The Problems Regarding the Reasons for Compensation in Case of Arrest beyond the Conditional Release Period in Accordance with Article 141 of the CPC

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 165 - 217, 29.06.2024

Erçağ Metiner

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1465944

Öz

Due to the fact that protection measures directly interfere with the fundamental rights and freedoms of individuals, the conditions under which each protection measure may be applied are separately and clearly regulated in the Criminal Procedure Code No. 5271. As a result of the unlawful application of protection measures without fulfilling the conditions specified in the law, it is possible for the people subjected to these measures to face material and moral damages. In CPC No. 5271, the cases where indemnity can be requested due to protection measures are listed as limited / restricted. It is not possible to claim indemnity other than these cases. In this study, we will discuss whether indemnity will be paid to people in case of arrest beyond the conditional release period, as it is not explicitly regulated in the Criminal Procedure Code and other laws.

Anahtar Kelimeler

Protective Measures, Indemnity, injustice, arrest, conditional release

Koşullu Salıverme Süresinden Fazla Tutuklu Kalma Halinde CMK m. 141 Uyarınca Tazminat Ödenmesi Özelinde Tazminat Nedenleri Konusunda Beliren Sorunlar

Öz

Koruma tedbirlerinin bireylerin temel hak ve hürriyetlerine doğrudan müdahale etmesinden dolayı, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda her koruma tedbirine hangi koşullarda başvurulabileceği ayrı ayrı ve açıkça düzenlenmiştir. Koruma tedbirlerinin, kanunda belirlenen koşullar gerçekleşmeden hukuka aykırı bir şekilde uygulanması sonucunda, bu tedbirlere maruz kalan kişilerin maddi ve manevi zararlarla karşılaşması mümkündür. CMK’ da koruma tedbirleri sebebiyle tazminat istenebilecek haller sınırlı/tahdidi olarak sayılmıştır. Bu haller dışında tazminat talep edebilmek mümkün değildir. Bu çalışmamızda CMK’ da ve diğer kanunlarda açıkça düzenlenmediği için koşullu salıverme süresinden fazla tutuklu kalma halinde kişilere tazminat ödenip ödenmeyeceği hususu tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Koruma tedbirleri, tazminat, haksızlık, tutuklama, koşullu salıverme

Kaynakça

• Aebi M F, Cocco E and Molnar L, Prisons and Prisoners in Europe 2022: Key Findings of the SPACE I survey (Council of Europe, 2023)
• Akcan Alan E ve Erden E, Ceza Muhakemesi Hukuku (6. Baskı, Seçkin 2013)
• Akkaş A H, ‘Koşullu Salıverme’ (2008) (1-2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 305-335
• Alacakaptan U, ‘Haksız Tutma ve Yakalama Hallerinde Devletin Tazminat Verme Mükellefiyeti’ (1961) 18(1) AÜHFD, 185-221
• Aldemir H, ‘Tutuklama’ (2014) Terazi Hukuk Dergisi 441-460
• Avcı G, ‘Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Ceza Muhakemesi Kanunu’ndaki Tutuklama Kurumunun İncelenmesi’ (2010) 5(41) Terazi Aylık Hukuk Dergisi
• Avcı M, ‘Hürriyeti Bağlayıcı Cezalara Seçenekler’ (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi 1994)
• Aycı E, Ceza Yargılamasında Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (Adalet 2014)
• Başman M, ‘Şartla Salıverilme’ (Yüksek Lisans Tezi İstanbul Üniversitesi 1996)
• Centel N ve Zafer H, Ceza Muhakemesi Hukuku (22. Bası, Beta 2022)
• Çolak H ve Taşkın M, Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi (2. Baskı, Seçkin 2007)
• Demirbaş T, İnfaz Hukuku (8. Baskı, Seçkin 2021)
• Doğan R, ‘AİHM Kararları Işığında Tutuklama Tedbirinin Hukuka Uygunluğu Denetimi’ (2021) (155) TBB Dergisi, 1-50
• Doğan R, Türkiye Barolar Birliği İnsan Hakları Merkezi Tutuklama Raporu (Türkiye Barolar Birliği 2011)
• Donay S, ‘Şartla Salıvermeye İlişkin Bir İçtihadı Birleştirme Kararı’ (1974) 40(1-4) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 759-777
• Düzgün N ve Elmacı Ş, Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davaları (2. Baskı. Adalet 2014)
• Erem F, ‘Kanundışı Yakalanan veya Tutuklananlara Tazminat’ (1964) 55(7-8) Adalet Dergisi, 714-731
• — —, Diyalektik Açısından Ceza Yargılaması Hukuku (6. Baskı, Işın 1986)
• Gökcan H T, Haksız Fiil Hukuku ve Maddi-Manevi Tazminat Davaları (2. Baskı, Seçkin 2009)
• Gökcen A, Balcı M, Alşahin M E ve Çakır K, Ceza Muhakemesi Hukuku (3. Baskı, Adalet 2018)
• Gözler K, ‘Anayasa Değişikliğinin Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlandırılması Bakımında Getirdikleri ve Götürdükleri (Anayasanın 13’üncü Maddenin Yeni Şekli Hakkında Bir İnceleme)’ (2001) (4) Ankara Barosu Dergisi, 53-67
• Gündüz H, ‘Koşullu Salıverme Kararının Geri Alınması’ (2021) 16(2) ERÜHFD, 389-420
• Hakeri H, ‘Türk ve Alman Hukukunda Koruma Tedbirlerinden Dolayı Tazminat’ (2008) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi (Ord. Sulhi Dönmezer’e Armağanı, C. II), 867-912
• — —, Genel Hükümler ve Ceza Muhakemesi Kanunu Hükümlerine Göre Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (2. Baskı, Seçkin 2021)
• Kafes V, Hukukumuzda Şartla Salıverme ve Uygulamadaki Sorunlar (Adil 1998).
• Kavalı M ve Ünver N, Hukukumuzda Yasa Dışı Yakalanan veya Tutuklananlara Tazminat Verilmesi (Kazancı 1979)
• Kazancı Eker B, ‘İHAS ve İHAM Kararları Çerçevesinde Yakalama ve Tutuklama Koruma Tedbirleri ile Kişi Güvenliği ve Hürriyetinin Sınırlandırılması’ (2012) (98) TBB Dergisi 75-104
• Korkut L, ‘Türkiye’de Tutukluluk Sürelerinin İnsan Hakları Boyutu: Hukuki Çerçeve ve Uygulama Üzerine Bir Değerlendirme’ (2014) (1) İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 75-106
• Kunter N, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku (6. Baskı, İÜHFY 1978)
• Kunter N, Yenisey F ve Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku (Beta 2008)
• Maden M, ‘Koşullu Salıvermenin Mahiyeti ve Hukuki Niteliği’ (2020) 22(2) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 633-651
• Mustafa Özen, Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında İnfaz Hukuku (Adalet 2023) 551.
• Özalp N, ‘Uygulamada Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (CMK m. 141-144)’ (2019) (145) TBBD, 81-158
• Özbey Ö, İnsan Hakları Evrensel İlkelerinin Avrupa Mahkemesinde Uygulanması (Adalet 2004)
• Özen M, Öğreti ve Uygulama Işığında Ceza Muhakemesi Hukuku (6. Baskı, Adalet 2023)
• Özgenç İ, Sözüer A ve Koca M, ‘Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin Değerlendirilmesi’
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (16. Baskı, Seçkin 2020)
• Öztürk B, Tezcan D, Erdem M R, Sırma Ö, Saygılar Kırıt Y F, Özaydın Ö, Ceza Muhakemesi Hukuku (6. Baskı, Seçkin 2013)
• Rey L, ‘Salıverme ve Şartlı Salıverme’ (çev Mustafa Tören Yücel), (1970) 61(1) Adalet Dergisi, 42-58
• Schroeder F C ve Verrel T, Ceza Muhakemesi Hukuku (çev Salih Oktar, Yetkin 2019)
• Selçuk S, Suç Yargılama Süreci Hukuku, Dogmatiği ve/ya Grameri (1. Baskı, İmge 2022)
• Soyaslan D, Ceza Muhakemesi Hukuku (8. Baskı, Yetkin 2020)
• Surlu M H, ‘Haksız Tutuklamanın Tazmini Konusunda Uygulamadaki Yeni Gelişmeler’ (1973) 64(11) Adalet Dergisi, 957-968
• Şahin C ve Göktürk N, Ceza Muhakemesi Hukuku-I (11. Baskı, Seçkin 2020)
• Şahin C, Ceza Muhakemesi Hukuku (Yetkin 2014)
• Tezcan D, Erdem M R ve Sancaktar O, İHAS Işığında Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu (Seçkin 2004)
• Toroslu N ve Feyzioğlu M, Ceza Muhakemesi Hukuku (Savaş 2008).
• Tosun Ö, Türk Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri: Cilt I Genel Kısım (4. Baskı, İÜHFY 1984)
• Turhan F, Ceza Muhakemesi Hukuku (1. Baskı, Asil 2006)
• Turinay F Y, ‘Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması’ (2021) 70(2) AÜHFD, 475-541
• Ünver Y ve Hakeri H, Ceza Muhakemesi Hukuku (Adalet 2020)
• Veli Özer Özbek, İnfaz Hukuku (17. Baskı, Seçkin 2023)
• Yaşar O, Yeni İçtihatlarla Uygulamalı ve Yorumlu Ceza Muhakemesi Kanunu, I. Cilt (9. Baskı, 2020)
• Yenidünya A C, Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Şartla Salıverme (Legal 2002)
• — —, ‘Ceza Muhakemesinde Koruma Tedbirlerine İlişkin Temel Özellikler’ (2019)
• Yenisey F ve Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku (8. Baskı, Seçkin 2020)
• Yenisey F, ‘Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Kararlarının Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından Değerlendirilmesi: Tutuklama’ (2016) 32(1) Anayasa Yargısı, 213-229
• — —, ‘Tutuklama Kararında Gerekçe Gösterme Sorunu, Suç ve Ceza’ (2009) (1) CHD.
• Yetgin F, İnfaz Hukuku El Kitabı (4. Baskı, Adalet 2021)
• Yiğit U ve Öztürk İ, ‘Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat İstemiyle Ağır Ceza Mahkemelerinde Açılan Davalarda Yargı Harcı’ (2020) (1) MHFD, 33-74
• Yurtcan E, Ceza Yargılaması Hukuku (Adalet 2017)