“HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN” İLE İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ VE DEĞİŞTİRİLMESİ YASAĞI HAKKINDAKİ DEĞİŞİKLİĞİN ÖN İNCELEMEYE ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 385 - 403, 17.06.2022

Volkan Özçelik

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1078360

Öz

7251 sayılı Kanun, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda önemli değişiklikler yapmıştır. Bu değişikliklerden bir tanesi, ön inceleme duruşmasına taraflardan birinin gelmemesi durumunda gelen tarafın karşı tarafın muvafakati olmaksızın iddia ve savunmalarını genişletip değiştirebileceği kuralının kaldırılmasıdır. Yapılan değişiklik ile silahların eşitliği ilkesinin temini, ön inceleme aşamasının uyuşmazlığın tespit edildiği aşama olma özelliğini güçlendirme ve tarafların üst üste ve karşılıklı olarak beyan dilekçesi vermesi engellenerek Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun sistematiğine uygun bir uygulama gelişmesini sağlama amaçlanmıştır. Çalışmamızda yapılan değişikliğin bu amaçları gerçekleştirmeye elverişli olup olmadığı sorgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Teksif İlkesi, İddia ve Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı, Ön İnceleme Aşaması

Kaynakça

• Akbulut, Olgun, “Adil Yargılanma Hakkı (AİHS m. 6)”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 1, Y. 1, Ocak 2002, s. 175-207.
• Akil, Cenk, Boşanma Davalarında Vakıaların İleri Sürülme Zamanı Meselesinin Yargıtay Kararlarındaki Görünümü, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 12, S. 1, s. 1-23.
• Aktepe Artık, Sezin, Medeni Usul Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı, Seçkin Yayınları, Ankara 2014.
• Alangoya, H. Yavuz, “Yazılı Yargılama Usulü Hakkında Bazı Düşünceler”, Makaleler, Beta Yayınevi, İstanbul 2012, s. 479-496.
• Altıparmak, Cüneyt, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Altıncı Maddesi Kapsamında Adil Yargılanma Hakkının Esasları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 63, 2006, s. 244-270.
• Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder/Taşpınar Ayvaz, Sema/Hanağası, Emel, Medeni Usul Hukuku, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2018.
• Baumann, Jürgen, Grundbegriffe und Verfahrensprinzipien des Zivilprozeβrechts, Verlag W. Kohlhammer, Stuttgart&Berlin&Köln&Mainz 1970.
• Becker-Eberhard, Ekkehard (Çeviren: M. Kamil Yıldırım), “Dava Malzemesinin Taraflarca Getirilmesi İlkesinin Esasları Ve Sınırları”, İlkeler Işığı Altında Medeni Yargılama Hukuku, 3. Baskı, Alkım Yayınevi, İstanbul 2002, s. 17-42.
• Budak, Ali Cem/Karaaslan, Varol, Medeni Usul Hukuku, 4. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2020.
• Dinç, Güney, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Göre Silahların Eşitliği”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 57, 2005, s. 283-306.
• Ermenek, İbrahim, Hukuk Muhakemeleri Kanununa Göre Ön İnceleme, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 1, 2011, s. 139-177.
• Habscheid, Walter J., Schweizerisches Zivilprozess- und Gerichtsorganisationsrecht, 2. Auflage, Basel/Frankfurt am Main 1990.
• Karaaslan, Varol, Medeni Usul Hukukunda Hakimin Davayı Aydınlatma Ödevi, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2013.
• Kaya, Cemil/Akcan, Recep, “Medeni Ve İdari Yargıda İddia Ve Savunmanın Genişletilmesi Veya Değiştirilmesi Yasağı”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXVII, S. 1-2, s. 123-142.
• Kuru, Baki, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku, Legal Yayınevi, İstanbul 2016 (Usul).
• Kuru, Baki, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tasarısı Hakkında Genel Değerlendirme”, Medenî Usûl ve İcra-İflâs Hukukçuları Toplantısı-V, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tasarısı Değerlendirmesi, Ankara 2006, s.58-86 (Tasarısı).
• Kuru, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 2. Cilt, 6. Baskı, Demir-Demir Yayıncılık, İstanbul 2001 (Usul-II).
• Meriç, Nedim, Medenî Yargılama Hukukunda Tasarruf İlkesi (Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde), Yetkin Yayınları, Ankara 2011.
• Özekes, Muhammet, Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı, Yetkin Yayınları, Ankara 2003.
• Özkaya-Ferendeci, Hamide Özden, “Davalının Cevap Dilekçesi Vermemesi Halinde M. 128’in Uygulanması ve Ortaya Çıkan Sorunlara İlişkin Çözüm Arayışları”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 24, S. 1, Haziran 2018, s. 258-269.
• Özmumcu, Seda, “Türk Hukukunda Yargıtay Kararları Işığında Re’sen Araştırma İlkesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 2, Isparta 2014 (Medenî Usûl ve İcra-İflâs Hukukçuları Toplantısı- XII, HMK Çerçevesinde Yargılamaya Hakim Olan İlkeler, 18-19 Ekim 2014-Isparta), s. 145-171.
• Öztek, Selçuk/Taşpınar Ayvaz, Sema/Kale, Serdar, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında 20 Mart 2020 Tarihli Kanun Teklifi’ne İlişkin Bazı Açıklamalar Ve Kanun Teklifinin Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 149, 2020, s. 77-152.
• Pekcanıtez, Hakan, Medenî Usûl Hukuku, C. 2, 15. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017 (Pekcanıtez Usul).
• Pekcanıtez, Hakan, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Erozyonu Süreci”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 133, 2017, s. 211-260 (Erozyonu Süreci).
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair 7251 Sayılı Kanun Hakkında Değerlendirme”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 150, 2020, s. 247-299.
• Postacıoğlu, İlhan E./Altay, Sümer, Medeni Usul Hukuku Dersleri, 7. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2015.
• Rechberger, Walter H., (Çeviren: M. Kamil Yıldırım), “Avusturya Medeni Yargılamasında Adil Yargılanmaya İlişkin Yeni Sorular”, İlkeler Işığı Altında Medeni Yargılama Hukuku, 3. Baskı, Alkım Yayınevi, İstanbul 2002, s. 67-81.
• Stöcklin, Sabine Aspiron, Die Verhandlungsmaxime im scheweizerischen Zivilprozessrecht, de lege lata und de lege ferenda, Basel 2008.
• Tangal, Abdülaziz, Medeni Usul Hukukunda Ön İnceleme, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2016 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Tanrıver, Süha, Medeni Usul Hukuku, C.1 (Temel Kavramlar ve İlk Derece Yargılaması), Yetkin Yayınları, Ankara 2016 (Usul).
• Tanrıver, Süha, “6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Revizyonu Üzerine Bazı Düşünceler”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 99, 2012, s. 15-34 (Revizyonu).
• Umar, Bilge, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Baskı, Yetkin Yayınları Ankara 2014.
• Yeşilova, Bilgehan, “Yargılama Diyalektiği ve Silahların Eşitliği”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 86, 2009, s. 47-101.
• Yılmaz, Ejder, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2013 (Şerh).
• Yılmaz, Ejder, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Islah Konusunda (HMK m. 176-182) Getirdiği Yenilikler”, BD, Özel Sayı, Ocak 2013, s. 72-81 (Yenilikler).