A Research on the Social Segments and Their Perceptions of Sunnah: Hadith Area Comment

Yıl 2012, Sayı: 28, 97 - 128, 01.06.2012

Ahmed Ürkmez

Öz

(A Research on the Social Segments and Their Perceptions of Sunnah: Hadith Area Comment) Even though Hadith Science is perceived many times as it was only consisting of the rawis, texts and the books, it is a reality that, its center of gravity is in the depths of the social structure and especially in the hearts of the individuals. Therefore, the public survey type of studies has been always required in Hadith Science as well as the other social sciences in the past. This article includes some results of a field scanning supported by the Scientific Research Projects (SRP) Department of Inönü University and performed on 600 people at the city center of Malatya. It is also briefly sharing some meaningful findings about the recognition level of the individuals belonging to different segments of society (such as students, workers, housewives, officers, etc.) on Hadith and Sunnah, their person/book sources in Hadith/Sunnah area, their perception about prophet and their approaches on the applicability of the Sunnah.

Anahtar Kelimeler

Hadith, Sunnah, Prophet Perception, Malatya

SOSYAL KESİMLER VE SÜNNET ALGILARI ARAŞTIRMASI: MALATYA (HADİS ALAN YORUMU)

Öz

Hadis ilmi, çoğu zaman raviler, metinler ve kitaplardan ibaret gibi algılanıyorsa da, asıl ağırlık merkezinin toplumsal yapının derinliklerinde ve bilhassa bireylerin gönüllerinde olduğu bir gerçektir. Bu bakımdan kütüphane ile sınırlı kalmayan ve halka ulaşan anket türü çalışmalara tıpkı diğer sosyal bilimlerde olduğu gibi hadiste de daima ihtiyaç duyulmuştur. Bu makale, İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) birimi tarafından desteklenen ve Malatya kent merkezinde 600 denek üzerinde gerçekleştirilen bir alan taramasının bazı sonuçlarını içermektedir. Toplumun farklı sosyal, eğitsel ve ekonomik katmanlarına mensup (öğrenci, işçi, ev hanımı, memur vb.) bireylerin hadis ve sünnet kavramlarına aşinalık düzeyleri, hadis/sünnet alanında otorite olarak gördükleri kitap/kişi kaynakları, peygamber algıları, sünnetin uygulanabilirliğine dair yaklaşımları gibi pek çok konu hakkında anlamlı bulunan tespitler kısaca paylaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Hadis, Sünnet, Peygamber Algısı, Malatya

Kaynakça

• Adilibayeva, ġamĢat, Kazakistan Toplumunun Dinî Hayatında Hadis ve Sünnetin Rolü, AÜSBE Hadis Bilim Dalı Doktora Tezi, Ankara, 2002.
• Akdoğan, Ali, “DeğiĢim Sürecinde Ġslami Algılamalardaki FarklılaĢmaların Sosyolojik Etüdü”, EKEV Akademi Dergisi, yıl: 6, sayı: 13, Güz 2002, s. 17-42.
• Ali el-Kârî, el-Masnû’ fi Ma’rifeti’l-Hadîsi’l-Mevdû’, (thk. Abdülfettâh Ebû Ğudde), Mektebetü‟l-Matbûâti‟l-Ġslâmiyye, 5. Baskı, Haleb 1994.
• Ay, Mahmut, “Sûfî Teolojinin Peygamberlik Algısı”, AÜĠFD, cilt: 49, yıl: 2008, sy: 1, s: 17-47.
• Bedir, Murtaza, “Sünnet”, DĠA, XXXVIII/150-153.
• Bilgin, Vejdi, “Sünnet Sosyolojisinde Sosyal Bilimsel Yöntem ve Ġçerik”, Eskiyeni, yıl: 2011, sayı: 23, ss. 39-52.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ġsmail (256/870), es-Sahîh (el-Câmi’ü’lmüsnedü’s-sahîhu’l-muhtasar min umûri Rasûlüllâh sallallâhü aleyhi vesellem ve sünenih ve eyyâmih), (thk. Sâlih b.
• Abdülazîz/2756 sayfalık ve tek ciltlik Kütüb-i Sitte baskısı), Dârü‟sselâm li‟n-neĢr ve‟t-tevzî‟, 3. Baskı, Riyâd 2000.
• CoĢkun, Ebru, Ġstanbul’da Hadis/Sünnet Kültürü AraĢtırmaları (Eyüp Ġlçesi Örneği), MÜSBE Hadis Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul, 2002.
• ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, ÇalıĢma Hayatı Ġstatistikleri 2010. (http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/ShowDoc/WLP+Repository/csg b/dosyalar/istatistikler/calisma_hayati_2010).
• DurmuĢ, Zülfikar, “Hz. Peygamber‟in Kızlarıyla Olan ĠletiĢimi”, Diyanet Ġlmi Dergi, yıl: 2009, ss. 75-90.
• Ebû Ğudde, Abdülfettâh, Lemehât min Târîhi’s-Sünne ve Ulûmi’l-Hadîs, Mektebetü‟l-Matbûâti‟l-Ġslâmiyye, 4. Baskı, Haleb 1417 (h).
• Erul, Bünyamin, “Hz. Peygamber‟in Risalet Öncesi Hayatına Farklı Bir YaklaĢım”, Diyanet Ġlmi Dergi (Peygamberimiz Hz. Muhammed Özel Sayısı), yıl: 2000/2003, ss. 33-66.
• Güler, Özlem, “Tanrı Algısı Ölçeği (TA): Geçerlik ve Güvenirlik ÇalıĢması”, AÜĠFD, XLVIII (2007), sayı: 1, s. 123-133.
• Ġbn Manzûr, Lisânü’l-Arab, I-LV, (thk. Abdullah Ali el-Kebîr, Muhammed Ahmed Hasbüllâh, HâĢim Muhammed eĢ-ġâzelî), Dâru‟l-Meârif, Kâhire trs.
• Kapar, Mehmet Ali, “Hz. Peygamber‟in GerçekleĢtirdiği Toplum Yapısı ve Özellikleri”, Diyanet Ġlmi Dergi (Peygamberimiz Hz. Muhammed - sav- Özel Sayısı), yıl: 2000/2003, ss. 50-53
• Karacabey, Salih, “Hz. Peygamber‟in Ġnsan ĠliĢkilerine Verdiği Önem”, Diyanet Ġlmi Dergi (Peygamberimiz Hz. Muhammed -sav- Özel Sayısı), yıl: 2000/2003, ss. 95-118.
• Martı, Huriye, “Hadis Usulü Bilincinin GeliĢtirilmesi Bağlamında Ġlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Usul Algısına Yönelik Ampirik Bir ÇalıĢma”, SÜĠFD, 2009, sayı: 28, s. 45-65.
• Müslim, Ebü‟l-Hüseyn Müslim ibnü‟l-Haccâc el-KuĢeyrî en-Neysâbûrî (261/875), es-Sahîh, (thk. Sâlih b. Abdülazîz/2756 sayfalık ve tek ciltlik Kütüb-i Sitte baskısı), Dârü‟s-selâm li‟n-neĢr ve‟t-tevzî‟, 3. Baskı, Riyâd 2000.
• Nevevî, Yahyâ b. ġeref (676/1278) el-Ezkâr min Kelâmi Seyyidi’l-Ebrâr, thk. Salâhuddin Muhammed Me‟mun el-Hımsi ve diğerleri, Dârü‟lMinhâc, 1. Baskı, Beyrut 2005.
• Ölçme, Seçme ve YerleĢtirme Merkezi (ÖSYM) 2010-2011 Öğretim Yılı Yükseköğretim Ġstatistikleri (http://osym.gov.tr/dosya/1- 58207/h/1ogrencisayozettablosu.pdf).
• ÖzafĢar, M. Emin, “Hadisçilerin Peygamber Tasavvuru/AnlayıĢı”, Diyanet Ġlmi Dergi, Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) -Özel Sayı-, Ankara, 2003, s. 307-330.
• Polat, Selahaddin, “Hz. Peygamber‟in Sünneti ve DeğiĢim”, Eskiyeni, yıl: 2011, sayı: 23, ss. 62-66.
• Sancaklı, Saffet, Hz. Peygamber ve Sosyal Hayat, Sır Yayıncılık, 1. Baskı, Bursa 2005.
• Sarıçam, Ġbrahim, “Türklerin Hz. Muhammed Algısının Alman Oryantalizmine Etkisi: Schimmel Örneği”, Uluslararası Türk Dünyasının Ġslamiyete Katkıları Sempozyumu, Isparta 2007, s. 101-108.
• Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK), “Mesleklere Göre Esnaf ve Sanatkâr Sayıları (02.04.2012)” (http://www.tesk.org.tr/tr/calisma/sicil/7.pdf).
• Türkiye Ġstatistik Kurumu (TÜĠK) Malatya Bölge Müdürlüğü, Ġstatistiklerle Malatya 2009, Malatya 2010.
• Yaman, Ali Osman, Ġstanbul Büyükçekmece’de Lise Öğrencilerinin Din Algısı, GÜSBE Din Sosyolojisi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2008.
• YeĢil, Mahmut, Va’z Edebiyatında Hadisler, TDV Yayınları, 1. Baskı, Ankara 2001.
• Yılmaz, Hayati, Toplumsal DönüĢümde Sünnet, Rağbet Yayınları, Ġstanbul 2004.