THE DECISION OF NO GROUND FOR INVESTIGATION ON THE BASIS OF RIGHT NOT TO BE LABELLED AS CRIMINAL AND PRESUMPTION OF INNOCENCE IN THE SCOPE OF HUMAN RIGHTS

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 219 - 253, 17.06.2023

Fatih Ulaşan

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1193330

Cited By: 2

Öz

“Decision of No Ground for Investigation (DNGI)”, which was added as the 140/6 article of the Law no. 7078 to the 158th article of the Turkish Criminal Procedure Code (TCPC), is included as a type of decision. In general and abstract complaints and denunciations without crime, public prosecutors can make the decision. An investigation will not continue due to a denunciation or complaint that does not have sufficient qualifications, and state institutions will not be unnecessarily busy. Provided that the DNGI is utilized appropriately by public prosecutors, there can be a severe decrease in the workload of courts and based on the presumption of innocence (PI) and the right not to be labelled as criminal (RNLC) in the scope of human rights, people can be protected from unnecessary investigations because of complaints or denunciations which do not constitute any crime.

Anahtar Kelimeler

Criminal Procedure Law, Decision of No Ground for Investigation, Right Not to be Labelled as Criminal, Presumption of Innocence, Human Rights.

İNSAN HAKLARI KAPSAMINDA YER ALAN LEKELENMEME HAKKI VE MASUMİYET KARİNESİ TEMELİNDE SORUŞTURMAYA YER OLMADIĞINA DAİR KARARI

Öz

Ceza Muhakemesi Kanunun 158. maddesine 7078 sayılı Kanun’un 140/6. maddesiyle getirilen "Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar" Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’na giren karar türüdür. Belirli suç tanımı içine girmeyen ya da dayanağı olmayan soyut ve genel şikâyet ve ihbarlarda, Cumhuriyet savcıları doğrudan doğruya soruşturma başlatılmadan iddia hakkında SYOK verebilir. Yeterli niteliklere sahip olmayan ihbar veya şikâyet hakkında soruşturma başlatılıp gereksiz yere devlet kurumları meşgul edilmeyecektir. Bu kurum Cumhuriyet savcıları tarafından düzgün bir şekilde kullanılır ise mahkemelerin iş yükünde ciddi düşüş yaşanabilir ve insan hakları kapsamı içerisinde yer alan masumiyet karinesi ve lekelenmeme hakkı esas alınarak suç teşkil etmeyen şikâyet veya ihbar nedeniyle bireylerin gereksiz soruşturmalardan korunması sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Ceza Muhakemesi Hukuku, Soruşturmaya Yer Olmadığı Kararı, Lekelenmeme Hakkı, Masumiyet Karinesi, İnsan Hakları.

Kaynakça

• Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü. Adli İstatistikler 2017. Ankara, 2018.
• —. Adli İstatistikler 2019. Ankara, 2019.
• Akıncı, F. “Lekelenmeme Hakkı.” TAAD (2020): 177-202.
• Altunkaş, A. “Ceza Yargılamasında Şüphe Kavramı.” Donay, S. and A. Altunkaş. Ceza Yargılama Hukukunda Son Gelişmeler Sempozyumu. Ankara: Seçkin Yayınları, 2016.
• Aslan, A. Cumhuriyet Savcısı ve Soruşturma. Ankara: Adalet Yayınevi, 2018.
• Aydın, F. G. “Ceza Muhakemesinde Yeni Bir Müessese: Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar.” Anadolu Adliyesi Dergisi (2018).
• Birtek, F. “Cumhuriyet Savcısı’nın Delilleri ve Fiili Takdir Yetkisi.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 19.2 (2013): 953-990.
• Canoğlu, V. C. “Cumhuriyet Savcısının Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığı Kararı.” İzmir Barosu Dergisi (2017).
• Centel, N. and H. Zafer. Ceza Muhakemesi Hukuku. 14. İstanbul: Beta Yayınları, 2017.
• Ceza Muhakemesi Kanunu. “T.C. Resmî Gazete.” No: 5271. 04 December 2004.
• Erdem, M. R., F. Eser and P. P. Özşahinli. 100 Soruda Uzlaştırma. 3. Ankara: Seçkin Yayınları, 2017.
• Kaya, E. Hukuk Zihniyeti. 3. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2018.
• Kızılarslan, H. “Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığı Kararları (Syok) Ve Bu Kararların Ceza Muhakemesi Sistematiği Açısından İrdelenmesi.” TBB Dergisi (2019): 59-104.
• Özdemir, K. “Adil yargılanma hakkı ve makul süre.” Adalet Dergisi (1999).
• Öztürk, B. “Ceza Muhakemesi Hukukunda Kovuşturma Mecburiyeti.” DEÜ Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi (1991).
• Şahin, C. and N. Göktürk. Ceza Muhakemesi Hukuku II. 7. Ankara: Seçkin Yayınları, 2018.
• Şen, E. “Soruşturmaya Yer Olmadığı Kararının Önemi ve KYOK ile Mukayesesi.” 28 March 2020. Hukukihaber Web Sitesi. 16 October 2021.
• Turhan, U. “Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar.” Department of Public Law. Public Law Master Thesis. Istanbul Maltepe University Institute of Social Sciences, 2019.
• Ünver, Y. and H. Hakeri. Ceza Muhakemesi Hukuku. 13. Ankara, 2017.
• Yenisey, F. and A. Nuhoğlu. Ceza Muhakemesi Hukuku. 3. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2015. —. Ceza Muhakemesi Hukuku. 6. Seçkin Yayınevi, 2018.
• Yıldırım, M. Uygulamalı Genel ve Özel Ceza Soruşturması. 2. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.