SEXTUS EMPİRİCUS’UN KAVRAM TEORİSİ ELEŞTİRİLERİ

Yıl 2020, Sayı: 44, 27 - 44, 30.06.2020

Yunus Emre Akbay

Öz

Doğru bilginin imkânını dogmatik olarak kabul ve ret edenlerin felsefe yapış şekillerini iki başlıkta ele alıp yadsıyan Sextus Empiricus, kendi ekolü olan Phyrrhoncu Septiklerin alternatif bir felsefî yaklaşım sergilediği iddiasındadır. Yargıyı askıya alarak zihinsel dinginliği yakalamayı amaç edinen bu yaklaşımda dogmatik anlamda hiçbir konuda olumlu ya da olumsuz bir yargıda bulunmamak esastır. Bilginin özne ve nesne arasındaki bir faaliyet olduğu varsayıldığında, kaçınılmaz olarak Septikler de kavramlara bir zemin tesis etmektedirler. Bu çalışmada Sextus Empiricus’un yargıyı askıya alma amaçlı felsefesinde kavramın mahiyeti ve işlevi, onun diğer filozoflara yönelttiği eleştiriler ışığında ele alınıp incelenmektedir. Araştırmanın iddiası, Septiklerin felsefesinde bir kavram teorisinden bahsetmenin mümkün olduğu yönündedir. Makalede felsefi bir etkinlik olarak Empiricus’un duyum temelli öznel kavram teorisi inşası ve Septik felsefe açısından kullanılışı, filozofun çeşitli eserleri üzerinden örneklendirilerek analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Felsefe, Mantık, Sextus Empiricus, Kavram Teorisi

Kaynakça

• Akbay, Yunus Emre, Ilgaroğlu, M. C., “Sextus Empicirus’un Phyrrhonculuğun Ana Hatları Kitabı Bağlamında Septik Tartışma Modlarının Varlık, Dil ve Düşünce İlişkisi Açısından Mantıksal Bir Analizi”, Social Sciences Studies Journal, Vol. 3, Sayı 8, 2017, ss.1653-1667.
• Aristoteles, İkinci Analitikler, Çev. Hamdi R. Atademir, MEB, İstanbul, 1989.
• Aristoteles, Ruh Üzerine, Çev. Zeki Özcan, Birleşik Yayınevi, Ankara, 2011.
• Brennan, Tad, Ethics Epistemology in Sextus Empiricus, Routledge, New York and London, 1999.
• Brun, Jean, Stoa Felsefesi, Çev. Medar Atıcı, İletişim, 3. Baskı, İstanbul, 2010.
• Cevizci, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, Paradigma, 7. Baskı, İstanbul, 2010.
• Çapak, İbrahim, Stoa Mantığı ve Fârâbî’ye Etkisi, Araştırma Yayınları, Ankara, 2007.
• Emiroğlu İbrahim, Klasik Mantık, Elis Yayınları, Ankara, 2012.
• Empiricus Sextus, Phyrhonculuğun Ana Hatları, içinde Çev. M. Kaya Sütçüoğlu, Kuşkuculuk, Ayrıntı, İstanbul, 2017, ss. 41-287.
• Empiricus Sextus, Mantıkçılara Karşı, içinde Çev. M. Kaya Sütçüoğlu, Kuşkuculuk, Ayrıntı, İstanbul, 2017, ss. 289-508.
• Empiricus Sextus, Fizikçilere Karşı, içinde Çev. M. Kaya Sütçüoğlu, Kuşkuculuk, Ayrıntı, İstanbul, 2017, ss. 509-687.
• Empiricus Sextus, Against the Ethicists, (Etikçilere Karşı) içinde Tr. R. G. Bury, Sextus Empiricus, Volume III, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts & William Heinemann LTD, Great Britain, 1976, ss. 385-556.
• Empiricus Sextus Against Those in the Disciplines, Tr. Richard Bett, Oxford University Press, Oxford, 2018 içinde;
• Empiricus Sextus, Against the Grammarians, Book 1, ss. 49-126.
• Empiricus Sextus, Against the Rhetoricians, Book 2, ss.127-154.
• Empiricus Sextus, Against the Geometers, Book 3, ss.155-183.
• Empiricus Sextus, Against the Arithmeticians, Book 4, ss. 184-193.
• Empiricus Sextus, Against the Astrologers, Book 5, ss. 194-218.
• Empiricus Sextus, Against the Musicians, Book 6, ss. 219-237.
• Helmig, Christoph, Forms and Concepts, Concept Formation in the Platonic Tradition, Walter De Gruyter GmbH, Berlin/Boston, 2012.
• Herakleitos, Fragmanlar, Testimonia- Fragmenta- İmitationes, Çev. Güvenç Şar, Erdal Yıldız, Dergâh, İstanbul, 2016.
• Kranz, Walter, Antik Felsefe, Çev. Suad Y. Baydur Sosyal Yayınlar, İstanbul,1994.
• Parmenides, Doğa Hakkında, Çev. Y. Gurur Sev, Pinhan, 2. Basım, İstanbul, 2017.
• Peters, F. E., Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü, Çev. Hakkı Hünler, Paradigma, İstanbul, 2004.
• Platon, Menon, Çev. Furkan Akderin, Say Yayınları, İstanbul, 2013.
• Platon, Phaidon, Çev. Furkan Akderin, Say Yayınları, İstanbul, 2015.
• Platon, Şölen, Çev. Furkan Akderin, Say Yayınları, İstanbul, 2015.
• Platon, Timaios, Çev. Furkan Akderin, Say Yayınları, İstanbul, 2015.
• Weitz, Morris, Theories of Concepts, A History of the Major Philosophical Tradition, Routledge, New York & London, 1988.