Belirli Grupların Anonim Şirket Yönetim Kurulunda Temsil Edilmesi İmtiyazı

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 667 - 697, 29.06.2024

Selman Yavuz Gökce

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1473619

Öz

Saf bir sermaye şirketi olan anonim şirkette çoğunluk ve oransallık ilkeleri geçerlidir. Doktrinde “ne kadar sermaye, o kadar hak (soviel Kapital, soviel Rechte)” şeklinde özetlenen bu ilkeler dolayısıyla, sermayenin çoğunluğuna sahip olan pay sahipleri anonim şirket genel kurullarında diledikleri kararları çıkarmaya gücü yeter konumdadır. Özellikle, şirketi yönetmeye ve temsil etmeye tam yetkili olan yönetim kurulunun seçiminde nitelikli bir çoğunluğun aranmaması, çoğunluk pay sahiplerinin istediği kişiyi yönetim kurulu üyesi olarak atamasını daha da kolaylaştırmaktadır. Bu nedenle azınlıkta kalan pay sahiplerinin şirketin işleyişine olan ilgisi azalmakta, anılan pay sahipleri giderek şirketten uzaklaşmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) ile getirilen önemli yeniliklerde birisi belirli grupların yönetim kurulunda temsil edilmesine olanak sağlayan TTK m. 360 hükmüdür. Mezkur hükme göre belirli pay gruplarına, özellik ve nitelikleriyle belirli grup oluşturan pay sahiplerine ve azlığa yönetim kurulu üyeliği için aday önerme veya yönetim kurulu üyesinin bunlar arasından seçilmesi hakkı tanınabilir. Hangi yöntemin tanınmış olmasına bakılmaksızın, belirli gruplara yönetim kurulunda temsil edilme hakkı tanınmışsa, genel kurul bu hakka riayet etmek zorundadır. Bu zorunluluğun sınırı ise haklı sebeplerin varlığıdır. Haklı sebep olmadığı halde, genel kurul bu hakka riayet etmezse genel kurul kararının iptali mahkemeden talep edilebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Anonim Şirket, Yönetim Kurulu, Belirli Pay Grupları, Özellik ve Nitelikleriyle Belirli Grup Oluşturan Pay Sahipleri, Azlık, İmtiyaz

Privilege of Representation of Certain Groups in the Board of Directors of Joint Stock Companies

Öz

In a joint stock company, which is a pure capital company, the principles of majority and proportionality apply. As a result of these principles, which are summarized in the doctrine as “the more capital, the more rights”, the shareholders holding the majority of the capital are in a position to pass the resolutions they wish in the general assemblies of joint stock companies. In particular, the fact that a qualified majority is not required for the election of the board of directors, which is fully authorized to manage and represent the company, makes it even easier for majority shareholders to appoint whoever they want as a board member. Therefore, the interest of minority shareholders in the functioning of the company diminishes and these shareholders gradually move away from the company.
One of the important innovations introduced by Turkish Commercial Code (TCC) No. 6102 is TCC 360, which allows certain groups to be represented on the board of directors. Pursuant to the aforementioned provision, specific share groups, specific shareholders groups and the minority may be granted the right to propose candidates for board membership or to elect the board member from among them. If certain groups are granted the right to be represented on the board of directors, regardless of which method is recognized, the general assembly must observe this right. The limit of this obligation is the existence of good cause. If the general assembly fails to observe this right without good cause, the annulment of the general assembly resolution may be requested from the court.

Anahtar Kelimeler

Joint Stock Company, Board of Directors, Specific Share Groups, Shareholder Group Specific by Its Characteristics And Nature, Minority, Privilege

Kaynakça

• Akdağ Güney N, Anonim Şirket Yönetim Kurulu (Vedat Kitapçılık 2016)
• Arkan S, Ticari İşletme Hukuku (22. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları 2016)
• Ayhan R, Çağlar H ve Özdamar M, Şirketler Hukuku Genel Esaslar (Yetkin Yayınları 2019)
• Bahtiyar M, Ortaklıklar Hukuku (Güncellenmiş 13. Bası, Beta Yayınevi 2019)
• Baltalı C, Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunda Temsil Edilme İmtiyazı (On İki Levha Yayıncılık 2019)
• Çamoğlu E, ‘6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Anonim Ortaklık Yönetim Kurulunda Belirli Grupların Temsili’ Halil Arslanlı Bilim Arşivi http://arslanlibilimarsivi.com/sites/default/files/makale/ErsinCamoglu-Anonim-Ortaklik-Yonetim-Kurulunda-Belirli-Gruplarin-Temsili.pdf Erişim Tarihi 1 Mart 2024 1-4
• Çeker M, Anonim Ortaklıkta Oy Hakkı ve Kullanılması (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları 2000) (Oy Hakkı)
• — —, ‘Anonim Ortaklıkta Pay Sahiplerinin Yönetime Katılması’ (2004) 13 (1) Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 37-56 (Yönetime Katılma)
• Eminoğlu C, ‘TTK m. 360 Hükmüne Göre Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkının Tanınabileceği Gruplar, Hakkın Hukuki Niteliği ve İcrası’ in Murat Alışkan, Bilge Utkan Mersin ve Sinan Sarıkaya (eds), Sermaye Şirketleri Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu (On İki Levha Yayıncılık 2020) 335-352
• Eren E, ‘Banka Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkı Veren Pay Sahipleri Sözleşmesi “Kanuna Karşı Hile” Olarak Değerlendirilebilir mi?’ (2021) (1) Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1013-1046.
• Karahan S, Anonim Ortaklıklarda İmtiyazlı Paylar ve İmtiyazların Korunması (Kazancı Kitap Ticaret AŞ 1991)
• Karamanlıoğlu A, ‘TTK Madde 360 Uygulamasına İlişikin İki Sorun: Belirli Grup ve Azınlık Kavramları-Haklı Nedenle Önerilen Adayın Reddi’ (2021) 16 (197-198) Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 225-279
• Karasu R, ‘Anonim Şirket Yönetim Kurulunda Belirli Grupların Temsil Edilme Hakkı’ (2016) 2 (1) Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 31- 40
• Kaya A, Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Bilgi Alma Hakkı (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları 2001) (Bilgi Alma)
• — —, ‘Yürürlüğün 1. Yılında 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Sempozyumu-Tartışmalar’ (2012) 16 (3-4) Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 143-143 (Tartışmalar)
• Kendigelen A, Anonim Ortaklıkta Yönetime Katılma Haklarında İmtiyaz (Beta Yayınevi 1999) (İmtiyaz)
• — —, ‘İsviçre Hukukunda Farklı Pay Sahibi Kategori veya Gruplarının Şirket Organlarında Temsili (OR Art. 709)’ in Hayri Domaniç, Mehmet Helvacı ve Abuzer Kendigelen (eds), Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu’na 65. Yaş Günü Armağanı (Beta Yayıncılık 1999) 339-402 (Temsil)
• — —, Türk Ticaret Kanunu- Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler (3. Tıpkı Bası, On İki Levha Yayıncılık 2016) (İlk Tespitler)
• Kırca İ, Şehirali Çelik F H ve Manavgat Ç, Anonim Şirketler Hukuku, Cilt I (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları 2013)
• Kortunay A, Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu ve Üyelerin Bilgi Edinme Hakkı (On İki Levha Yayıncılık 2015) Memiş T, ‘Grup İmtiyazının Kabul Edildiği Bankalarda Grup İçindeki Bütün Paylar Nitelikli Pay Sayılır mı?’ (2014) 16 (Özel Sayı Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3105-3121
• Moroğlu E, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu-Değerlendirme ve Öneriler (8. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2016) (Değerlendirme)
• — —, Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü (8. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2017) (Hükümsüzlük)
• Ölmez F, Belirli Grupların Yönetim Kurulunda Temsil Edilmesi (On İki Levha Yayıncılık 2021)
• Poroy R, Tekinalp Ü ve Çamoğlu E, Ortaklıklar Hukuku I (Güncellenmiş, Yeniden Yazılmış 15. Bası, Vedat Kitapçılık 2021)
• Pulaşlı H, Şirketler Hukuku Genel Esaslar (6. Baskı, (Adalet Yayınevi 2020) (Şirketler Hukuku)
• — —, Şirketler Hukuku Şerhi, Cilt II-III (4. Baskı, Adalet Yayınevi 2022) (Şerh)
• Sönmez N S, Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Şirketlerde Pay Sahiplerinin İmtiyaz Yoluyla Yönetim Kurulunda Temsili (On İki Levha Yayıncılık 2024)
• Şehirali Çelik F H, Anonim Şirketlerde Çıkar Çatışmaları Ekseninde Şirket Ele Geçirmelerine Karşı Önlemler (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları 2008)
• Şener O H, Ortaklıklar Hukuku Ders Kitabı (5. Bası, Seçkin Yayıncılık 2022)
• Tekinalp Ü, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku (5. Bası, Vedat Kitapçılık 2020)
• Teoman Ö, ‘Yönetim Kuruluna Aday Gösterme Ayrıcalığına Sahip Bir Grubun Yapacağı özel Toplantıda Uygulanacak Yetersayılar’ in Ömer Teoman (ed), Tüm Makalelerim Cilt I-II (2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2012)
• Turan G, ‘Anonim Şirketlerde Yönetime Katılma Haklarında İmtiyaz’ (2007) 65 (4) Ankara Barosu Dergisi 125-138