ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN HÜKMÜN İPTALİNİ TALEP ETMESİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 243 - 272, 20.06.2020

Ozan Akkuş

Öz

Yargılamanın iadesi HMK m. 374 vd.’de düzenlenmiş, kesinleşmiş hükümlere
karşı başvurulacak olağanüstü bir kanun yoludur. Çalışmamızda yargılamanın iadesi
sebeplerinden biri olan “Üçüncü Kişilerin Hükmün İptalini Talep Etmesi”
incelenmiştir. HMK’nın 376. maddesinde düzenlenmiş olan bu hükme dayanılarak
açılan davanın konusunu, davanın taraflarının üçüncü kişileri zarara sokmak
maksadıyla almış oldukları mahkeme hükümleri oluşturmaktadır. Yani HMK m. 376
ile kanun koyucu, hükmün taraflarının muvazaa yaparak üçüncü kişiler aleyhine kesin
hüküm elde etmelerini önlemeyi amaçlamıştır. Bu çalışmada, doktrinde yeterince
incelenmediğini düşündüğümüz ve birçok tartışmalı hususun bulunduğu bu kanun
hükmünün açıklanması amaçlanarak, hükmün üçüncü kişilerce iptali davasına
dayanak teşkil eden hususlar Yargıtay kararları ile doktrindeki görüşler ışığında ele
alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yargılamanın İadesi, Üçüncü Kişilerin Hükmün İptalini Talep Etmesi

Kaynakça

• KAYNAKÇA AKKAN, Mine, Medenî Usul Hukukunda Tarafların Farklı Olması Durumunda Kesin Hükmün Delil Niteliği, DEÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Bilge Umar’a Armağan, Özel Sayı, Cilt: 11, 2009, s. 3-61. ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder / TAŞPINAR AYVAZ, Sema / HANAĞASI, Emel, Medenȋ Usȗl Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2019. ARSLAN, Ramazan, Medeni Usul Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi, Ankara 1977. ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim / ERDOĞAN, Ersin, Medenȋ Usȗl Hukuku, Ankara 2018. ATAY COŞKUN, Ayşegül, İstinaf Yargılaması, TBB Dergisi, Sayı 135, 2018, s. 261-308. BİLGE, NECİP / ÖNEN, Ergun, Medenî Yargılama Hukuku, 3. Bası, Ankara 1978. BLOOMEYER, Arvved, Kesin Hüküm Tesiri Ve Sınırları, Çeviren İrfan YAZMAN, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:25, Sayı:3-4, 1968, s. 225-238. BORAN GÜNEYSU, Nilüfer, Medenȋ Usȗl Hukukunda Karar, Ankara 2014. BORAN GÜNEYSU, Nilüfer, Yargılamanın İadesi Sebebi Olarak Üçüncü Kişilerin Hükmün İptalini Talep Etmesi, MİHDER, Cilt: 12, Sayı 33, 2016, s. 23-62 (BORAN GÜNEYSU, Hükmün İptalini Talep Etmesi). GÜNAY, Merve, Roma Hukukundan Günümüze Muvazaa Kavramı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2007. GÜNEŞLİOĞLU, Filiz, Boşanma Ve Boşanmanın Hukuki Sonuçları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2009. KARSLI, Abdurrahim, Medeni Muhakeme Hukuku Ders Kitabı, 2. Baskı, İstanbul 2011. KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. V, 6. Baskı, İstanbul 2001( KURU, Hukuk Muhakemeleri Usulü). KURU, Baki, İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, 2. Baskı, Ankara 2018. MISTAÇOĞLU, Yasemin, Medeni Yargılama Hukuku’nda İhtiyati Tedbir Yargılaması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2016. MUŞUL, Timuçin, Medenî Usul Hukuku, 3. Baskı, Ankara 2012. NAMLI, Mert, Türk ve Fransız MedenȋUsȗl Hukuku’nda Yargılamanın Yenilenmesi, İstanbul 2014(NAMLI, Yargılamanın Yenilenmesi). NAMLI, Mert, Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna Tekrar Başvurma Yasağı, DEÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, Özel Sayı, Cilt: 16, 2014, s. 1645-1668(NAMLI,Tekrar Başvurma Yasağı). OĞUZMAN, Kemal / ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. I, 16. Baskı, İstanbul 2018. 271 │ Ozan AKKUŞ ÖZEKES, Muhammet, Pekcanıtez Usȗl Medenȋ Usȗl Hukuku, C. III, 15. Baskı, İstanbul 2017(ÖZEKES,PekcanıtezUsȗl). PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet, Medenȋ Usȗl Hukuku, 6. Bası, İstanbul 2018. PEKCANITEZ, Hakan, Belirsiz Alacak Davası (HMK m. 107), Ankara 2011. POSTACIOĞLU, İlhan, Medeni Usul Hukuku Dersleri, 6. Bası, İstanbul 1975. SABAN, Nihal, Bir Analiz: Türk Hukukunda Hile Kavramının Unsurları, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 31, 2006, s. 59-62. SEÇER, Öz, Anlaşmalı Boşanmada Eşlerin Yaptıkları Anlaşma, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 7 Sayı: 2, 2016, s. 259 – 286. SİMİL, Cemil, Belirsiz Alacak Davası, İstanbul 2013. TANRIVER, Süha, Medenȋ Usȗl Hukuku, C. I, 2. Baskı, Ankara 2018. TAŞPOLAT TUĞSAVUL, Melis, İstinaf İncelemesi Sonunda Verilebilecek Kararlar, TBB Dergisi, Sayı 134, 2018 s. 313-354. TUNCER KAZANCI, İdil, Bir Yargıtay Kararı Işığında Eşlerin Anlaşmalı Boşanma İle Alacaklılarından Mal Kaçırmalarının Tasarrufun İptali Davasına Konu Edilmesi Sorunu, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, Yıl 2015, s. 401-423. UFACIK, Ayşe İmren, Medeni Usul Hukuku’nda Dava Açılmasının Maddi Hukuk Açısından Sonuçları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2010. ULUKAPI, Ömer, Medenȋ Usȗl Hukukunda Dava Arkadaşlığı, Konya 1991. UMAR, Bilge, Türk Medeni Usul Hukukunda İadei Muhakeme, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 29, Sayı 1-2, 1963, s. 261-298. UMAR, Bilge, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Baskı, Ankara 2014. UYAR, Talih, Menfi Tespit Davalarında “Takibin Durdurulması” İçin Borçlu Tarafından Yatırılan Teminatın İşlevi, TBB Dergisi, Sayı: 136, 2018, s. 396-411. UYAR, Talih, Tasarrufun İptali Davaları (İİK. m. 277-284), İzmir 2017. UYAR,Talih, Tasarrufun İptali Davası ve “Muvazaa”, “Nam-ı Müstear”, “İşletmenin Devri”, “Kanuna Karşı Hile” ve “Perdeyi Kaldırma Teorisi”, Ankara Barosu Dergisi, Cilt: 74 Sayı: 2016/2, 2016, s. 344-403. UYMA BULUT, Berfin, Bölge Adliye Mahkemesi Ve Yargıtay Kararlarına Karşı Yargılamanın Yenilenmesi, İzmir Barosu Dergisi Yıl: 83 Sayı: 3, 2018, s. 111- 166. ÜSTÜNDAĞ, Saim, Medeni Yargılama Hukuku, 7. Baskı, İstanbul 2000. YILDIRIM, Mustafa, Borçlar Hukukuna Göre Sözleşmenin Kuruluşunda Hile, Ankara 2002. YILMAZ, Ejder, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi,C. III, 3. Baskı, Ankara 2017(YILMAZ, HMK Şerhi). Üçüncü Kişilerin Hükmün İptalini Talep Etmesi Üzerine Bir İnceleme (HMK m. 376) Hakemli Makale 272 SDÜHFD CİLT: 10, SAYI: 1, YIL: 2020 YILMAZ, Zekeriya, Medenȋ Usȗl Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi, Ankara 2013. İnternet Kaynakları www.e-uyar.com www.hukuki.net/ictihat www.hukukturk.com www.kararara.com www.karararama.yargitay.gov.tr www.resmigazete.gov.tr www.sozluk.gov.tr/