (7-8 Mai) 2011,
• http://www.barobirlik.org.tr/Detay.aspx?ID=8201&Tip=Duyuru, zuletzt besucht am 7.2.2013, (zit.: TBB 31. Olağan Genel Kurul Sonuç Bildirgesi)
• WANK, Rolf, Die Auslegung von Gesetzen, 5. Aufl., München 2011
• WESSELS, Johannes/ Beulke, Werner, Strafrecht Allgemeiner Teil, 41. Aufl., Heidelberg 2011
• YURTCAN, Erdener 5190 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununda Değişiklik Yapılması ve Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kaldırılması Hakkında Kanun’a İlişkin Rapor, http://www.barobirlik.org.tr/calisma/haberler/belgeler/040713_5190_yurtcan.do c, S. 1-10, zuletzt besucht am 23.12.2012, (zit.: Yurtcan, Rapor)
• ZACHERT, Hans-Ludwig, Organisierte Kriminalität: Strukturen, Bedrohungspotential, Bekämpfungsprobleme, Kriminalistik 1990, S. 622-625
• ZAFER, Hamide, Ceza Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2010